Náttúrufræðingurinn - 1956, Blaðsíða 13

UM LIFNAÐARHÆTTI KARFANS
7
1. mynd. Kortið sýnir í grólum dráttum útbreiðslu karlans með ströndum
fram. Helztu veiðisvæðin eru gefin til kynna með svörtum flekkjum.
Karfinn fæðir lifandi afkvæmi, svo sem kunnugt er, en það var
danski dýrafræðingurinn Kröyer, sem fyrstur benti á þetta, árið
1845. Þetta fer þó oft fram hjá fiskimönnum, því að seiðin eru
mjög smá 5—6 mm nýklakin, en hrygnan gýtur Jreim um það bil
eða alveg nýklöktum. Meðal fiska, sem fæða lifandi afkvæmi, hefur
karfinn þá sérstöðu, að afkvæmafjöldinn er allmikill, áætlaður
100—150 þús. Annars eru afkvæmi slíkra fiska oftast fá.
Það er augljóst mál, að eðlun verður að fara fram hjá karfanum,
til þess að innri frjóvgun geti átt sér stað, svo sem raunin er. Hins
vegar eru athuganir á ýmsum atriðum í sambandi við tímgun
karfans erfiðar, þar sem ekki er unnt að halda honurn lifandi í
fiskabúrum og athuga Jiiannig beint hætti hans. Karfinn, sem lifir
í svona miklu dýpi, er dauðans matur, þegar hann kemur upp á
yfirborðið, Jorýstingsmunurinn er svo mikill. Á þessu sviði hefur því
vitneskja okkar verið mjög í molum og uppi ýmsar getgátur, sem
margar hverjar hafa reynzt byggðar á ónógum efniviði, og offáum
athugunum. Rannsóknir á tímgun karfans voru þannig mjög að-
kallandi. Verður hér nú að nokkru getið þeirra athugana, sem
greinarhöfundur hefur gert á lifnaðarháttum karfans undanfarin
^ár (8).