Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1999, Síða 58

Bókakynning
Sviptingar á sjávarslóð
kafli úr nýútkominni bók Höskuldar Skarphéðinssonar skipherra
Fyrstu kynni af landhelgisátökum við Breta
Þennan milda og hægláta dag, 25. september 1958, hafði flota-
stjórn hennar hátignar ákveðið togurunum veiðisvæði frá Blakk
suður fyrir Látrabjarg og gætti freigátan Diana F 126 togaranna.
Áhöfn Maríu Júlíu hafði verið kölluð út snemma þennan morgun
til mæiinga og sigldum við hvern togarann af öðrum uppi og lás-
um þeim kærur. A sjötta tímanum heyrðum við togara kalla á
verndarskipið og biðja um samtal við lækni. Að nokkrum tíma
liðnum barst orðsending frá herskipinu þar sem öllum togurum á
veiðislóðinni var skipað að hafa uppi veiðarfærin tafarlaust og
halda út fyrir 12 mílna mörkin. f orðsendingu freigátunnar kom
fram að hún þyrfti að flytja sjúkan mann til lands og jafnframt að
hver sá togari sem héldi áfram veiðum inni á svæðinu á meðan hún
væri fjarverandi gerði það á eigin ábyrgð.
Við dóluðum suður eftir svæðinu og fylgdumst með hvar togar-
arnir hífðu upp hver af öðrum og settu stefnuna út fyrir 12 mílna
mörkin. Þessi viðbrögð glöddu hjarta okkar og við gældum við þá
von að bráðlega myndi hin nýja fiskveiðilögsaga verða í reynd okk-
ar. Nokkru síðar sáum við hvar herskipið staðnæmdist skammt frá
einum togaranna og setti út léttbát. Alengdar fylgdumst við með
þegar léttbátnum var siglt yfir í togarann og að vörmu spori aftur
til baka. Þegar freigátan var lögð af stað áleiðis til Patreksfjarðar
kom í loftið togari sem sagðist myndu halda áfram veiðum á svæð-
inu hvað svo sem ferðum freigátunnar liði. Hann kvað sig ekkert
varða aðgerðir varðskipanna né nærveru þeirra. Við náðum ekki
nafni togarans en athygli okkar var vakin og við sperrtum upp
augu og eyru. Smátt og smátt fór fjandaflokkurinn innan
markanna að þynnast og með vaxandi eftirvæntingu leituðum við
togarans sem gefið hafði fyrrnefnda yfirlýsingu. Þá kallaði Óðinn
í okkur og sagði togarann Paynter GY 480 hafa látið vörpuna fara
rétt fyrir framan nefið á sér.
Stöðug fjarskipti áttu sér stað á milli stjórnstöðvar Landhelgis-
gæslunnar og Maríu Júlíu og var þeim fyrir sunnan umsvifalaust
greint frá þessu atviki. Að lítilli stundu liðinni barst skeyti til varð-
skipanna um að halda á eftir Paynter í óslitinni eftirför og hjálpast
að meðan beðið væri frekari fyrirmæla frá stjórnvöldum. Þau
höfðu veitt herskipinu heimild til að leita hafnar með vissum skil-
yrðum og höfðu nú málið til sérstakrar athugunar. Eins og áður
hefúr komið fram var okkur stranglega bannað að bera nokkur
þau áhöld á okkur sem til vopna gætu talist. En þar sem nú virtist
vera uppi áform um að stöðva veiðar togarans með valdi, kvaðst
skipherrann ekki geta hugsað sér að senda okkur berhenta um
borð í hann gegn mönnum sem munduðu sveðjur, axir og hvers
5IKR ÖRYGGISTÆKI
FLOTROFAR
FLÆÐIROFAR
HITAMÆLAR
HITAMÆLAR

Vesturgötu 16 - Símar 551 4680 og 551 3280 - Telefax 552 6331
58