Náttúrufræðingurinn - 2007, Blaðsíða 14

Náttúrufræðingurinn
8. mynd. Votlendisvistgerðir (rekjumóavist, lágstaraflóavist og hástaraflóavist) á Vestur-
öræfum. í heildina greindist votlendi vel frá öðru landi við fjarkönnun en sundurgrein-
ing þess var ekki nákvæm. - Wetland habitat types were identified with good accuracy
although detailed separation of different habitat types ivas inaccurate. Ljósm./photo:
Borgþór Magnússon (ágúst 2004).
lyngmóavist falla í hélumosavist. Þá
flokkast um helmingur sniða hélu-
mosavistar sem melavistir á gróður-
félagakortinu. Það bendir til þess að
nemar gervitunglsins nemi endur-
varp frá gróðri á svæðum sem virð-
ast gróðurlaus á loftmyndum eða
eru með það litla gróðurþekju að
þau eru flokkuð sem melavistir á
vettvangi.
Bent hefur verið á að gervitungla-
gögn séu oft vanmetin í samanburði
við hefðbundna gróðurkortlagn-
ingu og talin ónákvæmari.16 Rann-
sókn okkar sýnir að flokkun með
SPOT5-gervitunglinu gefur góða
yfirsýn og hún stendur hefðbund-
inni gróðurkortlagningu ekki að
baki hvað nákvæmni varðar.
Við samanburð á útbreiðslu vist-
gerða á fjarkönnunarkorti og
gróðurfélagakorti (5. tafla) kom í
Ijós að mikill munur var á út-
breiðslu þriggja vistgerða, þ.e.
rekjumóavistar, lágstaraflóavistar
og hélumosavistar. Nákvæmni fjar-
könnunarkortsins mældist mun
meiri miðað við vettvangsgögnin,
bæði fyrir hélumosavist og rekju-
móavist (3. tafla). Snið rekjumóa-
vistar féllu í 86% tilvika í rétta vist-
gerð á fjarkönnunarkorti en einung-
is 29% tilvika á gróðurfélagakortinu
(4. tafla). Þessar niðurstöður benda
til þess að ekki sé nógu gott sam-
ræmi milli þeirra gróðurfélaga sem
mynda vistgerðina á gróðurfélaga-
kortinu og vistgerðaflokkunar sem
grundvallast á tölfræðilegri flokkun
gróðurgagna.
Vatnafarsgögn og upplýsingar um
halla lands komu að góðum notum
við flokkun tiltekinna vistgerða. í
þessari rannsókn sköruðust endur-
varpsgildi rekjumóavistar og gilja-
móavistar, en eins og Franklin o.fl.17
komust að við flokkun gróðurs í
fjalllendi í Kanada var með hjálp
hæðarlíkans hægt að aðgreina þær
að nokkru leyti og bæta flokkunina.
LOKAORÐ
Markmið þessarar rannsóknar var
að kanna hvort SPOT5-fjarkönnun-
argögn gætu nýst við kortlagningu
vistgerða á hálendi Islands. Heildar-
nákvæmni flokkunar SPOT5-mynd-
ar í þessari rannsókn reyndist meiri
en korts sem byggist á hefðbundinni
gróðurkortlagningu. Niðurstöðurn-
ar benda til að með því að beita sjálf-
virkri flokkun í þessu skyni fáist góð
samsvörun við meginvistgerða-
flokka með tilliti til gróðurþekju og
raka. Full sundurgreining skyldra
vistgerða eftir tegundasamsetningu
er hins vegar annmörkum háð. Það
er mat okkar að vistgerðakort byggt
á fjarkönnun nýtist vel sem grunnur
fyrir áframhaldandi kortlagningu
og aðrar rannsóknir.
Ólíklegt er að hægt verði að yfir-
færa endurvarpsgildi einstakra vist-
gerða í þessari rannsókn yfir á
gervitunglamyndir af öðrum svæð-
um, teknum á öðrum tíma árs og
við aðrar aðstæður. Hvert svæði
þarf því að skoða sérstaklega við
flokkun en líklegt er að á einsleitari
svæðum en hér var fengist við væri
hægt að flokka land með mun meiri
nákvæmni.
Nýr tæknibúnaðar til vinnslu
gervitunglagagna og þekking á
helstu aðferðum við nýtingu þeirra
til að túlka og flokka gróður- og
landgerðir er góð viðbót við þær
hefðbundnu aðferðir sem fyrir eru.
Það er niðurstaða okkar að fjar-
könnun geti tvímælalaust komið að
gagni við kortlagningu vistgerða á
landinu, flýtt þeirri vinnu og dregið
úr kostnaði við hana.
82