Andvari - 01.01.1997, Qupperneq 67

SKÚLI pálsson
Heimspeki Brynjólfs Bjarnasonar
„Ég hefaldrei haft sérstakan áhuga á stjórnmálastarfi“
þótt Brynjólfur Bjarnason væri aðallega þekktur sem stjornmalamaður
mun hann auk þess vera einn afkastamesti höfundur heimspekiboka a s-
landi, eftir hann liggja sex allvænar bækur um heimspeki. Þegar hann var
sPurður um tengsl milli stjórnmála og heimspeki sagðist hann 1 rauninm
aldrei hafa haft mikinn áhuga á stjórnmálastarfi, allan þann tima sem hann
fékkst við slíkt hafi heimspekilegar grundvallarspurmngar verið „eins og
falinn eldur“ í huga hans.1 . .
Þetta kann að virðast einkennileg yfirlýsing frá manm sem hefur vari
uiestum kröftum starfsævi sinar í stjórnmál, verið einn helsti orys uma ur
f sínum flokki, þingmaður og ráðherra. Hún gefur okkur hinsvegar ug-
ntynd um með hvaða hugarfari hann stundar heimspeki. Hun hetur veno
honum ástríða. Hann vinnur að henni einn síns liðs og þegar hann var a
skrifa höfðu fáir íslendingar fengið sérstaka þjálfun í að lesa bækur a
Þessu tagi og mörgum mun hafa þótt þær nokkuð tormeltar. ann a ar um
að hann hafi frá barnæsku haft ríka þörf fyrir að grundvalla starf sitt, tinna
hlgang með öllu og þessi þörf leiddi hann út í heimspeki.
í útvarpserindinu „Svar við spurningu um lífsskoðun“' lýsir hann þessari
hvöt eða ástríðu til að ígrunda starf sitt, leita að grundvelh þekkingannnar
°g spyrja um hinsta tilgang með öllu. Lýsingin á því hvernig ann ermis
Segn vilja sínum, þegar hann er farinn að efast um kristin ommn, er e
ntinnileg og sýnir hvað hann hefur tekið spurningar um hinstu rok alvar-
lega'
Hér er ekki hægt að gera tæmandi grein fyrir heimspeki Brynjólfs Fynr
utan það að aldrei verður gerð tæmandi grein fyrir neinm heimspeki eru
ýnisar sérstakar ástæður fyrir því sem út af fyrir sig er fróðlegt að ve ta yr
ir sér. Brynjólfur hefur oft þá aðferð að stunda heimspeki með þvi að rann-
saka og gagnrýna kenningar annarra, þannig að til að gera grein fyrir heim-
sPeki hans þyrfti að lýsa þeim kenningum sem hann fjallar um en þær eru
fjölbreyttar. Sumt eru höfundar sem voru í tísku á hans yngri árum meðan
3
Andvari 1997