Morgunblaðið - 20.12.2007, Blaðsíða 12

12 FIMMTUDAGUR 20. DESEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
„HELSTU tíðindin eru þau
að fasteignaskattur hækkar
ekki þótt fasteignamat muni
hækka. Útsvar helst það
sama, 12,46%, og stórt skref
verður tekið í átt að nið-
urfellingu fasteignaskatta 70
ára og eldri,“ segir Gunnar
Einarsson, bæjarstjóri í
Garðabæ, um breytingu
gjalda árið 2008, sem verður
til umræðu á bæjarstjórnarfundi í dag.
Fasteignaskattur af íbúðarhúsnæði er nú
0,24% og verður hann lækkaður ef fast-
eignamat í Garðabæ hækkar. Gunnar segir
breytingar verða á fasteignaskattsmálum elli-
og örorkulífeyrisþega bæjarins. Fast-
eignaskattur hjá bæjarbúum 70 ára og eldri
lækki að fastafjárhæð um 94.800 krónur og sé
þar tekið stórt skref til niðurfellingar fast-
eignaskatts hjá þeim aldurshópi. Fast-
eignaskattur elli- og örorkulífeyrisþega af eig-
in íbúðarhúsnæði lækki um fastafjárhæð sem
nemur 47.400 krónum. Hjá hjónum með lægri
heildartekjur en 3.100.000 krónur lækki fast-
eignaskatturinn um 80% og einnig hjá ein-
staklingum með lægri heildartekjur en
2.270.000 krónur.
Skattar aldr-
aðra lækkaðir
í Garðabæ
Gunnar Einarsson
VIÐRÆÐUR fjögurra ríkja um yfirráð á Hatt-
on Rockall-svæðinu sem til stóð að færu fram í
Dublin á Írlandi 16. og 17. janúar næstkomandi,
frestast vegna þingkosninga í Færeyjum. Þetta
segir Tómas H. Heiðar, þjóðréttarfræðingur
hjá utanríkisráðuneytinu. Tilkynnt var 10. des-
ember sl. að þingkosningar í Færeyjum færu
fram 19. janúar og vegna þessa var óskað eftir
því að fundinum yrði frestað.
Tómas segir líklegt að fundurinn verði hald-
inn seint í febrúar. Ísland, Írland, Bretland og
Danmörk gera öll tilkall til landgrunns á Hatt-
on Rockall-svæðinu, en það er suður af Íslandi
og vestan Bretlandseyja. Yfirráðum yfir land-
grunni fylgir m.a. réttur til að nýta auðlindir á
eða undir hafsbotninum, t.d. olíu.
Viðræðum um Hatt-
on-Rockall frestað
ÁRLEGT meðalbrottkast þorsks
tímabilið 2001-2006 var 2.192 tonn
eða 1,11% af lönduðum afla. Meðal-
brottkast ýsu var 2.759 tonn eða
4,12%. Samanlagt brottkast þorsks
og ýsu var 5.206 tonn árið 2006, en að
jafnaði 4.951 tonn 2001-2006, eða
1,83% af lönduðum afla þessara teg-
unda. Í fiskum talið var brottkast
þorsks 2001-2006 um 1,9 millj. fiska
að jafnaði eða 2,88% af meðalfjölda
landaðra fiska, en brottkast ýsu var
um 4,3 millj. fiska eða 9,23%. Sam-
anlagt brottkast þessara tegunda
var því um 6,2 millj. fiska á ári að
jafnaði 2001-2006.
Þetta eru niðurstöður mælinga
Hafrannsóknastofnunarinnar á
brottkasti botnfiska, sem fram fóru á
árinu 2006. Mælingar á brottkasti
beindust einkum að þorsk- og ýsu-
veiðum í helztu veiðarfæri, en einnig
að ufsa og gullkarfa í botnvörpuveið-
um og skarkola í dragnótaveiðum.
Mælingar á öðrum tegundum voru
ekki nægilega umfangsmiklar til að
meta brottkast með viðunandi hætti.
Brottkast þorsks var 2.754 tonn á
árinu 2006 eða 1,45% af lönduðum
afla, og er það næsthæsta gildi tíma-
bilsins 2001-2006. Brottkast ýsu var
2.452 tonn eða 2,60% af lönduðum
afla, eða um helmingur brottkastsins
árið 2005, og nokkru minna en með-
albrottkast 2001-2006. Brottkast
annarra tegunda var lítið eða ekki
mælanlegt.
Fyrst og fremst þorskur og ýsa
„Það sem stendur upp úr er að
vandamálið er fyrst og fremst brott-
kast á þorski og ýsu, aðallega ýsu,“
segir Ólafur Karvel Pálsson, fiski-
fræðingur á Hafrannsóknastofnun-
inni. „Hlutfallið er mun hærra í ýs-
unni en í þorskinum, bæði í tonnum
og sérstaklega í fjölda fiska, þar sem
ýsan, sem verið er að henda, er mun
smærri en þorskurinn. Sé litið á
þessar tvær tegundir saman hefur
brottkastið ekkert minnkað frá því
um aldamótin. Ástandið hefur ekk-
ert batnað á þessum sex árum, en við
vitum reyndar að brottkast var mun
meira áður.“
Ólafur segir að vafalaust sé brott-
kast meira en komi fram í þessum
mælingum. Það sé þó alveg ljóst að
það sé ekkert margfalt meira. Þess-
ar mælingar miðist við lengdardreif-
ingu og séu einhverjir að henda til-
tekinni fisktegund alfarið komi það
ekki fram í slíkum mælingum. Menn
séu þó almennt sammála um að um-
gengnin hafi batnað mikið. Mikið
hafi áunnizt.
„Almennt talið má segja að verð-
lagning á fiski ráði mestu um brott-
kastið. Menn eru í veiðunum til að
hafa eitthvað út úr þeim. Sjái menn
ekki fram á að hafa eitthvað upp úr
því að hirða fisk verður tilhneigingin
til brottkasts meiri en ella. Einnig ef
menn eiga ekki kvóta fyrir fiski, sem
þeir eru að fá. Þegar menn sjá fram á
að fá ekki nægilegt verð fyrir smá-
fisk eða lélegan fisk er hætt við því
að hann fari í hafið. Sérstaklega þeg-
ar afkoman er erfið. Þetta fer líka
eftir því hvernig mönnum finnst að
þeir eigi að ganga um auðlindina og
hversu langa sýn þeir hafa á gang
mála, hvort þeir horfa bara til hverr-
ar veiðiferðar fyrir sig eða lengra
fram í tímann. Það er almennt talið
að kvótalitlar eða kvótalausar út-
gerðir sem gera út á leigukvóta séu
uppspretta viðbótarbrottkasts. Það
hafi þó líklega verið meira á árum áð-
ur, þegar möguleikarnir fyrir veiðar
kvótalausra báta opnuðust. Það er
þó erfitt að sanna slíkt.“
Ólafur segir að hætt sé við því að
brottkast aukist á þessu fiskveiðiári.
Vegna skerðingar þorskkvótans
sæki menn á grynnra vatn til að forð-
ast þorskinn, en það leiði til þess að
smærri ýsa og þorskur en áður
veiðist. Því miður sé hætta á að það
muni auka brottkast. Það komi þá í
ljós þegar þetta og næsta ár verða
gerð upp. Markaðsverð á smáfiski
hafi þó líklega talsverð áhrif í þessu
tilliti, en það hafi verið frekar hátt að
undanförnu.
6,2 milljónum fiska hent á ári
Líklegt að brottkast aukist á þessu fiskveiðiári 
 
  






     


 






 
 
 

       


 






Í HNOTSKURN
»Brottkast þorsks var 2.754tonn á árinu 2006 eða 1,45%
af lönduðum afla, og er það næst-
hæsta gildi tímabilsins 2001-
2006.
»Brottkast ýsu var 2.452 tonn,2,60% af lönduðum afla, eða
um helmingur brottkastsins árið
2005, og nokkru minna en meðal-
brottkast 2001-2006.
»Hlutfallið er mun hærra í ýs-unni en í þorskinum, bæði í
tonnum og sérstaklega í fjölda
fiska, þar sem ýsan sem verið er
að henda er mun smærri en
þorskurinn.
Eftir Hjört Gíslason
hjgi@mbl.is
ÚR VERINU
KÁRI Stefánsson, forstjóri Íslenskrar erfða-
greiningar, hefur sent stjórn Læknafélags Ís-
lands eftirfarandi bréf.
„Mér hefur borist úrskurður siðanefndar
Læknafélagsins þar sem hún hefur komist að
þeirri niðurstöðu að ég hafi brotið siðareglur
lækna í Kastljósi annan nóvember árið 2005.
Við úrskurð siðanefndar hef ég þetta að at-
huga:
Í umræddu Kastljósi svaraði ég spurningum
um grein sem Jóhann Tómasson hafði skrifað
og Læknablaðið birti þar sem ég var ásakaður
um að hafa sinnt læknisstarfi án þess að hafa til
þess leyfi. Ég var sem sagt ásakaður um að
hafa brotið lög. Ég svaraði spurningum á hóf-
samlegan hátt en bar þó hendur fyrir höfuð
mér. Og það er ósköp einfaldlega rangt að ég
hafi með orðum mínum í Kastljósi kastað rýrð
á manninn sem ásakaði mig um að brjóta lög og
hafði þar á undan og á opinberum vettvangi
ásakað mig um allt milli himins og jarðar. Sam-
kvæmt mínu mati er það alvarlegt mál að
brjóta siðareglur fagfélags eins og Lækna-
félagsins og enn alvarlegra mál að úrskurða að
saklaus maður hafi gert það. Það er til dæmis
ekki nokkur vafi í mínum huga að þessi úr-
skurður, ef hann stendur óhaggaður, minnkar
til muna möguleika mína á því að sækja síðar
atvinnu í Bandaríkjunum af þeirri gerð sem ég
tel mér sæmandi. Því mun ég fara með þetta
mál fyrir dómstóla og krefjast þess að úrskurð-
urinn verði dæmdur ómerkur og fara fram á
skaðabætur.
Það er ýmislegt fleira skringilegt við þetta
mál:
1. Til dæmis kærði ég þátt Vilhjálms Rafns-
sonar í þessu máli til siðanefndar félagsins
strax í október 2005 áður en stjórn Lækna-
félagsins kærði Jóhann og löngu áður en hún
kærði mig en siðanefnd hefur ekki sinnt minni
kæru. Það er nokkuð ljóst að hér hefur siða-
nefndin sótt fordæmi í sádi-arabískt réttarfar
þar sem tíðkast að byrja á því að refsa fórn-
arlambinu áður en menn snúa sér að öðru.
2. Ég fór fram á það við stjórn Læknafélags-
ins að hún léti taka grein Jóhanns út af vef-
útgáfu Læknablaðsins en hún hefur ekki orðið
við þeirri beiðni.
3. Ég fór fram á að Læknablaðið bæðist af-
sökunar á því að hafa birt greinina sem það
hefur ekki gert.
Nú vil ég minna á að það var stjórn Lækna-
félagsins sem kærði ummæli mín til siðanefnd-
ar og ber því fulla ábyrgð á úrskurði hennar.
Því fer ég fram á það að hún horfi á upptökur
af umræddu Kastljósi og fordæmi síðan op-
inberlega úrskurð siðanefndar (og þar með
sjálfa sig), sjái til þess að siðanefndin fjalli um
kæruna frá mér og að ritnefndin taki greinina
af vefútgáfu blaðsins og birti afsökunarbeiðni.“
Bréf Kára til Læknafélagsins
KÁRI Stefánsson, læknir og for-
stjóri Íslenskrar erfðagreiningar,
braut gegn siðareglum lækna
með ummælum sínum um Jóhann
Tómasson lækni í Kastljósþætti
Sjónvarpsins 2. nóvember 2005,
samkvæmt úrskurðarorðum siða-
nefndar Læknafélags Íslands
uppkveðnum 7. desember s.l.
Ummæli Kára sem þóttu brjóta í
bága við siðareglurnar voru „etja
Jóhanni á foraðið“ og „Einhverra
hluta vegna þá hef ég festst þarna
einhver staðar inni í heilabúinu á
honum og hann virðist eiga erfitt
með að koma mér þaðan út.“
Siðanefndin úrskurðaði einnig
„að Jóhann Tómasson læknir hafi
með tilteknum ummælum um
starfsbróður sinn Kára Stefáns-
son sem er að finna í grein Jó-
hanns í Læknablaðinu gerst brot-
legur við Siðareglur lækna.“
Stjórn Læknafélags Íslands
ákvað 22. nóvember 2005 að óska
eftir því við siðanefndina að hún
fjallaði um hvort Kári Stefánsson
læknir hefði með fyrrgreindum
ummælum sínum í Kastljósinu
brotið gegn siðareglunum.
Lögmaður Kára gerði þá aðal-
kröfu að málinu yrði vísað frá
siðanefnd en til vara að nefndin
úrskurðaði að Kári hefði ekki
gerst brotlegur við siðareglur
L.Í. Lögmaðurinn sagði m.a. að
Jóhann Tómasson læknir hefði
veist að Kára „með afar rætnum
og ósmekklegum hætti í grein
sinni í 9. tbl. Læknablaðsins
2005“. Greinin hefði hleypt af stað
miklu fjölmiðlafári og m.a. verið
efni fyrstu fréttar í aðalfrétta-
tíma Sjónvarpsins 20. september
2005. Í framhaldi af henni hefði
Kára verið boðið í viðtal í Kast-
ljósi, „væntanlega til að bera af
sér ásakanir Jóhanns um að hann
væri óhæfur læknir sem ekki
hefði gilt lækningaleyfi og það
væri hneyksli að hann hefði verið
fenginn til að leysa af í sumarleyf-
um á LSH:“
Fréttamaður Kastljóss spurði
Kára hvort hann hefði beitt rit-
nefndina þrýstingi til að gera eitt-
hvað í málinu. Kári svaraði því
neitandi og sagði m.a.:
„Það má vera að þarna séu ein-
hverjar hreytur af deilunni um
miðlægan gagnagrunn á heil-
brigðissviði, það má vel vera að
þarna sé þreyttur ritstjóri,
þreyttur ábyrgðarmaður sem
nennir þessu ekki lengur og er að
bíða eftir að einhver ýti honum til
hliðar því að ég fæ ekki séð að
hann fái nokkurn skapaðan hlut
út úr þessu að etja Jóhanni á for-
aðið, manni sem er búinn að
skrifa eins og ég segi tugi greina
um mig í Morgunblaðið þar sem
er alveg ljóst og þarf ekki að fara í
neinar grafgötur með það að Jó-
hanni Tómassyni er ekkert sér-
staklega vel við mig. Einhverra
hluta vegna hef ég festst þarna
einhvers staðar inni í heilabúinu á
honum og hann virðist eiga erfitt
með að koma mér þaðan út. Ég
held að það hljóti að vera mjög
erfitt... Skelfing hlýtur að vera
erfitt að vera með mann eins og
mig á heilanum.“
Siðanefnd lækna skipa Allan V.
Magnússon, formaður, Ingvar
Kristjánsson, læknir, og Stefán
B. Matthíasson, læknir.
Báðir úrskurðaðir brotlegir
Siðanefnd lækna telur að læknarnir Jóhann Tómasson og Kári Stefánsson
hafi báðir brotið gegn siðareglum lækna með ummælum sínum
Kári Stefánsson Jóhann Tómasson