Morgunblaðið - 06.01.2008, Page 6

6 SUNNUDAGUR 6. JANÚAR 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
FRÉTTASKÝRING
Eftir Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
VEGAGERÐIN vinnur nú fullum
fetum að undirbúningi annars
áfanga Vestfjarðavegar 60, hinni
umdeildu vegagerð frá Þórisstöðum
í Þorskafirði að Kraká á Skálanesi
um Teigsskóg (svokallaðri leið B).
Samkvæmt upplýsingum Vegagerð-
arinnar er unnið að fullnaðarhönnun
verkefnisins og er verið að leita sam-
komulags við landeigendur um bæt-
ur fyrir land og efnistöku. Er að því
stefnt að útboð framkvæmdanna
geti farið fram á þessu ári.
Veglagningin hefur verið harðlega
gagnrýnd, ekki síst af samtökum á
sviði náttúru- og umhverfisverndar
sem telja að hún muni hafa í för með
sér mikil og óafturkræf umhverf-
isspjöll í Teigsskógi og að við þverun
Djúpafjarðar verði arnarsetur lögð í
verulega hættu en þau njóti verndar
laga um vernd, friðun og veiðar á
villtum fuglum.
Deilurnar mögnuðust þegar þá-
verandi umhverfisráðherra, Jónína
Bjartmarz, féllst fyrir réttu ári síðan
á lagningu vegarins eftir leið B,
þvert á úrskurð Skipulagsstofnunar,
með ákveðnum skilyrðum. Meðal
þeirra sem hafa gagnrýnt þessa
vegagerð með ýtarlegum rökstuðn-
ingi er Gunnlaugur Pétursson verk-
fræðingur, nú síðast í grein í Morg-
unblaðinu í síðustu viku. Gunnlaugur
hefur sett fram útreikninga í fram-
kvæmdafréttum Vegagerðarinnar
þar sem hann heldur því fram að ef
gerð verði jarðgöng undir Hjallaháls
og Gufudalsháls í stað leiðar B megi
koma í veg fyrir mikil náttúruspjöll
og sætta ólík sjónarmið í málinu.
Skipulagsstofnun komst að þeirri
niðurstöðu á sínum tíma að leið B í
gegnum Teigsskóg og tilheyrandi
efnistaka myndi hafa í för með sér
umtalsverð áhrif á landslag ,,Um-
hverfisstofnun hefur bent sér-
staklega á að Teigsskógur er á nátt-
úruminjaskrá og að veglagning
gegnum skóginn sé í andstöðu við
39. grein laga um náttúruvernd auk
þess sem stjórnvöld hafi lagt fram
stefnu til sjálfbærrar þróunar til
ársins 2020 þar sem m.a. kemur
fram að forðast beri eins og kostur
er að skerða frekar birkiskóga. Þá
hefur Skógrækt ríkisins bent á að
veglagning hefði í för með sér allt að
50 ha skógareyðingu, sem verði þá
mesta samfellda skógareyðing sem
átt hafi sér stað vegna framkvæmda
hér á landi í seinni tíð,“ að því er
sagði m.a. í úrskurði Skipulagsstofn-
unar.
Taldi Skipulagsstofnun enn-
fremur að þrátt fyrir að unnt væri að
gróðursetja á jafnstóru eða jafnvel
enn stærra svæði en því sem raskast
á leið B þá gæti sú endurheimt aldr-
ei komið algjörlega í stað þeirrar
miklu röskunar sem yrði í vistkerfi
Teigsskógar.
Gert að rækta jafnstóran birki-
skóg á Vestfjörðum
Í upphaflegri matsskýrslu Vega-
gerðarinnar voru lagðar fram þrjár
mögulegar leiðir við lagningu Vest-
fjarðavegar milli Þórisstaða og
Krakár. Umhverfisráðuneytið heim-
ilaði lagningu vegarins eftir leið B,
eins og fyrr segir, en með ákveðnum
skilyrðum. M.a. er framkvæmdar-
aðila gert skylt að rækta birkiskóg á
Vestfjörðum við sambærilegar að-
stæður og eru í Teigsskógi a.m.k. til
jafns að flatarmáli við þann birki-
skóg sem raskast eða verður fyrir
áhrifum við fyrirhugaða fram-
kvæmd. Við útfærslu á vali á veg-
kostum ber einnig að velja þann kost
sem er bestur með hliðsjón af vernd-
un Teigsskógar og við nánari út-
færslu á vegstæðinu, frágangi þess
og ræsum skal leitast við að lág-
marka áhrif vegagerðar á skóginn.
Síðastliðið sumar ákváðu landeig-
endur, Náttúruverndarsamtök Ís-
lands og Fuglaverndarfélag Íslands
að höfða mál gegn umhverf-
isráðherra og er það mál nú í
vinnslu. Gunnlaugur Pétursson
bendir á að um 2 mánuðum eftir úr-
skurð umhverfisráðherra hafi komið
út skýrsla frá nefnd á vegum ráðu-
neytisins, ,,Vernd og endurheimt ís-
lenskra birkiskóga“, þar sem lagt er
til að Teigsskógur verði friðaður
ásamt 8 öðrum birkiskógum hér á
landi.
Gerð jarðganga var ekki meðal
þeirra kosta sem Vegagerðin lagði
fram á sínum tíma en Gunnlaugur
hefur haldið því fram að gangagerð
undir Hjallaháls sé „að öllum lík-
indum ódýrari en leið B“. Heldur
hann því fram að kostnaður við leið
B gæti orðið 3-3,5 milljarðar þegar
allt er meðtalið.
Ljóst er að Vegagerðin er þar
ekki á sama máli. Álfheiður Inga-
dóttir og Kolbrún Halldórsdóttir,
þingmenn VG, spurðu samgöngu-
ráðherra út í þessi mál á Alþingi í
vetur og í svari ráðherrans er vísað
til matsskýrslu Vegagerðarinnar
2005, þar sem áætlaður kostnaður
við framkvæmdir á leið B, Þór-
isstaðir – Kraká, var 1.690 milljónir
og kostnaður við 3. áfanga frá Kraká
að Eyri var áætlaður 498 milljónir.
Við endurskoðun samgönguáætl-
unar frá fyrri hluta síðasta árs var
gert ráð fyrir að leið B myndi kosta
1.954 millj. kr. og leiðin frá Kraká að
Eyri 460 milljónir.
Þingkonurnar spurðu einnig hvort
ráðherrann hefði kynnt sér útreikn-
inga Gunnlaugs sem bentu til þess
að komast mætti hjá eyðileggingu
verðmætra náttúrusvæða án mikils
aukakostnaðar með því að gera göng
undir Hjallaháls. Í svari ráðherra
segir að Gunnlaugur hafi í Fram-
kvæmdafréttum Vegagerðarinnar
gert ýtarlega grein fyrir útreikn-
ingum sínum á gerð jarðganga undir
Hjallaháls og Gufudalsháls. „Auk
þess birtir hann þar mun hærri
kostnaðaráætlun fyrir leið B heldur
en Vegagerðin gerir grein fyrir í
svari […] Gunnlaugur reiknar með
töluvert styttri jarðgöngum undir
Hjallaháls en Vegagerðin hefur
gert, með því að fara hærra með
göngin, en svipaðri lengd undir
Gufudalsháls. Vegagerðin hefur
áætlað að heildarkostnaður við jarð-
göng frá Þórisstöðum að Eyri yrði
um 5,4 milljarðar kr., en Gunnlaugur
metur kostnaðinn 4,3-4,4 milljarða
kr. fyrir sams konar (tvíbreið)
göng,“ segir í svari ráðherra.
Stefnt er að útboði á hinni umdeildu
vegagerð um Teigsskóg á þessu ári
 
       

 











  
  









 

 

 




 

 
         


 

 




 
 
  
!
"  "#
$ 
"
$ 

%
 


  


 

 


!"

#$
Birkiskógur Teigsskógur er á Náttúruminjaskrá og er sagður vera víð-
áttumesti náttúrulegi birkiskógurinn á Vestfjörðum.
Göng myndu
bjarga skóginum
en tölum ber ekki
saman
Í HNOTSKURN
» Umhverfisstofnun hefur tal-ið að um 31-34 ha af skóg-
inum muni raskast við veglagn-
ingu en aðrir hafa talið 50 ha
vera nær lagi.
»Landvernd bendir á að meðjarðgöngum myndi leiðin um
Barðastrandarsýslu styttast um
a.m.k. 8 km umfram styttinguna
með leið B.
M
ér finnst þetta gam-
an,“ sagði Össur
Skarphéðinsson iðn-
aðarráðherra í Silfri
Egils fyrir áramótin
og átti þá við ráðherradóm sinn.
Honum þótti í frásögur færandi, að
ráðherrar töluðu um mál sín hver við
annan eins og það væri honum ný
reynsla. Þá rifjaðist upp fyrir mér,
að hann sagði nákvæmlega þessi
sömu orð við mig, þegar við vorum
saman í ríkisstjórn Davíðs Odds-
sonar: „Mér finnst þetta gaman.“ Það
fór vel um hann þar. En þótt gagn-
kvæmt traust og heiðríkja væri milli
einstakra ráðherra og Davíðs var
allra veðra von í samstarfsflokknum.
Einn af öðrum tíndust þeir burt, ráð-
herrar Alþýðuflokksins, í góð emb-
ætti nema Jóhanna Sigurðardóttir.
Hún sagði af sér sem ráðherra, gekk
úr Alþýðuflokknum og sagði: „Minn
tími kemur.“ Þetta var haft að gam-
anmálum í Alþýðuflokknum gamla.
Þegar mál eru heiðarlega lögð fyr-
ir skapast smám saman traust innan
ríkisstjórnar, ef vilji stendur til þess
að vinna vel saman. En auðvitað hafa
ráðherrar mismunandi viðhorf og
lífsskoðanir eins og áður, sem fer eft-
ir reynslu og upplagi hvers og eins.
Þannig er barnaskapur eða sjálfs-
blekking að ætlast til þess, að Björn
Bjarnason og Ingibjörg Sólrún Gísla-
dóttir geti haft sömu áherslur í utan-
ríkis- og öryggismálum. Og svo er
um okkur ýmsa aðra í Sjálfstæð-
isflokknum og hefur raunar löngum
verið. Það er ástæðulaust að draga
fjöður yfir það.
Í Silfri Egils sagði Hanna Birna
Kristjánsdóttir: „Við verðum að trúa
því, sem erum í pólitík, að við þolum
umræðuna.“ Þetta er laukrétt, og
raunar forsendan fyrir árangursríku
samstarfi ólíkra flokka. Á þetta
reyndi í borgarstjórninni, en Björn
Ingi Hrafnsson var veikur fyrir og
átti ekki þennan þroska. Því fór sem
fór og kemur fyrir lítið, þó að hann
segi nú eftir á, að hann skilji ekki
hvers vegna svona skyldi fara. Úr
þessu rugli verður hann að greiða
sjálfur. Þar geta ekki aðrir hjálpað, –
nema Alfreð.
En eftirtektarvert er, að meirihluti
álitsgjafa ríkisfjölmiðilsins skuli gefa
sex borgarfulltrúum Sjálfstæð-
isflokksins skussaverðlaunin fyrir
það, sem sami hópur þakkar Svandísi
Svavarsdóttur, nefnilega að bjarga
Orkuveitu Reykjavíkur undan Geysi
Green. Þetta gaf tilefni til að bjóða
Hönnu Birnu að standa fyrir máli
sínu í Silfri Egils sem hún gerði vel,
enda var til þess ætlast að hún
skýrði málið frá sinni hlið. Viðmæl-
endur voru Össur Skarphéðinsson,
Hallgrímur Helgason og Reynir
Traustason. Ráðherrann var ekki í
essinu sínu, en hinir tveir sjálfum sér
líkir. Það var nú það.
Hanna Birna vék að því, að það
væri margra ára verkefni að átta sig
á, hvernig orkumálum okkar yrði
best fyrir komið, og lá beinast við að
ráðherra þess málaflokks skýrði af-
stöðu sína, sem hann ekki gerði. Þó
hefur hann annars staðar talað eins
og það væri í burðarliðnum, að á
Suðvesturlandi risi hátæknifyrirtæki,
sem væri orkufrekt og þar sem störf-
uðu 100 manns með doktorsgráðu.
Það væri mikill fengur að slíku. Við
Íslenska erfðagreiningu starfa
nokkru fleiri með þvílíka lærdóms-
gráðu. Við munum öll hvílíkur hval-
reki það fyrirtæki var. Það gaf há-
menntuðum Íslendingum erlendis
tækifæri til að hverfa heim í störf,
sem þeim hæfðu, auk erlendra vís-
indamanna sem hér settust að, og
styrkti háskólastarf hér á landi með
beinum og óbeinum hætti. Mér sýnist
að ráðherrann hafi nokkuð af þessu
lært, þótt hann hafi ekki tekið Ís-
lenskri erfðagreiningu opnum örm-
um, ef ég man rétt.
PISTILL »Ég get tekið undir með
Össuri að það sé skylda
fjölmiðla að taka rík-
isstjórnina í karphúsið,
hver sem hún er. En ráð-
herrann má þá ekki vera
viðkvæmur fyrir sjálfum
sér, eins og mér finnst
hann vera. Halldór
Blöndal
Rissað undir sjónvarpsþætti
– – –
Ég get tekið undir með Össuri að
það sé skylda fjölmiðla að taka rík-
isstjórnina í karphúsið, hver sem hún
er. En ráðherrann má þá ekki vera
viðkvæmur fyrir sjálfum sér, eins og
mér finnst hann vera. Og því er hollt
að muna orð Hönnu Birnu: Þeir, sem
eru í pólitík, verða að þola um-
ræðuna.
Hljóðpistlar Morgunblaðsins,
Halldór Blöndal les pistilinn
HLJÓÐVARP mbl.is