Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 1997, Page 41

Náttúrufræðingurinn - 1997, Page 41
JARÐFRÆÐIKORT 1 I Þóleiít P'U Ólivinþóleiit ■ Bœr ■ Dilótt þóleiit /'Vogur Sprunga yf Straumvötn Misgengi 2. mynd. Jarðfrceðikort af Skriðnafellsnúpi og nágrenni. Fundarstaður afsteypanna er sýndur með ör. - Geological map of Skriðnafellsnúpur and vicinity. Arrow points to the exposure where tlie tree casts were found. ítarlegar lýsingareru lil af trjábolaförum í Skagafirði, þar sem þau virðast sérlega algeng (Sigurður Þórarinsson 1966, Guðbrandur Magnússon 1983). Afsteypum trjábola hefur áður verið lýst frá tveimur stöðum hérlendis, Óslandi í Hornafirði og Tröllatungu við Steingrímsfjörð (Leifur Símonarson o.fl. 1975). Ljósmyndir af afsteypum hafa auk þess birst á prenti á nokkrum stöðum (Guðbrandur Magnússon 1983, íslandshandbókin 1989, Bjarni Richter o.fl. 1994). ■ SKRIÐNAFELLSNÚPUR - ÁGRIP AF jARÐSÖGU Jarðlög í Skriðnafellsnúpi og nágrenni voru kortlögð sumarið 1987 (Magnús Á. Sigurgeirsson 1988, Barði Þorkelsson 1989). Á jarðfræðikortinu og jarðlagasniðinu (2. og 3. mynd) sem hér l'ylgir eru basalthraun flokkuð í þóleiít, ólivfnþóleiíl og dílótt þóleiít, sem er nokkuð frábrugðið því sem almennt hefur tíðkast (sjá kafla um bergfræði). Úr fjarska er Skriðnafellsnúpur mjög reglulegur hraunlagastafli að sjá, lítið er um bergganga og misgengi og sprungur eru ekki áberandi. Halli jarðlaga er að jafnaði 5° til SSA. Millilögin í Skriðna- fellsnúpi eru yfirleitl minna en 60 cm þykk og eru þau um 5% af heildarþykkt jarð- lagastaflans. Þykkasta millilagið er rúmir 3 metrar að þykkt, úr brúnleitum sandsteini með þunnu surtarbrandslagi efst. Lagið hefur sennilega myndast í grunnu vatni sem smám saman fylltist af seti og greri síðan upp. Til þess benda gróðurleifarnar. Setlag þetta er hægt að tengja surt- arbrandslögum í Surtarbrandsgili við Brjánslæk og í Stálfjalli, skammt vestan Skriðnafellsnúps (Barði Þorkelsson 1989). Aldursgreiningar á þeim hraunum sem næst liggja surtarbrandslögunum við Brjánslæk benda til að þau séu 11-12 miljón ára gömul (W.L. Friedrich og Leifur A. Símonarson 1982). í ljósi þess má ætla að Skriðna- fellsnúpur hafi hlaðist upp fyrir um 10-12 miljón árum. Dreifing og tegundir ummyndunar- steinda, einkum geislasteina (seólíta), 35

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.