Andvari - 01.01.1997, Page 122

120
ÁRMANN JAKOBSSON
ANDVARI
þessara ferða er alltaf hið sama, að sjá lengra, að komast í samband við
nýjan heim og upplifa einingu allra hluta sem ekki er í mannheiminum.
Náttúran í ljóðum Theodoru er margbrotin, í senn friðsæl og full af lífi-
Dæmi um það er þulan „Gekk eg upp á hólinn“(69-70). Ljóðmælandinn fer
upp á hól og horfir yfir náttúruna. Fyrst sér hún laut og mó og lóu fljúga
upp af hreiðri. Þá heyrir hún í huldubæjarsmalanum og gagg í ref sem hef-
ur misst af feitum sauð og sér lind hjala við blátt blóm og heyrir „beggja
[. . .] andardrátt.“ í ljóðum Theodoru anda lindir og blóm, refir hafa til-
finningar og huldubæjarsmalinn gengur um eins og hver annar smali. Þrátt
fyrir sundurleitni náttúrunnar ríkir eining og Ijóðmælandinn samsamar sig
henni: „Við illa og góða sem eg sátt / og söngla nú minn lokaþátt, / roðar af
sól í austurátt,/ ungum spáir degi. /Logn er á legi.“
Þegar horft er af Tindastól á þessa náttúru sér yfir þéttbýlan heim þar
sem dvergar og tröll búa í bergi og ljósálfar á hólum. Þegar gengið er að
stóra steininum undir fossinum er hægt að hitta fyrir dverginn Litar (50).
Undir fossinum háa og berginu bláa er haldið til ástarfunda við álfasvein
(52). Á nóttunni má finna sólina sofandi í rekkjutjöldum sjávar, umkringda
af sofandi fiskum (70). í hafinu eru Ægir „karl með yggldar brár / og úfið
skegg á vöngum, / og dætur hans með hrímhvítt hár / hoppa fram af töng-
um.“(54) Þá hljóma fosshörpur og perlur hrynja af strengjum þeirra, gullið
rennur í glufur undir þar sem dvergar vaða dýra málma í mitti. Regnbogar
raða sér um snasir og óskir manna glóa á þeim efsta. Grundir glitra af
blómum þar sem ljósálfar leika sér (64-5). Frá hæstu fjalli sést hin mikla
auðn, helg og blá þar sem syndin sýnist agnarsmá, aldrei leggst ský á sólu
og hljómar kveða við frá hnjúknum (60-1). Sé ferðast á vængjum draumsins
er áfangastaðurinn Sóllönd þaðan sem allur heimurinn sést og enginn
skuggi er. Þar eru Geislahlíðar þar sem allt finnst ungt og endurskapað sem
var „týnt og tapað“, horfin æskuást, grafið gull og „mín sokkna borg / með
silfurstræti og blómatorg“(61). Þar öðlast menn alsælu, skilja allsherjarsam-
ræmi og einingu þessa heims: „Opnir fyrir mér allir himnar stóðu“ (65).
Þetta er furðuveröld þar sem allt getur gerst. Ekkert fjötrar andann.
Náttúruheimurinn er ekki aðeins heillandi heldur líka hættulegur, víðari
og villtari en mannheimurinn. Náttúran er ekki alltaf stillt í þulum
Theodoru, stundum er hún villt og tryllt og hættuleg. í Álfahvammi er
dansað uns dagur skín og álfahöllin skelfur og nötrar (53). Hestar þeytast á
trylltu skeiði og öldur hossa mönnum og skvetta froðu á þá (55). Þessi nátt-
úra er ekki friðsældin tóm, hún er díónýsk í tryllingi sínum. Hún getur leik-
ið á reiðiskjálfi, sjö sólir verið á lofti í einu og karlar og kerlingar orðið ung
á ný (64). Þar er margt sem vekur ugg og varnaðarorð kveða við: „gakktu
ekki í skóginn, þegar skyggir“(48), „líttu ekki undir lyngið, / „þar launbirn-
ir skríða“(50), „Viðsjált er í Álfahvammi um aftanskeið að bíða“, „margt