Náttúrufræðingurinn - 2007, Blaðsíða 12

Náttúrufræðingurinn
endurvarpi vistgerða.9 Þá ber að
geta þess að mælisniðin úr Arnar-
dal komu nokkuð öðruvísi út í end-
urvarpi en mælisnið í sömu vist-
gerðum á Vesturöræfum og Brúar-
dölum. Það má líklega rekja til
ólíkrar jarðvegsgerðar á þessum
svæðum en hún getur haft áhrif á
endurvarp.16
Staðsetningamákvæmni
Grunnvistgerðakortið sem fékkst
með stýrðri flokkun var notað til að
velja svæði fyrir snið til sartnpróf-
unar. I ljós kom að sniðin voru ekki
öll einsleit og má líklega rekja það
til þess að aðgreining flokka með
stýrðri flokkun hafi ekki verið nógu
góð. Einnig gæti verið að sú aðferð
að velja fyrirfram aðeins upphafs-
punkt sniðs en ekki stefnu hafi haft
áhrif þar á. Við ákvörðun vistgerða
blandaðra sniða á fjarkönnunar-
kortunum var því sú vistgerð sem
mældist á meirihluta sniðsins látin
ráða. Þá skiptir staðsetningarná-
kvæmni máli við val myndeininga
bæði til flokkunar og sannprófunar.
Mælisniðin sem liggja til grundvall-
ar flokkuninni voru að meirihluta
mæld áður en brenglun í GPS-kerf-
inu var hætt árið 2000. Það má því
gera ráð fyrir töluverðum skekkjum
í staðsetningu sniða sem mæld voru
sumarið 1999 og notuð til flokkun-
ar. A svæðum með mikinn breyti-
leika, eins og raunin er víða á rann-
sóknarsvæðinu, getur þetta valdið
nokkrum vandkvæðum við val
sýnishorna til flokkunar. Við könn-
un á nákvæmni SPOT5-myndarinn-
ar mældist staðsetningarnákvæmn-
in 0-23 metrar en getur verið allt að
50 metrar miðað við þá aðferð sem
beitt var við uppréttingu.23
Aðgreining vistgerða
Þessi rannsókn leiddi í ljós að ná-
kvæmni flokkunar gróðurs með
fjarkönnunaraðferðum minnkar ef
gróðurflokkum fjölgar. Þessu ber
saman við erlendar rannsóknir.
Heildarnákvæmni flokkunar Nag-
endra og Gadgil15 í sjö flokka hita-
beltisgróðurs á Indlandi var 88%
Vistgerðir - Habitat types Gróöurfélagakort SPOT5 Eins kortlagt
Melavistir 167,6 168 139,8
Melagambravist 4,2 0,1 <0,1
Hélumosavist 29,7 43,9 10,1
Eyravist 3,6 2,7 2,7
Víðimóavist 9,3 6,1 0,1
Gilja- og lyngmóavist 61,1 57,7 25,7
Starmóavist 32,3 26,8 11,6
Mosamóavist 1,4
Víðikjarrvist 0,4
Rekjuvist 1,8
Rekjumóavist 6,1 26,4 2,6
Rústamýravist 3,3
Lágstaraflóavist 16,6 6,6 3,1
Sandmýravist 0,6
Runnamýravist <0,1
Hástaraflóavist 6,1 4,3 1,8
Starungsmýravist 0,3
Annað ógróið 8,6 10,7
Samtals km2 353 353,3 197,5
5. tafla. Samanburður á flatarmáli (km2) og útbreiðslu vistgerða á gróðurfélagakorti og fjarkönnun-
arkorti. - Comparíson of the distríbution of habitat types (km2) on the SPOT5 map and map
based on traditional vegetation mapping.
miðað við vettvangsgögn, en flokk-
un Treitz og félaga9 í 19 flokka á
skógivöxnum svæðum í Kanada
sýndi 29% nákvæmni með sömu að-
ferð. En það skiptir einnig máli
hvaða aðferðir eru notaðar til flokk-
unar og til skilgreiningar þeirra
flokka sem á að fá fram. Bent hefur
verið á að erfitt gæti reynst að að-
greina gróðurflokka sem byggjast
einungis á tegundasamsetningu,
eins og gert var í þessari rannsókn,
þar sem gróðurþekja og jarðvegs-
gerð hafi t.d. mikil áhrif á endur-
varp.9-16 Flokkarnir sem notaðir eru í
verkefninu Nytjalandi36 eru ólíkir
þeim flokkum sem notaðir eru í
þessari rannsókn að því leyti að
gróðurþekja og uppskera skiptir
meira máli við aðgreiningu flokka
en tegundasamsetning.
Niðurstöður þessarar rannsóknar
benda líka til þess að einsleitar vist-
gerðir á flatlendi, t.d. melavistir og
starmóavist (7. mynd), flokkist
betur út frá endurvarpsgildum en
vistgerðir með meiri breytileika.
Erfitt getur verið að flokka vistgerð-
ir með breytilega eða rofna gróður-
þekju, eins og gildir um hélumosa-
vist og lyngmóavist. Þá getur land
sem er í afturför vegna rofs haft teg-
undasamsetningu betur gróinnar
vistgerðar en heildarþekja gróðurs-
ins gefur til kynna og flokkast sem
slík út frá TWINSPAN-flokkun. Við
þannig aðstæður eru líkur á því að á
einhverju stigi geti mismunandi
vistgerðir komið fram með svipuð
endurvarpsgildi.
Þegar kannað var hvaða vistgerð-
ir hafa svipuð endurvarpsgildi og
blandast saman, kom í ljós að þær
höfðu í stórum dráttum sömu eigin-
leika hvað varðar gróðurþekju og
raka (3. tafla). Þetta kemur heim og
saman við niðurstöður Thomas
o.fl.10 þar sem villur komu helst fram
milli flokka sem voru vistfræðilega
líkir og með áþekkt endurvarp.
Þannig voru melavistirnar þrjár
með líkt endurvarp og aðgreindust
vel frá betur grónum vistgerðum. Þá
féllu snið í votlendisvistum í yfir
90% tilvika í votlendisflokka (8.
mynd). A fjarkönnunarkortinu
skiptast votlendisvistgerðir á innan
einsleitra heilda gróðurfélagakorts-
ins. Líklegt má telja að breytileiki í
vatnafari og næringarhlutfalli eigi
þar stóran hlut að máli, eins og nið-
urstöður Thomas o.fl.10 bentu til.
80