Morgunblaðið - 20.04.2007, Blaðsíða 4

4 FÖSTUDAGUR 20. APRÍL 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
JÖKLAR landsins eru allir að
rýrna þótt fáeinir hafi gengið
fram í fyrra, að því er mælingar
frá 46 mælingastöðum sýna.
Gígjökull, sem gengur úr Eyja-
fjallajökli gegnt Þórsmörk, er nú
900 metrum styttri en hann var
árið 1994.
„Þetta er svo mikil breyting að
ég á erfitt með að skilja að lofts-
lagið eitt valdi þessu,“ sagði
Oddur Sigurðsson, jarðfræðingur
hjá Orkustofnun. Hann benti á
að Gígjökull sé tiltölulega lítill,
tæplega sjö km langur, og að
jöklar styttist yfirleitt í hlutfalli
við lengd sína. Gígjökull hafi
styst álíka mikið og hinn 50 km
langi Skeiðarárjökull á undan-
förnum árum. Sennilegustu skýr-
ingu á mikilli rýrnun Gígjökuls
taldi Oddur vera að jökullinn
hefði gengið út í lón á árum áð-
ur. Oddur sagði að jöklar sem
brotnuðu út í lón væru óstöðugri
gagnvart loftslaginu en aðrir
jöklar og nefndi hann Breiða-
merkurjökul því til dæmis. Eftir
að Gígjökull hætti að ná fram í
lónið leitaði hann nýs jafnvægis.
Oddur skrifar í nýjasta frétta-
bréf Jöklarannsóknafélags Ís-
lands um sporðamælingar jökla á
liðnu hausti. Þar kemur fram að
Reykjarfjarðarjökull á Ströndum
sígi enn fram en Oddur telur að
hann hljóti fljótlega að komast í
þrot. Hyrningsjökull, sem kemur
úr Snæfellsjökli, gekk fram um
átta metra og virtist þó ekki
vera „í sérstökum ham“. Aust-
asta hornið á Skeiðarárjökli
gekk fram um sex metra sem
þykir ekki mikið fyrir svo stóran
jökul. Vesturjaðar Skeiðarárjök-
uls hefur hins vegar hopað mik-
ið.
Þá lengdist Svínafellsjökull í
Öræfum um fjóra metra. Heina-
bergsjökull, sem teygir sig úr
Vatnajökli niður á Mýrar, mæld-
ist einnig nokkru framar en
árinu áður. Hann lýtur þó öðrum
lögmálum því jökulsporðurinn er
á floti í lóni.
Jaðrar Skeiðarárjökuls að
vestan og Breiðamerkurjökuls
hafa hopað hvað mest íslenskra
jökla undanfarinn áratug, eða
um meira en 500 metra.
Jöklar landsins eru að rýrna
Gígjökull hefur
styst um 900
metra frá 1994
Morgunblaðið/Gísli Sigurðsson
Skriðjökull Gígjökull hefur rýrnað talsvert frá því myndin var tekin.
Hann gengur úr Eyjafjallajökli gegnt Þórsmörk og náði áður út í lón.
LÖGREGLAN á höfuðborgarsvæðinu
handtók sextán einstaklinga, karla og
konur á þrítugsaldri, eftir að fjölmargar
kvartanir bárust um hávaða í heimahúsi í
Garðabæ um níuleytið í gærmorgun. Sam-
kvæmt upplýsingum frá lögreglu fóru
fyrst í stað tveir lögreglumenn á vettvang.
Þegar þeir knúðu dyra fór hins vegar „allt
í háaloft“ og sáu lögreglumenn sér ekki
annað fært en að kalla eftir aðstoð. Vakn-
aði m.a. grunur um að fram færi fíkniefna-
neysla.
Fjórtán lögregluþjónar komu til að-
stoðar og voru allir teknir höndum og
komið fyrir í fangaklefum. Lagt var hald á
fíkniefni, bæði á gestum sem og efni sem
hafði verið kastað út um glugga á húsinu,
og að sögn lögreglu var um að ræða tugir
gramma af amfetamíni og kannabisefnum.
Fangageymslur lögreglunnar við Hverf-
isgötu og í Hafnarfirði voru því fullar en
öllum var sleppt að loknum yfirheyrslum í
gærdag.
Handtekin eftir
óblíðar móttökur
EMBÆTTI ríkislögreglustjóra afhenti
lögreglunni á Selfossi um miðja viku fíkni-
efnaleitarhundinn Beu en hún hefur verið
í strangri þjálfun hjá embætti lögreglu-
stjórans á Eskifirði undanfarna mánuði.
Samkvæmt upplýsingum frá Ólafi Helga
Kjartanssyni, sýslumanni á Selfossi, er
Bea mikill fengur og ljóst að hún muni
nýtast vel við lögreglustörf á Suðurlandi.
Bea sem kom til landsins í upphafi árs
en kemur upphaflega frá Englandi mun
hins vegar ekki ganga til starfa strax því
áður tekur við þjálfun með nýjum eiganda
og þjálfara. Ólafur reiknar með að þjálf-
unin muni taka fimm til sex vikur.
Lögreglan á
Selfossi fékk hund
ORKUVEITA Reykjavíkur er tryggð fyrir
tjónum sem kunna að verða vegna starf-
semi fyrirtækisins. Tryggingafélag OR
mun taka afstöðu til bótaskyldu vegna
hugsanlegra krafna um skaðabætur, ef
þær berast, að sögn Eiríks Hjálmarssonar,
upplýsingafulltrúa OR.
Viðgerð á heitavatnslögninni við Vita-
stíg í Reykjavík, sem bilaði að kvöldi síð-
asta vetrardags, lauk á ellefta tímanum í
gærmorgun. Um þrjátíu hús við Vitastíg
og í næsta nágrenni urðu heitavatnslaus.
Bilunin olli því að allt að 80 gráða heitt
vatn fossaði niður Vitastíg og inn á Lauga-
veg, allt að Barónsstíg. Starfsmenn Orku-
veitunnar skrúfuðu fyrir lögnina og tók
það um 40 mínútur, að því er fram kemur
á heimasíðu OR. Viðgerð hófst strax að því
loknu og var unnið sleitulaust við hana í
fyrrinótt þar til verkinu var lokið.
OR er tryggð
fyrir tjónum
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur hefur
dæmt karlmann á þrítugsaldri til átta
mánaða fangelsisvistar fyrir líkamsárás,
nytjastuld, gripdeildir, umferðarlagabrot
og brot á lögum um ávana- og fíkniefni.
Með brotum sínum rauf maðurinn skilorð
en hann á að baki sakaferil sem rekja má
aftur til ársins 1997. Honum var að auki
gert að greiða 312 þúsund krónur í sak-
arkostnað.
Meðal þess sem finna má í fjölmörgum
liðum ákærunnar eru ófyrirleitin þjófn-
aðarbrot og gripdeildir þar sem maðurinn
stal t.a.m. úr vösum grunlausra gesta lík-
amsræktarstöðvar og keyrði í einu tilviki
burtu á bíl eins þeirra. Einnig hrifsaði
hann veski af tveimur öldruðum konum og
stal bakpoka af ferðamanni.
Í niðurstöðu héraðsdóms segir m.a. að
maðurinn hafi átt við vímuefnavanda að
stríða sem tengist brotum hans að veru-
legu leyti. Hann hafi lagt fram gögn sem
sýni að hann sé að reyna að vinna bug á
vanda sínum og sé kominn í vinnu. Hins
vegar var ekki hægt að líta fram hjá ítrek-
uðu skilorðsrofi.
Héraðsdómarinn Ásgeir Magnússon
kvað upp dóminn. Einar E. Laxness, full-
trúi lögreglustjórans á höfuðborgarsvæð-
inu, flutti málið af hálfu ákæruvaldsins og
Sveinn Andri Sveinsson varði manninn.
Hrifsaði veski af
öldruðum konum
Eftir Andra Karl
andri@mbl.is
BRUNAVARNIR í Lækjargötu 2
og Austurstræti 22 voru fullnægj-
andi að mati Bjarna Kjartansson-
ar, sviðsstjóra forvarnarsviðs
Slökkviliðs höfuðborgarsvæðisins.
Nýlega var farið yfir varnirnar í
húsunum og aðeins smávægilegar
athugasemdir gerðar. Tekin verð-
ur afstaða til þess í dag hvort
Austurstræti 22, þar sem
skemmtistaðurinn Pravda var til
húsa, verði rifið.
„Það má segja að það sé viðmið-
unarregla þegar verið er að eiga
við þessi gömlu hús, og þau notuð
t.a.m. undir veitingarekstur að
eldvarnir tryggi öryggi fólks. Það
er eðlilega meginmarkmið laga að
tryggja það. Ef maður tekur
Pravda sem dæmi þá var hann all-
ur gifsklæddur, hátt og lágt, og
allar klæðningar innanhúss
óbrennanlegar,“ segir Bjarni og
bætir auk þess við að flóttaleiðir
hafi verið mjög góðar fyrir þann
fjölda sem staðurinn er með leyfi
fyrir. „Þannig að við teljum að
þarna hafi allar varnir verið fyrir
hendi til að tryggja öryggi fólks á
staðnum.“
Öðru máli gegnir hins vegar um
eignavernd en Bjarni segir að það
sé annað og erfiðara mál. Ekkert
byggingaeftirlit hafi verið hér á
landi árið 1802 og erfitt að vita ná-
kvæmlega hvernig húsin séu
byggð, nema náttúrlega að þau
séu úr timbri. „Þótt manni finnist
sárt að horfa upp á þetta, og auð-
vitað hefði verið indælt ef húsin
hefðu verið betur varin á einhvern
máta þá er það nokkuð sem mun
erfiðara er að gera kröfur um.“
Þyrfti að gera húsin upp
og endurbyggja
Bjarni segir að ef tryggja ætti
eignavernd gamalla húsa þyrfti að
taka þau algjörlega í gegn og end-
urbyggja eftir kúnstarinnar
reglum. „En það er nokkuð sem
ekki er hægt að gera kröfur um og
hluti eins og vatnsúðakerfi er ekki
hægt að heimta í hús eins og í
Lækjargötu og Austurstræti.“
Aðspurður hvers vegna eldur-
inn hafi breiðst jafn hratt út og
raun bar vitni segir Bjarni að eld-
varnaveggir hafi ekki þekkst á
þeim tíma sem húsin voru byggð
og því ekki verið fyrir hendi.
„Þetta er það versta sem gat
gerst, og á versta stað,“ segir
Bjarni og gefur sér að eldurinn
hafi kviknað fyrir innan klæðn-
ingu í lofti söluturnsins Fröken
Reykjavík, s.s. út frá loftljósi eins
og fyrstu vísbendingar gáfu til
kynna. „Það sem er svo óheppilegt
er að þarna er gifsklæðning í loft-
um og hún hefði varið þetta
þokkalega ef eldurinn hefði kvikn-
að í búðinni sjálfri. Þá hefði gefist
meiri tími til að slökkva og eld-
urinn hefði vart breiðst svo út.
Það kaldhæðnislega í þessu er að
þegar kviknar í fyrir innan klæðn-
inguna þá er vörnin þegar farin –
á versta stað þar sem stutt er í
báðar byggingar.“
Engin töf á sjúkraflutningum
þrátt fyrir mikið annríki
Samkvæmt upplýsingum frá
SHS var álagið vegna stórbrunans
með því mesta sem þekkist og var
afkastageta slökkviliðsins þanin til
hins ýtrasta. Þegar mest var voru
yfir hundrað manns að störfum við
slökkvistarf og sjúkraflutninga en
farið var í 38 sjúkraflutninga á
meðan slökkvistarf stóð sem hæst
og voru sjö þeirra í efsta forgangi.
Engin töf varð á sjúkraflutningum
þrátt fyrir mikið annríki. „Það var
fyrst og fremst samvinna margra
og góð samhæfing sem gerði það
að verkum að vel tókst til við
slökkvistarfið í gær og við gátum
haldið uppi fullri þjónustu að öðru
leyti,“ segir m.a. á vefsíðu SHS.
Tilkynningin um eldinn barst kl.
13:53 og var fyrsti dælubíll kom-
inn á vettvang sex mínútum síðar.
Alls komu þrettán bílar og tæki að
notum og sex og hálfri klukku-
stund eftir að kallið kom var búið
að ráða niðurlögum eldsins.
Um sextíu manns fóru m.a. í
reykköfun og þurftu margir að
fara þrisvar til fjórum sinnum.
Hátt í þrjú hundruð fyllingar af
lofti voru notaðar og gæti það
dugað reykkafara í köfun í tíu og
hálfan sólarhring. „Sem betur fer
komu allir heilir frá þessu þótt
sumir okkar manna hafi óneitan-
lega þurft að leggja sig í hættu,“
segir m.a. á vefsíðu SHS en þar er
einnig komið á framfæri þökkum
til starfsmanna allra þeirra stofn-
ana og fyrirtækja sem komu að
verkefninu.
Gærdagurinn fór í þvott
Slökkvistarfi lauk ekki fyrr en
klukkan sex í gærmorgun og fóru
síðustu slökkviliðsmenn af vett-
vangi um klukkan sjö. Þá voru
sautján klukkustundir liðnar síðan
fyrstu menn mættu á vettvang.
Í allan gærdag tók svo við að
þvo fatnað og búnað og ganga frá
eftir aðgerðirnar.
Þegar kviknar í fyrir innan
klæðningu er vörnin farin
Morgunblaðið/Sverrir
Eyðilegging Eldurinn breiddist ógnarhratt út milli bygginga þar sem engir eldvarnarveggir voru fyrir.
Stutt er síðan farið
var yfir brunavarn-
ir húsanna og voru
þær þá í ágætu lagi
Í HNOTSKURN
»Engir eldvarnarveggirvoru í húsunum sem
brunnu og breiddist eld-
urinn því hratt út.
»Ekki var gerð krafa umslíka veggi fyrr en eftir
árið 1915 en húsin voru
byggð töluvert fyrir það.
»Brunavarnir voru hinsvegar í góðu lagi, með
tilliti til öryggis fólks.