Skinfaxi - 01.04.1933, Side 37

SKINFAXJ
37
sigri, eða ósigri annarshvors. Við þekkjnm líka varnir
þœr sem likaminn brynjar sig með fyrir þessu, og eg
fer því ekki lengra lit í þá sálma nú. En eins og frum-
urnar, einstaklingarnir í líkama mannsins, eiga að bera
liann uppi, cins er og okkur á lierðar lagt, að bera uppi
þjóðfélagið. Flestum er i brjóst lögð sú bvöt að duga
sem bezt, vcrða að sem mestu liði. Auðvitað vilja verða
misbrestir á þessu. Þeir eru of margir, sem bregðast
skyldum sínum. Ástæðurnar fyrir þvi eru eins og gef-
ur að skilja margar og misjafnar. Sumar má rekja til
gallaðs stjórnskipulags, aðrar til meina, sem maðurinn
skapar sér sjálfur. Um það verður ekki talað liér. En
um annað verður talað. Það sem veldur mistökum í
lifi manna, en á hvorki rót sina að rekja til óbeppilegs
stjórnskipulags eða sjálfskaparvíta. Þessi draugur
stendur nú alstaðar í vegi bverskonar þróunar, and-
legrar og efnalegrar, ekki sízt bjá okkur Islendingum.
Þessi draugur er tóbakið. Ekki verður rakin liér saga
tóbaksins í beiminum, en gefið skal yfirlit yfir bana
liérlendis.
Tóbaks er fyrst getið liérlendis árið 1615, og cr Jón
Ólafsson Indíafari talinn liafa unnið það liappaverk!!
að kenna íslendingum fyrst að neyta þess. Eftir það
breiddist ])að svo ört út, að lil vandræða borfði. Alþýð-
an fátæk, kúguð og þreytt, fann hvíld sinum sárþreyttu
sálum, í þessari nautnalind. Fátækir fjölskyldumenn
tóku allt það, sem þeir áttu, og seldu fvrir tóbak. Sagt
er, að vinnumenn liafi reykt við slátt á engjum, og vak-
að i rúmum sínum fram á miðjar nætur, við sömu
iðju. Um alll þetta fargan kveður eitt af höfuðskáldum
þess tíma, Stefán Ölafsson:
„Læðzt liefir inn í landið brak
lýðir kalla það tóbak
liingað þessa ragur rak
reykjarsvælu liinn armi.