Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 2001, Qupperneq 36

Náttúrufræðingurinn - 2001, Qupperneq 36
■7Ze- ■01^-. Tn^edc > 'ýh*sju^~- éirTc^uicdC- 1. mynd. Hluti bréfs frá John Hancock 1879. í því kveðst hann hafa gert afsteypur 11 geirfuglseggja (en eitt egg að auki átti hann sjálfur) og litað þærmjög vandlega. Höfundur keypti frumrit bréfsins af enskum fornbókasala. - Part of a letter from the English ornithologist John Hancock regarding the eggs of the Great auk. og nýta örverur hveranna. Fleiri greinar um það rannsóknasvið, sem birtust á 19. öldinni, eru í skrá Haralds Sigurðssonar. Sú elsta er að líkindum grein eftir F. Liebmann frá 1841, og eins má finna frásagnir af gróðri jarðhitasvæða hérlendis í greinum eftir C. Ostenfeld í kringum aldamótin. J.G. Forchhammer, jarð- og efnafræðingur í Kaupmannahöfn, ritaði meðal annars um íslenskar steindir og um Heklugosið 1845. Er margt af því í ritaskrá Haralds Sigurðssonar, en þó ekki allra þeirra birtinga getið sem mér er kunnugt um. Ein ritsmíð sem alveg vantar hjá Haraldi, en er skráð af Royal Society, er frásögn Forchhammers eftir ýmsum heim- ildum afeldgosinu íEyjafjallajökli 1821: - Account of a volcanic eruption in Iceland. Thomson, Ann. Phil. III, 1822,401- 405; Froriep, Notizen III, 1823, col. 33-36; Tilloch, Phil. Mag. LIX, 1822, 428-432. Nöfnin þrjú eiga við útgefendur tímaritanna. Algengt var á þessum árum að slík rit birtu efni hvert upp úr öðru. Raunar vantar hér fjórða tímaritið, Edinburgh Philosophical Journal, þar sem stytt gerð greinarinnar úr Ann. Phil. birtist í 7. árgangi 1822,155-157, án þess að Forchhammers væri getið sem höfundar. Enn eitt atriði tengt jarðfræði landsins, sem ég vil rekja hér, er grein eftir írann John Tyndall um íslenska goshveri: - On some eruptive phenomena of Iceland. Proc. Royal Inst. 1,1851-1854,329- 335. Skrá Haralds Sigurðssonar hefur ekki þessa grein heldur aðra styttri með svipuðum titli „úr óvissu tímariti", sem vantar í Royal Society-skrána. Líklega er Tyndall aðeins að endursegja lýsingar annarra frá íslandi, fremur en að hann hafi komið hingað sjálfur. í greininni frá 1851- 1854 nefnir Tyndall að í sumum íslensku hveranna sé vatnið fagurblátt (sjá 2. mynd), og gæti löng saga tengst því atriði. Tyndall var fjölhæfur eðlisfræðingur, sem ritaði meðal annars um eðliseiginleika andrúms- loftsins og um margskonar agnir sem í því sveima (sjá t.d. Guðmund Eggertsson 2000, bls. 173-174). Um 1869 framkvæmdi hann vandaðar tilraunir til þess að útskýra 114
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.