Náttúrufræðingurinn - 1997, Qupperneq 15

33
5. mynd. Klaktími mykjuflugna við mismunandi þéttleika lirfa. Klaktími er þroskunartími
einstaklings frá því að liifan klekst út þar tilflugan klekst úr púpuhýðinu. Niðurstöður úr
sömu tilraunum og lýst er í texta við 4. mynd. Marktœkur munur er á kynjunum og karldýr
sem koma úr glösum með miklum þéttleika liifa klekjast marktœkt fyrr en önnur. - Time of
development for male and female yellow dungflies from the same experiments as de-
scribed in the legend with figure 4. Males hatch significantly later than females at all
densities and males that hatch from high density jars emerge significantly earlier than
other males (see Hrefna Sigurjónsdóttir 1984).
þéttleiki á lirfustigi hafði úrslitaáhrif á
stærð flugnanna (Hrefna Sigurjónsdóttir
1980, 1984; sjá einnig Amano 1983).
Þegar lirfurnar eru of margar keppa þær
um fæðu og það bitnar á þeim öllum.
Stærstu flugurnar komu úr krukkum með
minnsta þéttleikann (4. mynd) og þær voru
14 sinnum þyngri en þær minnstu og er sá
breytileiki svipaður og sá náttúrulegi. Að
jafnaði klekjast karlar seinna út en kven-
flugur (5. mynd) enda verða þeir stærri.
Svo virðist sem ákveðin kjörstærð hafi val-
ist úr hjá báðum kynjum. Þó stærðarmunur
kynjanna sé minni við erfið skilyrði (4.
mynd), þ.e. þegar þéttleiki er mikill og
mikil afföll eru á lirfum, þá virðist vera
enn sterkara val meðal karlkynsins að ná
meiri stærð ef dæmt er út frá þroskunartím-
anum. Þessar niðurstöður benda til að kyn-
val hafi verið öflugt þróunarafl hjá mykju-
flugunni og viðhaldi stærðarmun kynjanna.
Afkvæmi stórra og smárra foreldra voru
alin upp og látin klekjast út til að reyna að
svara þeirri spumingu hvort breytileiki í
líkamsstærð skýrist að einhverju leyti af
erfðum. Foreldrum var safnað úti í
náttúrunni. Niðurstöður sýndu ekki nein
marktæk tengsl á milli stærðar afkvæma
og foreldra (Hrefna Sigurjónsdóttir 1984).
Sá galli var á þessari tilraun að umhverfis-
áhrif á stærð flugnanna sem notaðar voru
sem foreldrar voru ekki útilokuð. Simmons
og Ward (1991) bættu úr þessu. Þeir ólu
flugur upp við aðstæður þar sem sam-
keppni um fæðu var lítil sem engin. Þær
tlugur voru allar stórar, en smávegis
breytileiki var engu að síður til staðar.
Síðan voru þær flugur notaðar sem for-
eldrar og athugað hvort einhver tengsl
væru á milli líkamsstærðar þeirra og
afkvæmanna. Nú kom í ljós að það var
veik jákvæð fylgni (marktæk) á milli föður
og sonar og móður og dóttur en ekki á milli
foreldris og afkvæmis af gagnstæðu kyni.
9