Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 2002, Side 4

Náttúrufræðingurinn - 2002, Side 4
Skógrækt og NÁTTÚRUVERND Skógrækt og náttúruvernd eru land- nýtingarhættir sem ná til stórra landsvæða og eru þar í flokki með búfjárbeit, land- græðslu, útivist og ferðamannaútvegi. Rætt er um skógrækt hér á landi sem nái til nokkurra þúsunda km2, en við landnám er talið að nokkrir tugir þúsunda km2 hafi verið skógi eða kjarri vaxnir. Náttúruvernd, með friðlöndum og þjóðgörðum, þyrfti sennilega að ná til nokkurra tuga þúsunda km2 ef vel ætti að vera. Skógrækt breytir ásýnd lands og gróðurfari, en því fylgir svo breyting á dýrafari og í vissum mæli á vatnafari og jarðvegi. Við það getur raskast landslag og lífríki sem ástæða eða nauðsyn gæti verið til að vernda eða varðveita. Vissir árekstrar geta því orðið milli þessara landnýtingar- hátta og deilur risið, sem hvorugum eru til framdráttar. Abyrgir áhugaaðilar um hvorn tveggja landnýtingarháttinn hafa um nokkurt skeið leitað leiða til að greiða fyrir sambýli þeirra, þannig að árangur verði sem mestur af hvorum tveggja en skerðing og röskun sem minnst. Markviss umræða er hafin um skógrækt og landslagsvernd, en það hugtak komst fyrir aðeins örfáum árum inn í íslenska löggjöf og eru hugmyndir um hana enn ekki mjög þróaðar. Er því viðbúið að sú umræða vari enn um sinn. Umræða er einnig hafin um samlögun skógræktar og þess lífríkis sem fyrir er. „Myllur guðs mala hægt,“ segir máltækið, og svo er stundum einnig með myllur hins opinbera kerfis. En nú hafa Náttúrufræðistofnun íslands og Skógrækt I ríkisins tekið höndum saman um að kanna áhrif skógræktar á annað lífríki og valið lii þess Fljótsdalshérað, þar sem flæmi ný- skóga eru núna stærst. Með því er efnt til grunns að skynsamlegu fyrirkomulagi sam- býlis skógræktar og náttúruverndar. Angi af þessari samvinnu var erindi, sem fuglafræðingar Náttúrufræðistofnunar fluttu á fræðslufundi HÍN 28. janúar síðastliðinn, um áhrif skógræktar á fuglalíf í ljósi núverandi þekkingar. Hér er unnt að ganga þétt og örugglega til verks, því að munur er á tímahorfi skóg- ræktar og mannvirkjagerðar, t.d. vegagerð eða virkjunarlónum sem hvort tveggja tekur stuttan tíma og er þá unnið til fulls, auk þess að vera nánast óafturkræft. Hringrás skógar- ins er nærri öld, hvort sem er frá setningu og til höggs í viðarskógum eða miðað við líftíma íslenskra birkiskóga. Auk þess er skógrækt að verulegu leyti afturkræf. Skóg- urinn bætist við smátt og smátt, en það býður upp á sveigjanleika og lagfæringar meðan á aðgerðinni stendur. Þannig gefast margvíslegir möguleikar á að fella skóginn saman við náttúruvernd, en grunnur þess er sú þekking á samvist þeirra sem nú er efnt til og samkomulag um fyrirkomulag hvors tveggja. Ríður nú á miklu að fylgja þessu góða upphafi eftir, skipulega og rösklega, svo að koma megi bæði skógrækt og náttúruvernd fyrir sem haganlegast og hnökraminnst, landinu og þjóðinni til heilla. Freysteinn Sigurðsson, formaður HÍN. 178

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.