Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1950, Blaðsíða 10

Þernurnar af Súðinni hampa ungum Grænlending-
um. Þetta voru mjög elskuleg og viðfelldin börn,
en þau hefðu þurft að eiga betri föt.
allt árið, utan þá fáar manneskjur. Vitanlega
hlýtur þetta að breytast eftirleiðis, þegar höfnin
verður notuð allt árið.
Það var því ekki um marga Grænlendinga að
ræða, sem við gátum komizt í kynni við. Þó
voru þarna nokkrir starfsmenn í sambandi við
rekstur hafnarinnar og sjúkrahússins, ásamt
nokkrum fjölskyldum, sem komu þarna að og
slóu niður tjöldum sínum, sumar um nokkurra
vikna skeið.
Það var sunnudaginn 25. júlí eftir hádegi.
Úlfgrá þokan hvolfist yfir láð og lög, þó ekki
eins svört og hafði verið um nóttina, því það
grisjaði fyrir sólu við og við, en loftið var
kalt og hráslagalegt, því norðvestan brælingur
var. Við fórum, þrír strákar, í land af Súðinni
og yfir í Færeyingahöfn. Þá var komin þar á
klappirnar fyrir neðan loftskeytastöðina, græn-
lenzk fjölskylda eða raunar tvær, að ég held,
og bjó í tjaldræfli, sem hún hafði reist þar og
fest niður með steinum. Þetta voru víst 12
manns í allt, krakkar og fullorðið fólk. Þar lágu
og til þurrks 2 eða 3 kajakkar og einn lítill
konubátur úr skinnum og einnig lítill opinn
bátur úr seglastriga þöndum á trégrind. 1 litlu
húsi, sem stóð þar rétt fyrir ofan, bjó eitthvað
af fólki, sem var við þjónustustörf hjá dönsku
stofnununum þar (spítalanum, loftskeytastöð-
inni og smiðjunni).
Við hittum fyrst krakkana, sem voru úti við.
Ekki var nú greiðfært um samræðuformið. Ég
reyndi fyrir mér með „skandínavísku", þ. e.
Islendinga dönsku, og spurði þau hvort þau
kynnu ekki dönsku. „Namik“, sögðu þau og
hristu höfuðið, þau skildu ekki dönsku. Fé-
lagar mínir gripu þá til hernámsensku, þó ekki
af góðri kunnáttu, en þau hlógu bara að því.
Þá varð maður að reyna fyrir sér með bend-
ingum. Gekk það öllu skár.
„Ragnar ateqarpunga", sagði ég og benti
á sjálfan mig, „qanoq ateqarpit" og benti á
þau. „Ragnar“ endurtóku þau og hlógu og voru
feimin.
Þetta voru þrjár litlar stúlkur á aldrinum frá
8—16 ára og 4 drengir frá 6—16 ára. Þau
voru öll heldur tötralega klædd. Stúlkurnar í
siitnum sirskjólum, sem náðu niður fyrir hné
og þar undir í skósíðum ullartausbuxum, einnig
slitnum. Sú elzta var í dökkum kápuskokk,
slitnum. Drengirnir voru í skinnbuxum, bættum
(nema sá elzti, sem var í taubuxum, slitnum
og allt of víðum), og blússum úr taui að ofan-
verðu. Öll voru þau í stuttum stígvélum, saum-
uðum úr skinni, sem náðu rétt upp á kálfann.
Sólaskinnið var varpsaumað kringum framleist-
inn. Seinna sá ég kvenfólk með stígvél, skraut-
saumuð, af þessari gerð, og mundu þau hafa
þótt sóma sér vel á reykvískum blómarósum í
þurrafrosti.
Þegar ég var búinn að gera þeim skiljanlegt
hvað ég héti, hélt ég áfram að spyrja þau um
hvað þau hétu. Varð einn drengjanna aðallega
fyrir svörum. Hét hann Lars, 12 ára, mikill
fjörkálfur. Benti ég á hvert þeirra um sig og
sagði: „qanoq ateqarpa" og leysti þá ýmist hann
eða hin úr spurningunni.
Hét elzti pilturinn Renatheus Jakobsen, 16
ára gamall. Hefði getað verið íslenzkur sjó-
garpur eftir útliti, Ijós á hörund, með svart,
slétt hár. Hann skildi ekkert í dönsku. Svo
kom Lars Lúkasen, 12, ára, þéttur hnokki
með svartan hárlubba og sólbrennt andlit, ekk-
ert sérlega fríður, en ólmaseggur og athafna-
samur svo af bar. Hann virtist skilja mikið
af því, sem sagt var við hann, hvort sem notuð
var íslenzka eða málleysublendingur, þótt hann
kynni ekkert nema „kalátdlit oqausé“, þ. e.
grænlenzku, því hann svaraði alltaf með „áp“
= já, eða ,,namik“ = nei, og stundum revndar
„pasingilára“ = skil ekki eða „forstaar ikke“.
Hann kunni að telja á dönsku og sagði okkur
hvað þau væru gömul. (Seinna sagði hann öðr-
um af Súðinni að hann væri íslenzkur, því faðir
sinn hefði verið íslenzkur og héti Steffenssen.
Það er að segja, hann gat gert þeim þetta skilj-
anlegt. En þá fóru móðir hans og sambýliskona
hennar að þagga niður í honum).
Bróðir hans hét Júnat og var 10 eða 11 ára.
Breiðleitur, með frítt andlit, sólbrenndari og
þeldekkri en Lars og með blædekkra hár. Við
s,áum hann stundum á sjó í fylgd með föður
sínum, Abel Lúkasen, sinn í hvorum kajak
og hafði Abel kajak Júnats bundinn við sinn til
26B
VÍKINEUR