Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1999, Blaðsíða 60

konar barefli. Hann benti okkur á spúlslönguna sem hann sagði
okkur að skera niður í mátulega langa búta og nota sem kylfur. Við
létum ekki segja okkur þetta tvisvar en skárum slönguna niður í
hæfilega búta og splæstum lykkju í annan enda þeirra, sem hægt
var að smeygja upp á úlnliðinn.
Tíminn leið án þess að nokkurt kvak kæmi frá stjórnvöldum og
okkur fannst hver mínúta heil eilífð, biðin tímasóun og með öllu
óskiljanleg. Sannleikurinn reyndist líka sá, eins og síðar kom í ljós,
að hvert augnablik sem leið var tapað tempó og færði okkur sífellt
fjær þeim ásetningi að ná stjórn togarans á okkar vaid og sigla hon-
um inn í íslenska landhelgi. Eftirvænting og óþreyja sótti á áhöfn-
ina eftir að kunnugt varð að Óðinn og Hermóður ættu einnig að
taka þátt í aðgerðununr. Við höfðum ldætt okkur í lopapeysur til
að þola betur högg og pústra og utan yfir þær fórum við í nank-
insstakka, svo að andstæðingurinn næði síður taki á okkur. Við
vorum fjórir úr áhöfn Maríu Júlíu sem valdir höfðum verið til
uppgöngu á togarann: hásetarnir Rafn Haraldsson og Guðjón
Arnes, Kristján Bjarnason bátsmaður, kenndur við Stapadal í Arn-
arfirði og í daglegu tali kallaður Stjáni stapi, og svo ég, allir tilbún-
ir fyrir langalöngu, hver með sinn slöngubút sér við hlið.
Togarinn nálgaðist fiskveiðimörkin á togferð með Óðin siglandi
í kjölvatninu. Þegar Paynter skreið út fyrir 12 sjómílna mörkin
sneri hann skyndilega til stjórnborða, sló úr togblökkinni og byrj-
aði að hífa. Nánast í sömu mund bárust hin langþráðu fyrirmæli
frá stjórnvöldum um að stöðva veiðar togarans með valdi og færa
hann inn í íslenska landhelgi.
Það var um klukkan 07:30 sem við komum að Paynter sem þá
var að taka inn vörpuna. Óðinn, sem hafði fylgt togaranum eftir í
óslitinni eftirför frá því að hann hafði kastað, þrem sjómílum inn-
an línu, kom strax þrem mönnum um borð í hann án verulegrar
mótspyrnu. Var Kristján Sveinsson, 1. sfyrimaður af Óðni, fyrir
þeim hópi. Við heyrðum togarann kalla á hjálp á 2182 kHz þar
sem hann sagði tvö varðskip vera að setja menn um borð til sín.
Einhver úr hópi togaranna benti Paynter á eigin ábyrgð og fyrir-
mæli freigátunnar áður en hún fór af svæðinu. Bobbingalengja
hékk í keðjum á útsíðu togarans og hann var víggirtur sem aðrir
togarar á slóðinni. Okkur svall móður í brjósti og meðan varðskip-
ið var látið síga gætilega upp að bakborðshlið togarans, tókum við
okkur stöðu úti við lunningu, albúnir að stökkva um borð í óvin-
inn þegar kallið kæmi. Varúðar varð að gæta þegar lagst var utan á
Paynter sökum bobbingalengjunnar, sem kom í veg fyrir að fríholt
gögnuðust og að skipin legðust þétt að hlið hvort annars. Þá varð
að stöðva varðskipið þar sem slaki var mestur á varnarnetinu, en
það var á miðsíðunni á miili svelgs og afturgálga. Ailt gekk þetta
fljótt og vel fyrir sig og þegar María Júlía hafði verið stöðvuð utan
á hlið togarans stökk fyrsti maðurinn yfir á Iunningu hans og síð-
an hver af öðrum. Við klifruðum yfir varnarnetið og þaðan niður
í ganginn. Okkur var engin mótspyrna veitt, því áhöfn Paynters
var enn upptekin á stjór, það er á hægri hlið, við að innbyrða troll-
ið.
Búið var að skipta með okkur verkum og við stóðum í hnapp á
ganginum og fórum yfir áætlun okkar. Það ltvað við hróp frá
stjórnpaiii togarans og í sömu mund kom maður þjótandi út úr
brúnni bakborðsmegin, hljóp aftur á keisinn og stökk niður í
ganginn rétt þar sem við stóðum. Við brugðunrst til varnar því við
bjuggumst við hinu versta, en sá ótti reyndist ástæðulaus. Maður-
inn lét sem hann sæi okkur ekki en hljóp eins og grindahlaupari
frarn þilfarskassana og rakleitt upp á hvalbak. Noklerum andartök-
um síðar heyrðum við bakborðsakkerið falla. Þetta voru viðbrögð
af hálfu togaramanna sem við höfðum alls ekki reiknað með. I
þeim svifum kom Kristján Sveinsson út á brúarvæng togarans og
sagði okkur Rafni og Guðjóni að fara fram á hvalbak og hífa aJtk-
erið upp, en nafna sínum að fara aftur í vél Óðinsmönnum til lið-
veislu.
Áhöfn togarans hafði lokið við að taka inn trollið og enn var
öskrað ofan úr brúnni. Við sáum menn flykkjast fram kassana og
stilla sér til varnar við stigahliðið og stigann sem lá upp á hvalbak.
Enginn stigi var á stjór. Við þrír tókum sprettinn fram þilfarið, en
er við komum að stiganum var hópur manna þar fyrir og meinaði
okkur uppgöngu. Án orða leituðu félagar mínir annarra leiða, en
ég þfysti á að komast upp stigann. Við ákveðna framgöngu okkar
var eins og einbeiting togaramanna léti undan og þeir hleyptu mér
framhjá sér án átaka. Ég þokaði mér upp stigann upp á hvalbak-
inn og hljóp að akkerisvindunni. Gufa rauk úr glíðirnum og út
undan mér sá ég hvar félagar mínir klifruðu óhindrað yfir rekk-
verkið á aftanverðum hvalbaknum. Maðurinn sem hafði komið
ofan frá brúnni og látið akkerið falla stóð við vinduna og hélt um
bremsuna með annarri hendi og með hinni um ventilinn sem
hleypir gufunni inn á glíðirinn. Ég skipaði manninum að fara frá
og stjakaði við honum en hann virti mig ekki viðlits. Ég þreif þá í
axlir hans og ætlaði að svipta honum frá vindunni en hann hélt sér
föstum. Ég reyndi að rétta upp fingur hans sem krepptust um
bremsuhjólið, en í hvert sinn sem mér tókst að rétta þá upp og losa
tak hans á hjólinu greip hann í eitthvert annað tiltækt hald á vind-
unni.
Það fór að síga í mig og ég tók að leiða hugann að róttækari ráð-
um þegar einhver kom aðvífandi og flaug upp á bak mannsins,
læsti örmum fram fyrir háls honum og spyrnti með báðurn hnjárn
í bak hans. Þarna var kominn félagi minn Rafn Haraldsson, fljúg-
andi eins og engill af himni. Andskoti minn við vinduna var alls
óviðbúinn þessari atlögu, tók að þrútna og blána í framan og átti
brátt í mestu vandræðum með að draga andann. Hann reyndi að
hrista Rafn af sér, án þess þó að sleppa tökum sínum á vindunni,
en tókst það ekki. Rafn var ekki á þeim buxunum að láta stöðu
sína en hékk eins og öskupoki á baki mannsins. Þá flaug í gegnum
huga minn að eitthvað yrði ég sjálfur að aðhafast því svona gat
þetta ekki gengið lengur. Ég greip til slöngunnar, sem hékk um
úlnlið minn, og sló á handarbök mannsins. Hann sleppti takinu á
bremsuhjólinu, ekki sársaukans vegna held ég, enda vel varinn af
vettlingunum sem hann hafði á höndunum, heldur til að hrista
Rafn af sér sem farinn var að valda honum verulegum óþægind-
um. Ég notaði tækifærið og hrinti manninum frá vindunni og tók
60
SJÓMANNABLAÐIÐ VÍKINGUR