Morgunblaðið - 20.12.2007, Blaðsíða 29

matur
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 20. DESEMBER 2007 29
Eftir Árna Matthíasson
arnim@mbl.is
Bestu matreiðslubækurnar eru þærsem eru ekki bara matreiðslubækurheldur gefa líka innsýn í annanheim, segja sögu af mannlífi og
menningu. Stundum er nóg ef andlit bókar-
innar er sterkur og áberandi persónuleiki, til
að mynda Nigella Lawson sem sló í gegn í
sjónvarpi.
Í bókinni Nigella með hraði ber ekki á
fjörlegum persónuleika hennar því þótt hún
riti inngang að hverri uppskrift þá er það alla
jafna óttalega innantómt hjal. Að því sögðu þá
eru uppskriftirnar þrælfínar, hæfilega ein-
faldar og jarðbundnar. Eins og heiti bókar-
innar ber með sér eru þetta uppskriftir sem
fljótlegt er að elda og sumum tekur ekki
nema nokkrar mínútur að skella saman.
Myndirnar eru fínar, en eiginlega fullmikið af
portrettmyndum af Nigellu.
Jóhanna Vigdís Hjaltadóttir er líka sjón-
varpskokkur, eða þar um bil; hún er frétta-
kona hjá Sjónvarpinu og hefur sent frá sér
vinsæla matreiðslubók sem hét Í matinn er
þetta helst. Jóhann Vigdís lætur ekki þar við
sitja því fyrir stuttu kom út bókin Seinni
réttir.
Úti í heimi dugir það vel til að verða lands-
þekktur að komast í sjónvarp og vel má vera
að það sama sé upp á teningnum hér heima.
Hugsanlega finnst og fjölmörgum það eftir-
sóknarvert og fréttnæmt að fræðast um
einkahagi Jóhönnu Vigdísar, en mér fannst
það frekar óspennandi og allt of mikið rými
fór í konfektkassamyndir og almennt hjal um
fjölskylduna framan af bókinni.
Þegar kom að uppskriftunum er ekki yfir
neinu að kvarta, þær eru greinargóðar og
skemmtilegar og margar spennandi. Myndir í
bókinni eru líka frábærar og hönnun þægileg.
Hefði kannski mátt raða myndum betur
(sama litasamsetning á nokkrum myndum í
röð í kjötréttunum) og eins hafa orðið mistök í
vinnslu bókarinnar (kaflaheiti). Vel heppnuð
bók að öðru leyti.
Framhlið bókarinnar Eldað í dagsins önn
eftir Stefaníu Valdísi Stefánsdóttur er stofn-
analeg eins og heiti bókarinnar. Uppskrift-
irnar eru þó traustar, blátt áfram og vel fram
settar. Ekki er mikið verið að fást við fram-
andleg kydd eða ævintýralega samsetningu
og kemur reyndar fram í bókinni að markmið
Stefaníu Valdísar sé að viðhalda dansk-
íslenskri matarmenningu.
Eldað í dagsins önn hentar vel fyrir þá sem
eru að byrja að búa þykist ég vita – þarna eru
komnar á eina bók uppskriftir sem dugað
geta fjölskyldunni býsna lengi. Við það bætist
síðan ágætis almenn ráðgjöf aftast í bókinni
sem ýtir undir þá tilfinningu að hún sé öðrum
þræði hugsuð sem kennslubók.
Eldaðu maður! er sprottin upp úr nám-
skeiði hjá Námsflokkum Reykjavíkur þar sem
menn á miðjum aldri uppgötvuðu hversu
skemmtilegt það er að elda mat. Nokkrir af
námskeiðinu hafa haldið hópinn og mér sýnist
þeir komi fimm að bókinni þótt Tómas Möller
sé höfundur hennar.
Framan af er bókin prýðileg kennslubók,
vel farið yfir helstu atriði, til að mynda er
góður græjulisti og farið yfir hvernig best sé
að bera sig að við öðlast færni í matseldinni.
Uppsetningin á þessum hluta er mjög lífleg
og skemmtileg og reyndar er frágangur á
bókinni allri til fyrirmyndar og myndir góðar.
Uppskriftirnar eru nánast grunnuppskriftir,
það sem flestir ættu að hafa á takteinum og
allir ættu að ráða við, og vel heppnaðar sem
slíkar; engin ævintýramennska, enda væri
það á skjön við tilgang bókarinnar.
Markhópur Eldaðu maður! les líklega ekki
Gestgjafann (en fer væntanlega að gera það).
Í Gestgjafanum hafa nefnilega oft birst upp-
skriftir sem kalla má ævintýralegar þótt þær
séu ekki úr hófi framandlegar. Þetta má vel
sjá í bókinni Allt svo gott, sem er stútfull af
uppskriftum úr eldhúsi Gestgjafans.
Í bókinni eru ríflega hundrað uppskriftir að
öllu frá kryddlegi í eftirrétti; misflóknar upp-
skriftir sem sumar kalla á talsverða handa-
vinnu og undirbúning en aðrar fljótunnar og
einfaldar. Víða eru skýringarmyndir þar sem
handbragð er sýnt á greinargóðan hátt. Frá-
gangur á bókinni er góður og myndir fyrirtak,
sumar frábærar.
Slow Food-hreyfingin kom fram fyrir
tveimur áratugum eða svo og var hugsuð sem
svar við skyndibitafæði eða Fast Food. Í bók-
inni Eldað í hægum takti eftir Joanne Glynn
er talað um að elda Slow, sem fer ekki vel í
munni svo ekki sé meira sagt. Uppskriftirnar
í bókinni eru aftur á móti þesslegar að fara
vel í munni og maga.
Eins og nafn bókarinnar ber með sér tekur
alla jafna drjúgan tíma að matreiða sam-
kvæmt uppskriftunum, jafnvel fjóra til fimm
tíma, og að því leyti er bókin algjör andstæða
bókar Nigellu sem getið er hér að ofan, en
þess má og geta að margar uppskriftirnar eru
mun fljótlegri, iðulega ekki nema hálftíma
eldun eða svo. Lykilatriði er þó að vera ekkert
að flýta sér, að gefa sér tíma til að elda og
njóta tímans.
Það er býsna algengt að ungt fólk borði
ekkert kjöt nema kjúklingakjöt. Þá kemur sér
vel bók eins og Kjúklingaréttir í ritstjórn
Lindu Fraser – yfirgripsmikil handbók um
kjúklinga og matreiðslu þeirra. Fremst í bók-
inni er handbragð við matreiðslu á kjúkling-
um sýnt í mörgum skýringarmyndum og farið
vel yfir allt það helsta. Að kennslunni lokinni
byrjar fjörið á súpum og síðan rekur hver
rétturinn annan. Ekki hef ég tölu á uppskrift-
unum en þær eru örugglega vel á annað
hundraðið.
Uppskriftirnar eru traustar og sumar ný-
stárlegar, en mesta fjörið fannst mér í síðasta
kaflanum, Bragðsterkt og kryddað.
Hversdagsmatur og fleiri sögur
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Matarskrif Fjöldi matreiðslubóka tilheyra jólabókaflóðinu í ár.
Gleðileg jól
Glæsilegar jólagjafir
M
b
l 9
26
36
2
Undirföt • náttföt • náttkjólar • sloppar
Frábært úrval
(í sama húsi og Bílaapótek og NC Næs Connection)
Hæðasmára 4 · Kópavogur · 555 7355
Síðumúla 3 · Reykjavík · 553 7355
Ný ver
slun
Opið til kl. 21 alla daga til jóla