Morgunblaðið - 18.02.2007, Blaðsíða 31

Morgunblaðið - 18.02.2007, Blaðsíða 31
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 18. FEBRÚAR 2007 31 RÁÐHERRA upplýsingamála í út- lagastjórn Sahrawi-manna er um fimmtugt, heitir Sid Ahmed Batal og er blindur. Hann missti sjónina þeg- ar sprenging varð í skotfæra- geymslu er hann var í hernum. Bækistöð hans er jafn fábrotin og aðrar vistarverur ráðamanna stjórn- arinnar, greinilegt að ekki er lifað þar í einhverju sukki. Að sjálfsögðu var byrjað á að bjóða gestinum frá Íslandi upp á te og í nokkrar mínútur var skipst á kurteisisorðum og gagnkvæmu hrósi eins og tíðkast meðal margra arabaþjóða. „Fjölmörg Afríkuríki viðurkenna nú útlæga ríkisstjórn Vestur-Sahara og hreyfingarnar í Evrópu styðja baráttu okkar með ýmiss konar framlögum,“ sagði Sidi Ahmed. „Ör- yggisráð Sameinuðu þjóðanna hefur fjallað um tillögur til að leysa vanda- mál Sahrawi-manna. En stjórn Mar- okkó fer ekki eftir alþjóðalögum og samþykktum og neitar að láta íbúa Vestur-Sahara segja hug sinn í þjóð- aratkvæðagreiðslu. Þannig er staðan núna. En ef við tölum um framtíðina er um tvennt að ræða. Annars vegar að alþjóða- samfélagið verður að þvinga Mar- okkó til að samþykkja þjóð- aratkvæðagreiðsluna og viðurkenna þannig sjálfsákvörðunarrétt þjóð- arinnar. Þetta er mikilvægasta ósk okkar. Ef alþjóðasamfélagið gerir ekkert í málinu mun Polisario aðeins eiga einn kost og það er að hefja aft- ur vopnaða baráttu. Það er hinn kosturinn.“ – Íslensk fyrirtæki hafa samið við Marokkómenn um fiskveiðikvóta við strendur V-Sahara. Hvað finnst þér um slík viðskipti? „Sameinuðu þjóðirnar hafa sam- þykkt að fyrirtæki sem semji þannig við Marokkó séu að brjóta gegn sam- þykktum samtakanna, séu lög- brjótar. Allir slíkir samningar eru samningar um þjófnað. Og ef við hefjum aftur vopnaða baráttu munu fyrirtæki af þessu tagi öll verða hugsanleg skotmörk manna okkar. Mörg erlend fyrirtæki hafa hætt samstarfi við Marokkó, haft sam- band við stjórn okkar og gert samn- inga við hana um verkefni í framtíð- inni. Þetta merkir að við munum hygla þeim sérstaklega og þau munu geta hafið störf strax og við erum orðin sjálfstæð.“ Margvíslegir hagsmunir – Telur þú líklegt að einhver mik- ilvæg ríki, til dæmis Bandaríkin eða Frakkland, muni breyta afstöðu sinni og styðja ykkur? „Ef við lítum á Bandaríkin hafa þau hingað til stutt sjálfsákvörð- unarrétt Sahrawi-manna og það er jákvætt. Frakkar hvetja hins vegar Marokkómenn til að hafna því að þjóðaratkvæðagreiðslan fari fram, einkum er þessi stefna skýr hjá nú- verandi forseta, Jacques Chirac. En stefna ríkja breytist stöðugt vegna þess að margvíslegir hagsmunir ráða ferðinni og nýr forseti verður senn kjörinn. Bandaríkin og Evr- ópuríkin vilja að Maghreb-löndin [Marokkó, Alsír og Túnis] starfi mik- ið saman en það hefur fram til þessa verið útilokað vegna deilnanna um V-Sahara.“ Sidi Ahmed segir Afríku- sambandið hafa stutt dyggilega við bakið á Sahrawi-mönnum en segir Sameinuðu þjóðirnar ýta vandanum á undan sér. Eina lausnin sé að þvinga Marokkómenn til að sætta sig við þjóðaratkvæðagreiðslu en ör- yggisráðið neiti að taka af skarið. Marokkómenn að reyna að tefja? – Eru Marokkómenn að reyna að tefja fyrir lausn í von um að á end- anum verði svæðið þeirra? „Verði haldið áfram að fresta endalaust aðgerðum mun það leiða til stríðs. Við leynum því alls ekki að meðal þess sem við erum að skipu- leggja og byggja upp núna er her til að verja okkur í framtíðinni. Mörg hundruð ungir menn fá þjálfun á hverju ári. Núna er vopnahlé og við munum virða það en eflum líka her- inn okkar auk þess að búa okkur undir framtíðina með því að styrkja lýðræðislegar stofnanir okkar,“ sagði Sidi Ahmed Batal, upplýsinga- málaráðherra í útlagastjórn Vestur- Sahara. Fiskveiðisamn- ingar um þjófnað Hagsmunir ráða Sidi Ahmed Batal, ráðherra upplýsingamála. MAHFOUDA Mohamed Rahal, ráð- herra kvenfrelsis og málefna fatl- aðra, huldi vandlega hár sitt með slæðu á stórfundi þar sem blaðamað- ur hitti hana að máli í stóru sam- komuhúsi í aðalstöðvum útlaga- stjórnarinnar. Þar voru saman komnir allir ráðherrar og þingmenn auk liðsmanna öldungaráðsins, ein- hverjir hinna síðastnefndu komust þó ekki á fundinn vegna elli. Mahfouda er spurð hvort hún sem ráðherra jafnréttismála eigi sam- starf við félög í öðrum arabaríkjum er fjalli um þau mál. Hún neitar því og segist telja að varla sé um að ræða frjáls kvennasamtök í öðrum arabalöndum nema helst í Alsír og Sýrlandi. Þess vegna eigi Sahrawi- konur aðallega samskipti við kvennahreyfingar í V-Evrópu. Nota ekki tækifærin – Konur eru mjög virkar hér og yfirmenn allra fjögurra búðanna eru nú konur. En reyna karlarnir hér ekki að halda aftur af ykkur? „Vandinn sem við er að stríða hér er ekki milli karla og kvenna heldur milli þjóðarinnar og erfiðra að- stæðna, umhverfið er svo harkalegt. Karlarnir valda okkur ekki vanda, þeir líta á konurnar sem virka liðs- menn. En við Sahrawi-konur erum líka mjög tillitssamar og sýnum eig- inmönnum okkar og körlum almennt þá virðingu sem þeim ber, einnig heima fyrir. Það merkir hins vegar ekki að virðingin sé öll á einn veg. Því miður notfæra sumar kon- urnar sér ekki þau tækifæri sem þær hafa. Það er veikleiki kvenna.“ – Konur eru um fjórðungur þing- manna. Er notað kvótakerfi til að tryggja þeim ákveðið lágmarkshlut- fall á þingi? „Nei, það er ekki gert. Konur gætu verið enn fleiri á þingi en vand- inn er þessi veikleiki kvenna sem ég nefndi, þær kjósa frekar karla. Þetta er slæmt vegna þess að konurnar eru frjálsar, það er ekki þrýst á þær um að kjósa karla. Þær geta sjálfum sér um kennt. Þrátt fyrir þetta reynum við að þjálfa konur til ýmissa starfa og draga þannig úr atvinnuleysi meðal þeirra. Stjórnmál eru ekki allt í mín- um huga, konur þurfa líka að gera sig gildandi á öðrum sviðum. Þessi sjónarmið síast smám sam- an inn í huga barnanna heima fyrir, þau læra mest af því að sjá hvernig foreldrarnir haga sér. Og sum hafa misst föður sinn í stríðinu og uppeld- ið því alveg á hendi móðurinnar. Hér er mikill fjöldi slíkra barna. En ef við reyndum stöðugt að innræta börnunum skilning á kvenfrelsi í skólunum yrðu þau leið á þessu.“ – Tvær konur sitja í stjórninni, ráðherrar eru alls 20. En jafnframt er hér öldungaráð með ráðgefandi hlutverk. Þar eru engar konur … Mahfouda hlær dátt. „Því getum við ekki breytt. Þar er um að ræða gamla stofnun, fyrirbæri sem hefur verið við lýði frá því í forneskju. Við gerum ekki ráð fyrir að taka þátt í störfum ráðsins. En við getum tekið þátt í svo mörgu öðru.“ Samskipti kynjanna Hún er opinská og einlæg en henni bregður þegar ég spyr hana um samskipti kynjanna og vil fá að vita hvernig unga fólkið kynnist. Hvernig velur það sér maka? Mah- fouda hlær að ósvífninni en biður mig í öllum bænum að slökkva á upptökutækinu áður en við ræðum þessi mál. Hún vill helst ekki að neitt sé haft eftir sér orðrétt um þau. Allt sem snerti ástir sé algert tabú í sam- félaginu og ljóst að þar sé enn verk óunnið. Samkynhneigð sé t.d. hvergi rædd opinberlega þó að auðvitað séu dæmi um hana eins og annars staðar í heiminum. Hún fór árið 1999 að berjast gegn heimilisofbeldi en fékk aðeins vitn- eskju um fjögur dæmi um það í öll- um búðunum. „Ég vissi að þetta var út í hött, miklu fleiri karlar höfðu auðvitað lagt hendur á konur sínar. En þöggunin er sterkt afl. Smám saman hefur þetta lagast og nú koma stöðugt fleiri konur fram og segja frá ofbeldinu,“ segir Mahfouda Mohamed Rahal, ráðherra jafn- réttis- og fötlunarmála. Sýnum körlunum þá virðingu sem þeim ber Skelegg Mahfouda Mohamed Ra- hal, ráðherra jafnréttismála. VESTUR-Saharamenn eða Sa- hrawimenn, eins og þeir vilja helst kalla sig, eru taldir vera að miklu leyti afkomendur Berba og annarra þjóðflokka sem búið hafa í vest- urhluta Norður-Afríku frá örófi alda. Um tíundi hluti þjóðarinnar er af ættum svartra Afríkumanna en lítt dulið þrælahald viðgekkst í Vestur- Sahara langt fram á síðustu öld. Nú segja heimildarmenn blaðamanns að baráttan gegn Marokkó hafi þjappað fólkinu svo mikið saman að sáralítið sé eftir af kynþáttafordómum gagn- vart svörtum. Arabar réðu þarna ríkjum þegar á áttundu öld e. Kr. og fyrir nær þús- und árum tók allstór ættbálkur araba sig upp frá hinu fjarlæga Jemen á sunnanverðum Arabíuskaganum og settist að í núverandi V-Sahara. Mál- lýska Sahrawimanna, hassaniya, á rætur að rekja til þessa ættbálks. Tungan og trúin er komin frá aröbum en um margt hafa Sa- hrawimenn sína eigin siði, hefð er fyrir meiri réttindum kvenna en í grannlöndunum. Dæmi eru um að Sahrawikonur hafi gifst Marokk- ómönnum en brugðið illilega í brún. Viðbrenndur matur og kvenréttindi „Hún var lamin vegna þess að mat- urinn hafði brunnið við!“ sagði kona nokkur hneyksluð um vinkonu á her- numda svæðinu sem hafði flutt til Marokkó. Saga og menning Sahrawimanna minnir um sumt á Ísland, þeir eru af- ar fámenn þjóð í stóru og harðbýlu landi, nota nær ekkert eftirnöfn heldur fornöfnin eins og við, jafnt ráðherrar sem aðrir. Allir þekkja alla. Börnin læra staðlaða arabísku í skólunum en þar er einnig lögð áhersla á að efla sjálfstæðiskennd og stolt og menningararfinum mikið hampað. Þjóðin verður að lokum tví- tyngd, börnin læra spænsku frá unga aldri en V-Sahara var lengi spænsk nýlenda. Bara fornöfn og allir þekkja alla Morgunblaðið/Kristján Jónsson Slæðuskraut Nemar í stúlknaskóla í Smara-búðunum. EXECUTIVE MASTER IN ENERGY MANAGEMENT Part-time, 12-month programme in cooperation with ESCP-EAP and the French Petroleum Institute IFP. The programme is professionally oriented and designed to give participants a comprehensive understanding of key energy issues and improve their analytical and managerial skills. MBA Full-time, 12-month programme with a general management curriculum that also addresses one of the most important global issues of the 21st century: emerging economies, China in particular, and their impact on the world economy. The programme includes a month-long study period at Fudan University, Shanghai. EXECUTIVE MBA Part-time, 18-month programme in cooperation with the well-recognised business school ESCP-EAP, which has its main campus in Paris, France. The programme is designed for those who currently hold a management position, but need additional training in management and leadership skills. For more information about our programmes please visit our website at www.bi.edu INFORMATION MEETING ON THURSDAY FEBRUARY 22nd AT 17.00 AT NORDICA HOTEL REYKJAVIK
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.