Andvari - 01.01.1997, Blaðsíða 79

andvari
FINNUR MAGNÚSSON
77
voru tveir óútgefnir íslendingaþættir í danskri og latneskri þýðingu ásamt
orðasafni. Fyrir þetta hafði hann þegið laun frá Arnanefnd.
Það skipti sköpum fyrir Finn að lenda í andstöðu við Jörund hundadaga-
konung, sem lét það boð út ganga 6. ágúst 1809 að Finnur mætti hvorki
gegna nokkru opinberu starfi né flytja mál fyrir yfirdómi. Valdatíð Jörund-
ar varð endaslepp, hinn konunglegi myndugleiki hans var upphafinn og
hversdagsleikinn undir dönsku konungsvaldi tók aftur við, og Finnur gekk
að fyrri störfum eins og ekkert hefði í skorist.
Finnur Magnússon hafði öðlast áhuga á íslenskum og norrænum fræðum
á Reykjavíkurárum sínum. Hann þekkti af eigin raun að skilyrðin voru best
1 Höfn að stunda þau með eðlilegum hætti. Haustið 1811 andaðist frænd-
kona Finns, Helga Guðmundsdóttir, sýslumanns á Ingjaldshóli. Hún lét eft-
ir sig verulega fjármuni sem skiptust milli útarfa. í hlut Finns kom 300 dala
virði í jörðum. Einnig var arfsvon í Kaupmannahöfn, því að þetta ár bárust
fregnir um að Jón gamli Ólafsson, föðurbróðir Finns, væri annaðhvort far-
mn í ljós annað eða þess mætti vænta á hverri stundu.
Án efa hefir löngunin til að leggja stund á forn fræði dregið Finn aftur til
Kaupmannahafnar. Til þess benda hans eigin orð í bréfi til Bjarna Þor-
steinssonar 16. okóber 1811 í sambandi við þýðingu sem hann vann að.2 Það
var því ekki eftir neinu að bíða að snúa aftur stöfnum til Kaupmannahafn-
ar haustið 1812 þegar sigla mátti landa milli á ný, enda þótt hann ætti þar að
fáu vísu að hverfa. Á leiðinni út tafðist skipið í Leith um mánaðar skeið.
^ar naut Finnur gestrisni enskra hefðarmanna sem ferðast höfðu um ís-
land. Einnig komst hann í kynni við Archibald Constable, sem gaf út verk
Á'alters Scotts. Þá kynntist hann Robert Jamieson, sem þekktur var fyrir
Þýðingar og skýringar danskra og þýskra fornkvæða.
Upphaf fræðastarfa
hegar Finnur kom til Kaupmannahafnar hafði styrjöldin leikið dönsku
bjóðina grátt. Þar ríkti efnahagsleg óáran sem endaði með ríkisgjaldþroti.
^ andlega sviðinu voru hins vegar miklar hræringar á fyrstu áratugum ald-
arinnar. Nýir menningarstraumar bárust úr suðri til Danmerkur. Þjóðernis-
vitund efldist og hafði áhrif á vísindi og fræði. Þjóðirnar horfðu til liðinna
alda og sóttu sér þangað efnivið til endurnýjunar á komandi tímum.3
Hndir lok átjándu aldar vaknaði áhugi á tungu og menningu Indverja við
háskóla Evrópu. Stofnun The Asiatic Society í Calcutta í upphafi árs 1784
var upphafið. Söfn tóku að viða að sér indverskum handritum og prestar
°8 trúboðar kynntu sér trúarrit Indverja jafnframt því sem þeir boðuðu