Náttúrufræðingurinn - 2007, Blaðsíða 61

Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags
nizers, and recruitment on Skeiðarár-
sandur still appears to be dependant on
an extemal seed source. Only few flower-
ing individuals were found (2.6% of the
total population) and most of them had
very few catkins (median value 2). It is
likely that most plants have not reached
the optimal height or/and age to start
flowering. Most of the plants are under
20 yrs of age and the mean height was
12.9 cm. In the absence of major distur-
bances, parts of Skeiðarársandur are like-
ly to develop into birch shrubland and
forest over the next decades.
ÞAKKIR
Um höfunda
Við viljum þakka Ástu Kristínu Hauksdóttur fyrir hjálp, stuðning og
félagsskap í gagnasöfnunarferðum á Skeiðarársandi, Ólafi Eggertssyni hjá
Skórækt ríkisins á Mógilsá fyrir kennslu og mikla hjálp við aldursgreiningu
birkiplantnanna, Jóhanni Thorarensen fyrir hjálp við 2. mynd, Ragnari
Frank Kristjánssyni þjóðgarðsverði í Skaftafelli fyrir aðstöðu þar og Onnu
Ragnarsdóttur landeiganda fyrir að leyfa okkur að vinna rannsóknina á
landi fjölskyldunnar. Ása L. Aradóttir og Guðmundur I. Guðbrandsson
lásu handritið yfir og komu með góðar ábendingar auk yfirlesaranna
Sigurðar H. Magnússonar og Þorbergs H. Jónssonar sem bentu á margt sem
betur mátti fara. Öllu þessu fólki þökkum við fyrir. Rannsóknin var styrkt
af Nýsköpunarsjóði námsmanna og Rannís en rannsóknin er hluti af stærra
verkefni um frumframvindu á Skeiðarársandi.
Heimildir
1. Hjörleifur Guttormsson & Oddur Sigurðsson 1997. Leyndardómar
Vatnajökuls: Víðerni, fjöll og byggðir. Fjöll og firnindi, Reykjavík. Bls.
149-151.
2. Sveinn Pálsson 1883. Physisk, geografisk og historisk Beskrivelse af de
islandske Isbjerge (skrifuð 1794, gefin út af A. Helland í Den norske
Turistforenings Arbok 1882-1883.116 bls.).
3. Sigurður Björnsson 2003. Skeiðarársandur og Skeiðará. Náttúru-
fræðingurinn 71. 120-128.
4. Kofler, K. 2004. Large scale vegetation patterns on a sandur plain: a
digital vegetation map of Skeiðarársandur derived from satellite
imagery. MSc-ritgerð, Universitát Salzburg. 67 bls.
5. Kristín Svavarsdóttir & Þóra Ellen Þórhallsdóttir 2006. Sjálfgræðsla
Skeiðarársands. Hvað getur hún kennt okkur? Fræðaþing land-
búnaðarins 2006. Bls. 375-378.
6. Ingvi Þorsteinsson 1986. The effect of grazing on stability and
development of northern rangelands: A case study of Iceland. í:
Grazing Research at Northern Latitudes (ritstj. Ólafur Guðmundsson).
Plenum Press, New York. Bls. 37-43.
7. Pollock, M.L, Milner, J.M., Waterhouse, A., Holland, J.P. & Legg, C.J.
2005. Impacts of livestock in regenerating upland birch woodlands in
Scotland. Biological Conservation 123. 443-452.
8. Hester, A.J., Mitchell, F.J.G. «Sc Kirby, K.J. 1996. Effects of season and
intensity of sheep grazing on tree regeneration in a British upland
woodland. Forest Ecology and Management 88. 99-106.
9. Persson, Á. 1964. The vegetation at the margins of the receding glacier
Skaftafellsjökull, Southeastem Iceland. Botaniska Notiser 117. 323-354.
10. Sigurður H. Magnússon & Borgþór Magnússon 1988. Þættir um
vistfræði birkis og not þess í landgræðslu. í: Græðum ísland, Land-
græðslan 1988 (ritstj. Andrés Arnalds & Anna Guðrún Þórhallsdóttir).
Landgræðsla ríkisins, Gunnarsholti. Bls. 97-108.
11. Ása L. Aradóttir 1991. Population biology and stand development of
birch (Betula pubescens Ehrh.) on disturbed sites in Iceland. Ph.D.
Dissertation, Texas A&M University, College Station. 104 bls.
12. Harper, J.L. 1977. Population biology of plants. Academic Press Inc,
New York. 892 bls.
13. Kullman, L. 1981. Some aspects of the ecology of the Scandinavian
subalpine birch forest belt. Wahlenbergia 7. 99-112.
14. Kullman, L. 1984. Germinability of mountain birch (Betula pubescens
ssp. tortuosa) along two altitudinal transects downslope from the treelimit
in Sweden. Reports from the Kevo Subarctic Research Station 19.11-18.
15. Walker, L.R. & del Moral, R. 2003. Primary succession and ecosystem
rehabilitation. Cambridge University Press, Cambridge. 442 bls.
16. SYSTAT for Windows, 1999. Systat 9.0. Chicago: SPSS Inc.
17. Wareing, P.F. 1959. Problems of juvenility and flowering in trees.
Journal of the Linnean Society (Botany) 56. 282-289.
18. Baldur Þorsteinsson 2000. Fræskrá 1933-1992. Skógræktarritið 2.
67-77.
Bryndís Marteinsdóttir (f. 1980) lauk BS-prófi í líffræði
frá Háskóla íslands 2004. Bryndís stundar nú
meistaranám við sama skóla. Frumframvinda plantna á
Skeiðarársandi er aðalviðfangsefni hennar.
Kristín Svavarsdóttir (f. 1959) lauk BS-prófi í líffræði frá
Háskóla íslands 1987 og doktorsprófi í plöntuvistfræði
frá Lincoln-háskóla á Nýja-Sjálandi 1995. Kristín hefur
unnið sem plöntuvistfræðingur hjá Landgræðslu
ríkisins frá 1999.
Þóra Ellen Þórhallsdóttir (f. 1954) lauk BS-prófi í
grasafræði árið 1977 og doktorsprófi í plöntuvistfræði
frá Háskólanum í Wales árið 1984. Hún var skipuð
prófessor í grasafræði við Háskóla íslands árið 1995.
PÓST- OG NETFÖNG HÖFUNDA/AUTHORS’ ADDRESSES
Bryndís Marteinsdóttir
bryndism@hi.is
Náttúrufræðahúsi Háskólans, Öskju
Sturlugötu 7
IS-101 Reykjavík
Kristín Svavarsdóttir
kristin.svavarsdottir@land.is
Landgræðslu ríkisins
Skúlagötu 21
IS-101 Reykjavík
Þóra Ellen Þórhallsdóttir
theth@hi.is
Náttúrufræðahúsi Háskólans, Öskju
Sturlugötu 7
IS-101 Reykjavík
129