Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1987, Qupperneq 61

Náttúrufræðingurinn - 1987, Qupperneq 61
en eru álíka dauðar og uppstoppaður fugl á safni. Pví þurfa einnig að vera myndir sem vekja einhvern sérstakan hugblæ, annað hvort vegna stellinga fuglsins eða vegna þess hvernig hann nýtur sín í landslaginu. Myndirnar mega einnig sýna fuglinn sem órjúfanlegan hluta af náttúrunni, t.d. með því að lýsa fæðuöflun hans eða kjörlendi. Hjálmar ratar í þessu efni hinn gullna meðalveg, og fær þarna hver eitthvað við sitt hæfi. Myndir eru einnig af eggjum, hreiðrum og ungum flestra tegundanna. Hjálmar er ekki aðeins myndasmiður, textahöfundur og útgefandi, heldur hefur hann einnig annast útlitshönnun bókarinn- ar. Er það ærið verk og til sóma í alla staði. Bókin er fáanleg á ensku, þýsku og frön- sku, og er það mikill fengur fyrir ferða- menn, því að skortur hefur verið á ritum á erlendum tungum um íslenska fugla. Aftast í bókinni er ritskrá og sýnir hún að höfundur hefur víða aflað fanga í bók sína. í bókarlok eru minningarorð um Finn Guðmundsson, en bókin er tileinkuð minningu hans. Er þar veglegur minnis- varði. Árni Einarsson Líffrœðistofnun háskólans DAGSKRÁ UM HEKLUGOSIÐ 1845-6 OG AFLEIÐINGAR ÞESS Oddur Erlendsson Útgefandi: Náttúrufræðistofnun íslands Reykjavík, 1986 49 bls. Þriðja heftið í ritröðinni Fjölrit Náttúru- frœðistofnunar kom út sl. haust. Nefnist það Dagskrá um Heklugosið 1845—6 og afleiðingar þess. Hún er rituð af Oddi Er- lendssyni (1818—1855) bónda á Þúfu í Landsveit. Oddur Erlendsson fékkst allnokkuð við ritstörf, en telja verður Hekluritið hans merkasta verk. Heklugosið 1845—46 var mikið gos og annað af tveimur stórgosum sem urðu hér á landi á öldinni sem leið. Hitt var Öskju- gosið 1875. Oddur Erlendsson skráði hjá sér gang gossins alveg frá upphafi og til loka þess. Frá bæ sínum fylgdist hann gaumgæfilega með hraunrennsli, öskufalli og eldsbálinu sem upp úr fjallinu stóð, en auk þess hefur hann haldið uppi spurnum um gosið og afleiðingar þess. Oddur skiptir riti sínu í fimm þætti og fjalla fjórir fyrstu um gosið sjálft. Þar lýsir hann gangi gossins frá degi til dags og ýmsum fyrirbærum því tengdu. Gosið skiptist í fjórar hrinur. Hver hrina byrjaði með áköfu ösku- og hraungosi sem smám saman dró úr uns það nær hætti áður en næsta hrina byrjaði. Eitt það sérstæðasta við þetta gos var að öskufall var áberandi nær allt gosið. í fimmta þættinum er fjallað um afleið- ingar gossins, einkum á búfénað. Sérstak- lega verður honum tíðrætt um gadd í sauð- fé og lýsir mismunandi tegundum gadds og afleiðingum hans mjög vandlega. Önnur eins úttekt á áhrifum eldgoss á sauðfé hef- ur ekki verið gerð í annan tíma. Einnig lýsir hann tilraunum bænda til að lækna gaddinn. Oddur Erlendsson lauk ritun Dagskrár- innar 22. febrúar 1847 og sendi hana til Finns Magnússonar prófessors í Kaup- mannahöfn. Ári seinna ritar hann stuttan þátt um eftirhreytur gossins sem birtur var nafnlaus og „lagfærður“ í áttunda árgangi Nýrra Félagsrita. Hann er prentaður hér í 55
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.