Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 2002, Síða 4

Náttúrufræðingurinn - 2002, Síða 4
Skógrækt og NÁTTÚRUVERND Skógrækt og náttúruvernd eru land- nýtingarhættir sem ná til stórra landsvæða og eru þar í flokki með búfjárbeit, land- græðslu, útivist og ferðamannaútvegi. Rætt er um skógrækt hér á landi sem nái til nokkurra þúsunda km2, en við landnám er talið að nokkrir tugir þúsunda km2 hafi verið skógi eða kjarri vaxnir. Náttúruvernd, með friðlöndum og þjóðgörðum, þyrfti sennilega að ná til nokkurra tuga þúsunda km2 ef vel ætti að vera. Skógrækt breytir ásýnd lands og gróðurfari, en því fylgir svo breyting á dýrafari og í vissum mæli á vatnafari og jarðvegi. Við það getur raskast landslag og lífríki sem ástæða eða nauðsyn gæti verið til að vernda eða varðveita. Vissir árekstrar geta því orðið milli þessara landnýtingar- hátta og deilur risið, sem hvorugum eru til framdráttar. Abyrgir áhugaaðilar um hvorn tveggja landnýtingarháttinn hafa um nokkurt skeið leitað leiða til að greiða fyrir sambýli þeirra, þannig að árangur verði sem mestur af hvorum tveggja en skerðing og röskun sem minnst. Markviss umræða er hafin um skógrækt og landslagsvernd, en það hugtak komst fyrir aðeins örfáum árum inn í íslenska löggjöf og eru hugmyndir um hana enn ekki mjög þróaðar. Er því viðbúið að sú umræða vari enn um sinn. Umræða er einnig hafin um samlögun skógræktar og þess lífríkis sem fyrir er. „Myllur guðs mala hægt,“ segir máltækið, og svo er stundum einnig með myllur hins opinbera kerfis. En nú hafa Náttúrufræðistofnun íslands og Skógrækt I ríkisins tekið höndum saman um að kanna áhrif skógræktar á annað lífríki og valið lii þess Fljótsdalshérað, þar sem flæmi ný- skóga eru núna stærst. Með því er efnt til grunns að skynsamlegu fyrirkomulagi sam- býlis skógræktar og náttúruverndar. Angi af þessari samvinnu var erindi, sem fuglafræðingar Náttúrufræðistofnunar fluttu á fræðslufundi HÍN 28. janúar síðastliðinn, um áhrif skógræktar á fuglalíf í ljósi núverandi þekkingar. Hér er unnt að ganga þétt og örugglega til verks, því að munur er á tímahorfi skóg- ræktar og mannvirkjagerðar, t.d. vegagerð eða virkjunarlónum sem hvort tveggja tekur stuttan tíma og er þá unnið til fulls, auk þess að vera nánast óafturkræft. Hringrás skógar- ins er nærri öld, hvort sem er frá setningu og til höggs í viðarskógum eða miðað við líftíma íslenskra birkiskóga. Auk þess er skógrækt að verulegu leyti afturkræf. Skóg- urinn bætist við smátt og smátt, en það býður upp á sveigjanleika og lagfæringar meðan á aðgerðinni stendur. Þannig gefast margvíslegir möguleikar á að fella skóginn saman við náttúruvernd, en grunnur þess er sú þekking á samvist þeirra sem nú er efnt til og samkomulag um fyrirkomulag hvors tveggja. Ríður nú á miklu að fylgja þessu góða upphafi eftir, skipulega og rösklega, svo að koma megi bæði skógrækt og náttúruvernd fyrir sem haganlegast og hnökraminnst, landinu og þjóðinni til heilla. Freysteinn Sigurðsson, formaður HÍN. 178
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.