Morgunblaðið - 04.05.2007, Qupperneq 34

34 FÖSTUDAGUR 4. MAÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Í SÍÐASTA lóðauppboði R-
listans var meðaltalsverð fyrir
lóð undir einbýli 16 m.kr. en
hæstu verð voru um og yfir 20
m.kr. Lóðaverð fyrir meðalstóra
íbúð í fjölbýli var um 8 m.kr. Það
fasta lóðaverð sem nú hefur verið
kynnt í Reykjavík, 11 m.kr. fyrir
lóð undir einbýli og 4,5 m.kr. fyr-
ir íbúð í fjölbýli, gerir því ráð
fyrir umtalsverðri lækkun enda
við það miðað að það endurspegli
raunkostnað við uppbyggingu
nýrra íbúðahverfa.
Í kosningayfirlýsingu Sjálf-
stæðisflokksins fyrir síðustu
borgarstjórnarkosningar var það
sagt eitt af brýnustu verkefn-
unum í Reykjavík að „fjölga íbú-
um, stórauka framboð lóða og
tryggja að allir sem hér vilja búa
eigi þess kost.“ Með nýrri áætlun
um uppbyggingu og úthlutun
lóða í Reykjavík er staðið við
þessi loforð með svo afgerandi
hætti að gleðja hlýtur alla Reyk-
víkinga, nema ef vera skyldi Dag
B. Eggertsson, sem því miður
kýs ítrekað að fara með ósann-
indi og dylgjur um þetta mik-
ilvæga hagsmunamál borgarbúa.
Sú fullyrðing Dags, sem birt
var í Morgunblaðinu í gær, að
undirritaður hafi lýst því yfir að
„stefna Sjálfstæðisflokksins væri
sú að úthluta lóðum á gatnagerð-
argjöldum“ á sér þannig enga
stoð, enda hef ég aldrei viðhaft
slík ummæli. Ég hef lagt áherslu
á að lóðir verði seldar og að verð-
ið endurspegli raunkostnað
Reykjavíkurborgar vegna upp-
byggingar nýrra íbúðahverfa,
lóðaverðið væri ákveðið fyr-
irfram, framboð lóða yrði stór-
aukið, ekki síst undir sérbýli, og
að hin illræmdu lóðauppboð R-
listans væru afnumin. Við þau
kosningaloforð er nú staðið líkt
og gert hefur verið og gert verð-
ur við kosningaloforð Sjálfstæð-
isflokksins.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson
Staðið við loforðin
Höfundur er borgarstjóri.
ALÞINGI Íslendinga er afar
mikilvæg stofnun og því er dap-
urlegt að lesa um það að innan við
30% landsmanna beri traust til
þingsins. Margar ástæður eru ef-
laust fyrir þessu, m.a. starfshættir
þingsins og speglun þeirra í fjöl-
miðlum, svo og framkoma þing-
manna á þingi og ut-
an þess.
SVÞ-Samtök versl-
unar og þjónustu hafa
ítrekað kvartað yfir
því að þingmál séu
tekin til afgreiðslu í
þingnefndum án þess
að umsagnaraðilar,
sem hafa mikilla
hagsmuna að gæta
þar sem löggjöfin
rammar inn starfsemi
þeirra, séu kallaðir til
og þeim jafnvel neit-
að um slíkan aðgang.
Hins vegar eru kallaðir til emb-
ættismenn ráðuneyta sem unnið
hafa að samningu umræddra texta
og þeir einir látnir túlka breyt-
ingar og áhrif sem viðkomandi
lagafrumvörp hafa að geyma.
Þetta er með öllu ólíðandi í lýð-
ræðisríki og í algjörri andstöðu
við margyfirlýstan vilja stjórn-
valda um alla Evrópu um að haft
sé samráð við hagsmunaaðila.
Þingnefndir þurfa auk þess að
undirbúa sig betur fyrir fundi
þannig að ekki þurfi stundum að
mata nefndarmenn á umsögnum
sem sendar hafa verið nefndunum.
Það er mjög brýnt að forsetar
þingsins og forsætisnefnd taki
þessi vinnubrögð til endurskoð-
unar og geri á þeim þær breyt-
ingar sem duga til þess að svona
sé ekki staðið að málum í þinginu.
Reyndar á það sama við um
vinnslu laga og reglugerða í ráðu-
neytum, að þar er stundum ekki
hlustað á margítrekaðar óskir
hagsmunaaðila og samtaka þeirra
um að fá að koma við sögu mála á
vinnslustigi. Þetta er bæði
heimskulegt og óhagkvæmt því
með þessu er verið að búa til
ágreiningsefni og skapa vantraust
sem alls ekki er nokkur ástæða til
að gera. Embættismenn og starfs-
menn hagsmunasamtaka eru engir
andstæðingar, nema síður sé, og
vilja allir vinna störf
sín vel og heiðarlega.
Því er svo brýnt að
huga að vinnuferlum
og starfsháttum og
beina þeim á rétta
braut ef eitthvað fer
að beinast í óæskileg-
an farveg.
Mikill fjöldi alls
konar regluverks
streymir stöðugt frá
ESB í Brüssel og Al-
þingi Íslendinga verð-
ur að innleiða þessa
texta í löggjöf lands-
ins. Þarna er margt ágætt á ferð
sem horfir til bóta en einnig
stundum annað sem skiptir minna
máli. Þetta er hins vegar svo mik-
ið að vöxtum, að útilokað er fyrir
stjórnendur einstakra fyrirtækja
að fylgjast með þessu öllu og gæta
hagsmuna sinna. Því hafa fyr-
irtækin falið hinum ýmsu sam-
tökum atvinnulífsins að fylgjast
með þessu fyrir sig og gæta hags-
muna sinna við upptöku þessara
laga og reglna hér á landi. En
jafnvel samtökunum reynist þetta
stundum erfitt vegna þess mikla
og fjölbreytta regluverks sem
þarna er um að ræða. Þó eiga sum
þeirra aðild að hliðstæðum sam-
tökum í Evrópu og fylgjast eftir
getu með málum í gegnum þessi
heildarsamtök og meta mál í sam-
ráði við þau. Lög og tilskipanir frá
ESB eru ýmist innleidd hér á
landi óbreytt eða með sér-
íslenskum viðbótarákvæðum. Til
að aðstoða atvinnulífið við að
gæta hagmuna sinna væri til mik-
illa bóta að allar séríslenskar við-
bætur við evrópsku lagatextana
væru sérmerktar þegar þetta
kemur til umsagnar og eins ætti
að vera skylda að meta ekki að-
eins áhrif viðkomandi lagatexta á
ríkissjóð eins og nú er gert, held-
ur einnig á atvinnulífið og eftir
atvikum umhverfið. Einnig þyrfti
að koma fram hvort viðkomandi
lagatexti feli í sér einhverjar
tæknilegar viðskiptahindranir.
Allir þeir stjórnmálaflokkar
sem eiga nú fulltrúa á Alþingi
hafa lýst yfir vilja til að endur-
skoða stjórnarráðið, sérstaklega
með það í huga að fækka ráðu-
neytum og fella málefni atvinnu-
lífsins undir eitt atvinnu-
málaráðuneyti. Það er eðlilegt að
um leið og slíkt verður skoðað,
væntanlega í kjölfar komandi
kosninga til Alþingis í vor, þá
verði starfshættir og verkferlar
ráðuneyta endurskoðaðir að því
er lýtur að samráði við atvinnu-
lífið og aðra hagsmunaaðila þegar
lög og reglugerðir eru samdar.
Ekki er heldur óeðlilegt að at-
vinnulífið sjálft horfi í eigin barm
og íhugi hvort ástæða sé til að
einfalda hagsmunagæslu í færri
og stærri samtökum. Á björtu
vori þegar allt líf tekur kipp og
blómgast, – þá er lag til að skapa
og bæta.
Þjóðin og þingið
Sigurður Jónsson skrifar um
traust landsmanna til Alþingis » Alþingi Íslendinga erafar mikilvæg stofn-
un og því er dapurlegt
að lesa um það að innan
við 30% landsmanna
beri traust til þingsins.
Sigurður Jónsson
Höfundur er framkvæmdastjóri SVÞ-
Samtaka verslunar og þjónustu.
ÞAÐ er sannarlega
fagnaðarefni að málefni
aldraðra hafa fengið
nokkurt vægi í kosn-
ingaáherslum allra
þeirra flokka sem bjóða
fram í komandi alþing-
iskosningum. Flokk-
arnir lofa nú allir að
gera stórátak í mál-
efnum aldraðra, þar á
meðal að fjölga hjúkr-
unarrýmum verulega og
að efla heimahjúkrun
þannig að fólk geti sem
lengst búið á eigin heim-
ili með viðeigandi að-
stoð. Það er sannarlega
nauðsynlegt að fjölga
hjúkrunarrýmum, en
það eitt og sér er ekki
nóg til að bregðast við
þeim vanda sem þjón-
usta við aldraða er í.
Skammgóður
vermir
Sífellt verður erfiðara
að manna öldr-
unarstofnanir landsins
með fagmenntuðu
starfsfólki og er nú svo
komi að um algjöra und-
irmönnun er að ræða.
Afleiðingarnar fyrir þá
einstaklinga sem þar
vinna og ekki síður fyrir
þá sem þjónustunnar
eiga að njóta, eru al-
gjörlega óviðunandi.
Ekki hefur verið hægt að
nýta þau hjúkrunarrými
sem til staðar eru, vegna
skorts á hjúkrunarfræð-
ingum og sjúkraliðum.
Bygging fleiri hjúkr-
unarrýma er því skamm-
góður vermir fyrir þá
sem eru í brýnni þörf
fyrir vistun, ef ekki er
tryggt að fagfólk fáist til
starfa til að annast
hjúkrunarsjúklingana.
Vanmat á kvennastörfum
Sá þáttur sem ræður mestu um
samkeppnishæfni öldrunarstofnana
um fagmenntað starfsfólk er án efa
launin. Nám, starf og ábyrgð hjúkr-
unarfræðinga og sjúkraliða er veru-
lega vanmetið hér á landi. Á morg-
unverðarfundi sem 11 kvennasamtök
boðuðu til þann 17. apríl sl. kom fram
að samkvæmt rannsókn sem gerð
var árið 2004 í 25 að-
ildarríkjum ESB,
ásamt Íslandi og Nor-
egi, er kynbundinn
launamunur á Íslandi
28% en að meðaltali er
hann 15% í ESB- ríkj-
unum. Lilja Mós-
esdóttir, hagfræð-
ingur sem hélt erindi á
umræddum fundi taldi
að einn meginþátt-
urinn sem skýrði
þennan mun væri að
vanmat á hefð-
bundnum kvenna-
störfum væri meira
hér á landi en annars
staðar. Þó útrýming
kynbundins launa-
munar hafi verið bar-
áttumál hér á landi um
langa hríð og stjórn-
málamenn lýst vilja
sínum til að leggjast á
þær árar, þá hefur lít-
ið breyst undanfarin
ár og áratug.
Hvað svo?
Því er ekki úr vegi
að spyrja þá sömu
stjórnmálamenn,
sem nú boða löngu
tímabæra fjölgun
hjúkrunarrýma, hvað
svo?
Hvernig ætla þess-
ir stjórnmálamenn að
sjá til þess að hægt
verði að nýta þessi
nýju hjúkrunarrými?
Hvernig á að
tryggja að nægilegur
fjöldi hjúkrunarfræð-
inga og sjúkraliða fá-
ist til starfa?
Hvað telja fram-
bjóðendur að laun
hjúkrunarfræðinga
og sjúkraliða ættu að
hækka mikið í kom-
andi kjarasamningum til að auka lík-
ur á því að unnt verði að manna öldr-
unarstofnanir landsins?
Fleiri hjúkrunar-
rými en
færra fagfólk
Elsa B. Friðfinnsdóttir og
Kristín Á. Guðmundsdóttir
velta upp málefnum hjúkr-
unarfólks og öldrunarstofnana
Kristín Á.
Guðmundsdóttir
»Hvað teljaframbjóð-
endur að laun
hjúkrunarfræð-
inga og sjúkra-
liða ættu að
hækka mikið til
að auka líkur á
að unnt verði að
manna öldr-
unarstofn-
anirnar?
Höfundar eru formaður Félags ís-
lenskra hjúkrunarfræðinga og for-
maður Sjúkraliðafélags Íslands.
Elsa B.
Friðfinnsdóttir
Í FRÉTT frá Hagstofu Íslands
(fréttir í nóv. 2003) kemur eftirfar-
andi fram,
„Vert er að geta
þess að samanburður
á útgjöldum Íslands
til heilbrigðismála við
önnur aðildarríki
OECD er erfiður, þar
sem aðildarríkin
styðjast sum við ólíka
staðla og uppgjörs-
aðferðir. Útgjöld til
heilbrigðismála hafa
verið gerð eftir þjóð-
hagsreikningastöðlum
á Hagstofu Íslands,
en í ársbyrjun 2004
var tekin sú ákvörðun á Hagstof-
unni að innleiða nýtt flokk-
unarkerfi OECD/System þ.e. SHA
kerfi“. Um þetta var deilt fyrir
tveimur árum. Hagstofan taldi töl-
ur OECD réttar en undirritaður
hélt því fram að tölur frá Íslandi
um kostnað væru ekki sambæri-
legar við OECD tölur. Aðallega
vegna þess að kostn-
aður við hjúkr-
unarheimili á Íslandi
félli að verulegu leyti
undir heilbrigðismál
en í allflestum OECD
löndum undir fé-
lagsmál. Til stuðnings
þessu vitnaði undirrit-
aður í álit tveggja
hagfræðinga frá
OECD 1994. ( Notes
on Data Comp-
arability in Health
Expenditure and Fin-
ance Data OECD.
Data 2003 Paris.) En þar kom
fram að vegna flokkunar hjúkr-
unarmála á Íslandi undir heilbrigð-
iskostnað hækkaði kostnaðurinn
um allt að 0,9% sem greiðsluhlut-
fall heilbrigðisútgjalda af vergri
landsframleiðslu í samanburði við
önnur OECD lönd. Þetta gerðist
eftir bréf frá forsætisráðherra,
Davíð Oddssyni, til Hagstofunnar
um að stofan grandskoðaði betur
forsendur sínar fyrir fyrri útreikn-
ingi. Hagstofan treystir sér ekki til
að fullyrða að dýrasta heilbrigð-
isþjónustan sé rekin á Íslandi.
Samkvæmt framansögðu ætti
kostnaður Íslands v. heilbrigð-
isþjónustu að vera um 9,5% af
vergri landsframleiðslu sem er
svipað og kostnaður Dana en ekki
10,4% eins og talið er í OECD
tölum 2003. Ef haft er í huga að
Íslendingar eru tæplega 300.000
en eru sjálfbjarga með örfáum
undantekningum varðandi heil-
brigðisþjónustu þá er vart hægt
að tala um sóun fjármuna eins og
heyra má frá sumum stjórn-
málamönnum á stundum.
Enginn 300.000 manna þjóð
hefur afrekað slíkt. Verst er að
fjárlaganefnd Alþingis kynnir sér
ekki málið.
(Stuðst við Economic Survey OECD,
Paris 1994 en endurskoðuð 2004.)
Hagstofan leiðréttir fyrri upp-
lýsingar um heilbrigðiskostnað
Ólafur Ólafsson skrifar um
samanburð á útgjöldum Íslands
til heilbrigðismála við önnur
aðildarríki OECD
» ...þá er vart hægt aðtala um sóun fjár-
muna eins og heyra má
frá sumum stjórn-
málamönnum á stund-
um.
Ólafur Ólafsson
Höfundur er formaður Lands-
sambands eldri borgara.
Skólavörðustíg 21, Reykjavík
sími 551 4050
Glæsileg
brúðarrúmföt
í úrvali
Fáðu fréttirnar
sendar í símann þinn