Fálkinn - 20.12.1930, Blaðsíða 29

F Á L K I N N
29
unum þegar hann er spurður. Enda
hefir hann starfað óslitið að íslands-
málum, og einkum þeim sem út á
við horfa, síðan stjórnin flutti^t iiln
i landið.
Hinumeginn aðalskrifstofunnar
situr Sveinn B.jörnsson — sendiherr-
ann. Honum skal ekki lýsa frekar
en gert hefir verið hjer að framan,
því að hann þekkja í raun og veru
allir. En þess má geta, að gesturinn
sem þangað kemur, gleymir því fljótt,
að hann er staddur inni hjá „stór-
höfðingja“, því að sendiherrann er
látlaus maður og laus við emhættis-
stærilæti. Gesturinn talar ósjálfrátt
við hann eins og gamlan vin, sem
hann ber þó mikla virðingu fyrir.
En sendiherrann ])arf oftaðbregða
sjer að heiman. Það þurfa sendi-
herrar yfirleitt, en ekki á þetta síst
við um sendiherra íslands. Aðrar
þjóðir hafa sendiherra i flestum hin-
um stærri ríkjaum eða öllum, en ís-
lendingar hafa aðeins einn sendi-
herra fyrir allan heiminn, þ. e. a. s.
sendiherra, sem þeir eiga sjálfir. Og
þvi er það oft, að þegar íslendingar
þurfa að reka afdrifarík mál við
aðrar þjóðir, þá er sendiherra vor
ekki aðeins sendiherra í Danmörku
heldur líka annarsstaðar. Þá kemur
hann til skjalanna þar, sem dönsku
sendiherrarnir fara með málefni ís-
lands að jafnaði. Þannig hefir Sveinn
Björnsson ferðast í erindum þjóðar
sinnar til flestra liinna rneiri landa
Evrópu, einkanlega þeirra, sem mikil
viðskifti hafa við ísland.
í Kauþmannahöfn eru saman
komnir sendiherrar frá nær öllum
ríkjum í Evrópu og flestum stórveld-
um utan Evrópu. Sum riki hafa ekki
nema einn sendiherra fyrir Norður-
lönd og situr hann þá annaðhvort í
Kaupmannahöfn eða Stokkhólmi.
Þessir sendiherrar eru flestir líka er-
indrekar þjóðar sinnar fyrir ísland.
Þeir hafa fæstir tækifæri til að kynn-
ast landsstjórninni íslensku, þvi að
ráðherrar íslands koma til Kaup-
mannahafnar sem gestir og dvelja
þar skamt. En þeir kynnast sendi-
herranum íslenska og leita til hans,
þegar þeir þurfa að afla sjer upp-
lýsinga um land vort. Og þó að sendi-
herrar þjóðanna eigi að vera vel að
sjer um stjórnskipun landa og þjóð-
rjettarstöðu, þá mun sannleikurinn
vera sá, að sumir þeirra vissú ekki
að ísland var sjálfstætt riki, fyr en
þeir uppgötvuðu, að landið hafði
sendiherra i Kaupmannahöfn. íslend-
ingum finst þetta skrítið, því að smá-
þjóðin hyggur sig jafnan stærri i
annara augum en hún er. Þeim finst
það frámunaleg vanþekking, ef mað-
ur sunnan úr Rúmeniu heldur, að ís-
land hafi sömu rjettarstöðu og t. d.
Færeyjar. En það er föst regla, að
stærri þjóðirnar vita altaf minna um
þær, sem þeim eru smærri en minni
þjóðirnar um þær, sem þeim eru
stærri, og er þetta eðlilegt. Og ef
fara ætti út í þá sálma, að prófa
þekkingu íslendinga á stjórnskipun
ýmsra smáríkja útf um heim, þá
mundi þekkingin líklega ná skamt.
í þessum hópi ríkjafulltrúanna er
Sveinn Björnsson sá, sem hefir
minsta rikið að baki sjer. Ef leggja
skal höfðatölu ríkjanna, sem að baki
slanda, til grundvallar, verður lítið
úr sendiherra íslands við hliðina á
t. d. sendiherra breska heimsrikisins,
Þjóðverja eða Bandaríkjamanna. Og
það ræður að líkum, að sendiherra
Islands getur ekki haldið uppi jafn
stórfeldri risnu og stórveldafulltrú-
arnir. Það var sagt um einn sendi-
herra Þjóðverja, sem sat í Kaup-
mannahöfn skömmu fyrir stríð, að
hann horgaði í húsaleigu fyrir höll
þá, sem hann hafði á Kóngsins Nýja-
torfi, jafnmargar krónur danskar og
hann hefði þýsk mörk í laun. Þetta
mun vera satt og sýnir sagan, að
sendiherrar verða oftast nær að
leggja fram fje úr eigin vasa til þess
að halda uppi risnu, — verða með
öðrum orðum að vera ríkir menn.
En sem betur fer er það hvorki
höfðatalan, sem að baki sendiherr-
anna stendur, nje aurarnir hans, sem
mestu ræður, heldur er það mann-
gildið. Og manngildi sendiherra vors
eigum við að þakka það álit, sem
sendisveitin íslenska og þá ísland
um leið, hefir hlotið i þessum hópi.
Þó að Sveinn Björnsson hafi ekki
hlotið það „uppeldi", sem þeir fá,
sem ætla sjer út á ,,diplomatisku“
brautina — en það er alla jafnan
fólgið í þvi, að menn gerast starfs-
menn i utanrikisráðuneyti að loknu
embættisprófi og starfa síðan við
sendisveitir rikisins, sem skrifarar
eða fulltrúar — þá hefir hann ekki
reynst i neinu eftirbátur annara.
Hann hefir reynst rjettur maður á
rjettum stað.
En utan skrifstofunnar hefir sendi-
herra mörgum störfum að gegna lika.
Samkvæmislif er ríkur þáttur i starfi
„diplomatanna“ og í samkvæmun-
um er oft greitt fyrir málum, sem
ef til vill mundu stranda, ef þeim
væri aðeins opin skrifstofuleiðin.
Sendiherrann verður að þiggja boð
og halda veislur, halda uppi risnu.
Og hann verður því að hafa stórt
heimili. Og risnan hvilir ekki á
sendiherranuin einum heldur og hús-
móðurinni.
Sendiherra íslands á heima i
Stokkhólmsgötu. Hann hefir engar
hallir, eins og sendimenn stórþjóð-
anna, en heimili hans er orðlagt fyr-
ir smekkvísi í húsbúnaði — og fyrir
alúðlega húsbændur, sem hafa lag
á að láta gestum sinum líða vel. Frú-
in er vel til þess fallin, að vera tengi-
liður inilli Islendinga og Dana, þvi
hún er af dönskum ættum. Frú Ge-
orgia Björnson er dóttir Henrik Han-
sen lyfsala i Hobro. Þau hjónin gift-
ust árið 1908.
MYNDIRNAR:
Á heimili sendiherrans i
Stokkhólmsgötu í Kaupmanna
höfn. Á myndinni til vinstri
situr Sveinn Björnsson við
skrifborðið. Veggirnir eru
skreyttir íslenskum mál-
verkum.
bir-.v. , IF===IB^SI—^=id
\