Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1980, Qupperneq 24

4. Stjómun annarra kanadískra
fiskveiða
Fram að útfærslu fiskveiðilög-
sögunnar 1977 var Kanadamönn-
um óhægt um vik að hefja skyn-
samlega stjórnun hinna mikil-
vægu fiskveiða undan austur-
ströndinni, vegna þess hve erlend-
ar þjóðir áttu stóran þátt í veiðun-
um. Um svipað leyti og laxveið-
arnar undan vesturströndinni
voru teknar til endurskipulagn-
ingar, 1969, var þó hafin hliðstæð
stjórnun veiða á staðbundnum
humarstofnum við austurströnd-
ina. Hefur árangur þeirrar stjórn-
unar orðið áþekkur árangri
stjómunar Kyrrahafslaxveiðanna.
í kjölfar útfærslu fiskveiðilög-
sögunnar hófu Kanadamenn hins
vegar víðtæka endurskipulagn-
ingu fiskveiða sinna.
Fyrstu skrefin í hinni nýju fisk-
veiðistefnu voru þau, að komið
var að verulegu leyti í veg fyrir
nýjar fjárfestingar í þeim fiskveið-
um, sem erlendar þjóðir höfðu
áður átt stóran þátt í. Hugmyndin
var sú að gefa viðkomandi fiski-
stofnum ráðrúm til að vaxa svo, að
fyrri afla mætti að lokum ná með
tiltölulega lítilli aukningu á kana-
dískri sókn. í öðru lagi voru veiðar
á umræddum tegundum nú ein-
ungis heimilar gegn kaupum á
veiðileyfi. Er nú svo komið, að nær
allar umtalsverðar kanadískar
fiskveiðar má nú einungis stunda
samkvæmt sérstöku veiðileyfi. Á
komandi árum er sennilegt, að
framvinda þessara veiða (þorsk-,
ýsu-, karfa- og síldveiða auka
annarra minni háttar fiskveiða) og
þjóðhagsleg arðsemi þeirra, muni
vera mjög svipuð því, sem að í
framan er lýst varðandi Kyrra-
hafslaxveiðarnar.
5. Lokaorð
Aðferðir Kanadamanna við
stjómun Fiskveiða og reynslan af
þeim fela í sér mikilsverða lexíu
fyrir fslendinga. Meðal annars
sýnir framvinda þessara mála í
Kanada fram á það, að unnt er,
við aðstæður, sem í margvíslegu
tilliti þ.á.m. hvað hagsmunahópa
varðar, eru ekki óáþekkar íslensk-
um aðstæðum, að framkvæma
fiskveiðistefnur, sem auka hinn
þjóðhagslega arð af nýtingu við-
komandi fiskistofna mjög veru-
lega, er fram líða stundir. Enn-
fremur sýnir reynsla Kanada-
manna okkur fram á, að það er til
lítils (og raunar mjög skaðlegt) að
draga framkvæmd skynsamlegrar
fiskveiðistefnu á langinn. Segja má
að staða þessara mála á íslandi sé
nú svipuð og hún var í Kanada
1957 er Sinclair nefndin var skip-
uð. Það virðist fremur tilganglítið
að endurtaka kanadíska biðtím-
ann frá 1957—1969 hér á íslandi.
Að síðustu er rétt að leggja á það
ríka áherslu, að framkvæmd
skynsamlegrar fiskveiðistefnu í
Kanada eykur á nauðsyn þess, að
við íslendingar tökum upp ekki
síðri stjórnun okkar fiskveiða.
Sem fyrr segir eru Kanadamenn
helstu keppinautar okkar á
bandaríska freðfiskmarkaðnum
og raunar víðar. Ef við tökum ekki
upp skynsamlega fiskveiðistefnu
munu Kanadamenn fljótlega
vera færir um að framleiða sínar
fiskafurðir á hagkvæmari hátt (á
lægra einingarverði) en við ís-
lendingar. Þarf þá ekki að spyrja
að úrslitum samkeppninnar, þegar
að kreppir á þessum mörkuðum.
Raunar benda markaðsfregnir til
þess að Kanadamenn séu nú þegar
færir um að undirbjóða okkar
framleiðslu á ýmsum þýðingar-
miklum útflutnings mörkuðum og
við séum því þegar farnir að súpa
seyðið af fyrirhyggjuleysi okkar á
þessu sviði. Með markvissari að-
gerðum í fiskveiðistjórnun en
Kanadamenn hafa treyst sér til að
beita er þó e.t.v. enn unnt að snúa
þessu dæmi við. Með slíkum að-
gerðum væri bæði unnt að tryggja
markaðsstöðu sjávarafurða okkar
til frambúðar og leggja varanlegan
grundvöll að lausn hins þráláta ís-
lenska efnahagsvanda.
Helstu heimildir:
1. Árnason, R.; „Tímatengd fiski-
hagræði og hagkvæmasta nýting íslenska
þorskstofnsins“, Fjármálatíðindi, 1979.
2. Campbell, B.A.; Licence „Limitation
Regulation: Canadian Experience“, Jour-
nal of Fisheries Research Board of Can-
ada, 1973.
3. Crutchfield, J.A. og Zellner, A.; „-
Economic Aspects of the Pacific Halibut
Fishery“, Fishery Industrial Research,
1%2.
5. Fraser, G.A.; „Limited Entry.
Experience of the British Columbia Salmon
Fishery“, Journal of Fishery Research
Board of Canada, 1979.
4. FAO; „Yearbook af Fishery Statis-
tics“, 1978.
6. Cordon, M.S.; „Econonic Theory
of a Common Property Resource: The
Fishery“ Joumal of Political Economy,
1954.
7. Mackenzie, W.C; „Rational Fish-
ery Management in a Depressed Region:
The Atlantic Ground fishery“, Journal of
Fisheries Research Board of Canada,
1%9.
8. Pearse, P.H.; „Rationalization of
Canada’s West Coast Salmon Fishery: An
Economic Evaluation“, OECD Inter-
national Symbosium on Fisheries
Economies, 1971.
9. Pearse, P.H. og Wilen, J.E.; „Im-
pact of Canada’s Pacific Salmon Fleet
Control program“, Journal of Fisheries
Research Board of Canada, 1979.
10. Scott, A.D; „The Fishery: The
Objectives of sole Ownership“, Journal of
Political Ecomomy, 1955.
11. Sinclair, s.; „Licence Limitation —
British Columbia: A Method of Economic
Fisherier Management“, Department of
Fisheries of Canada, 1%0.
★
Ungur kvikmyndaleikari var að
borða í veitingahúsi í Hollywood.
Afgreiðslustúlkan horfði á hann
og spurði loksins: — Mér finnst ég
kannast við yður, getur verið að ég
hafi séð yður áður einhverstaðar?
Hann brosti og sagði: — Getur
verið, að þú hafir séð mig í bíó.
— Getur verið, sagði hún
hugsandi. — Hvar ertu vanur að
sitja?
24
VÍKINGUR