Skinfaxi - 01.04.1933, Síða 32

32
SKINFAXI
hlutfalli við þrótt manna, er beinlínis skilyrði vaxtar
og manngildis.
Það kann að láta ólíklega í eyrum, að baráttan fyr-
ir lífinu sjálfu í einföldustu formum þurfi að vera
samfara eða undanfari andlegra markmiða og æðri
en fæðis og fata. En með tiltölulega fáum undantekn-
ingum, á öllum tímum og öllum stöðum, virðist saga
mannkynsins benda til þess, að áhyggjulaus tilvera af
frumstæðustu þörfum lífsins sé oft liemill andlegra
framfara.
v
Beztu löndin eru þau, sem ala iieilljrigðasta menn-
ingu og vitrar þjóðir.
Hvar stöndum við íslendingar, þegar þessa er gætt?
Ekki eru þeir fáir —- og það jafnvel í tiltölulega ná-
lægum löndum —, sem byggja okkur i nánustum
skyldleilca við Eskimóana á Grænlandi. Þó eru enn
fleiri, er enga hugmynd liafa um land okkar og þjóð;
Jjendir slíkt all-ljóslega á það —- sem vonlcgt er —,
liversu lítilsmegandi við liöfum verið um stefnur menn-
ingarstrauma.
En livað er þá menning? Hvað er það, sem við nefn-
um allajafna svo virðulegu heiti? Og bvert er bent, er
vísa skal á hennar meginþáttu?
Til stórveldanna, miljónaþjóðanna, sem drottna yfir
stærslum svæðum veraldar, og sem óneitanlega eiga
mest þeirra einstöku verðmæta, sem menning cr tal-
in að endurspeglast í — í venjulegri merkingu. Til
þjóðanna, sem foryslu hafa i vísindum, listum, skáld-
skap og bagrænum verkum.
En skyggnumst lítið eitt lengra.
Eru vísindi nokkurt aðalsmai’k þeirri þjóð, sem not-
ar þau — er svo býður við að borfa — eins mikið til
mannmorða og tortímingar, eins og farsældar og
hamingju. Eru hallir stórborganna, mitt í list sinni og