Andvari - 01.01.1997, Síða 149

ANDVARI
INNANGARÐS OG UTAN
147
bókmenntum okkar um það hvernig hemja megi tortímingaröfl og annan
utangarðsvoða og nýta hvort tveggja innangarðs í þágu lífs og menningar.
Skáldamjöðurinn er ekki einungis sú veig sem andleg menning íslendinga
hefur nærst á frá upphafi. Að öllum líkindum er þetta sá drykkur sem veitir
þiggjendum sínum vísa hlutdeild í eilífðinni rétt eins og nektar og ambrosia
hjá Grikkjum forðum. Sá einn hængur er þó á dýrðinni að með framan-
greinda forsögu mjaðarins í huga er ekki loku fyrir það skotið að bragð-
næmt fólk kunni enn í dag að finna af hinum dýra miði einhvern agnarkeim
af lausung eða lauslœti. Enginn mjöður er því svo með öllu ósvikinn að
ekki sé þess þörf að skíra hann og bragðbæta, en þá erum við komin að
efni sem duga myndi til heils málþings eða ráðstefnu.
TILVÍSANIR
1. Grein þessi er samin upp úr erindi sem flutt var hautið 1996 við Háskólann á Akureyri á
heimspekilegri ráðstefnu um lauslæti.
2. Hér er stuðst við endursagnir úr Goðafrœði Grikkja og Rómverja eftir H. W. Stoll, þýð-
andi Steingrímur Thorsteinsson, Kaupmannahöfn 1871, bls. 29-28 og 228-231.
3. Talsvert hefur verið um þetta efni ritað, sjá Margaret Clunies Ross. Prolonged Echoes -
Old Norse myths in medieval Northern Society Volume I: The myths. Odense University
Press 1994, bls. 42-102 og fjölda rita sem þar er vitnað til.
4. Sjá Clunies Ross, ívitnað rit, bls. 66-79.
5. Sjá Kirsten Hastrup. Culture and History in Medieval Iceland, Oxford 1985, bls. 146-148.
6. Sjá Einar Haugen. „The Mythical Structure of the Ancient Scandinavians: Some
Thoughts on Reading Dumézil“, birt í ritinu To Honor Roman Jakobson on the Occasion
of His Seventieth Birthday. Janua Linguarum. Ser. maior, 31-33. The Hague and Paris,
bls. 855-868.
7. Mjög greinargott yfirlit um þessi efni er að finna í Women in Old Norse Society eftir
Jenny Jochens. Cornell University Press. Ithaca and London 1995.