Vikan - 31.10.1963, Blaðsíða 12

ANNALL
Framhald
æskileg. Sama er að segja um grein
Ólafs Björnssonar, cand polit, í
jólablaðinu 1938. Hann kallar grein-
ina Peningarnir og jólin, og inn-
gangur hennar einn saman vekur
forvitni manns: „Segjum t. d. að
stjórn og þing mundu ákveða að
gefa öllum þurfandi 1000 kr. hverj-
um, til jólaglaðnings. Afleiðingin
yrði annað hvort, að vöruverðið
mundi stórhækka svo að glaðingur-
inn yrði lítils virði, eða allar búðir
myndi tæmast af vörum, svo til-
finnanlegur skortur yrði á öllu, er
kæmi fram á veturinn.“ Sagan end-
urtekur sig.
Og í foryztugrein fyrsta blaðs
annars árgangs sjáum við, að á 7.
útkomudegi var VIKAN borin heim
til 4114 fastra kaupenda.
Snemma á árinu 1938 skrifar
Guðni Jónsson, magister, greinina
Talið íslenzku við útlendinga. Þar
færir hann rök að því, að útlend-
ingum hér sé nauðsyn að læra ís-
lenzka tungu, ef þeir vilji verða
langlífir í landinu, en gallinn sé sá,
að þeir fái ekki tækifæri til þess
að æfa íslenzku sína, því íslending-
ar noti þá til þess að þjálfa sig í
að tala framandi mál.
í 11. tbl. þessa árs er
gagnmerk grein eftir Sig-
urð Einarsson, dósent.
Þessi grein heitir Ef þeir
kæmu, og er skrifuð næst-
um réttu ári áður en Bret-
ar hernámu Island og um
hálfu ári áður en Þjóð-
verjar réðust inn í Pólland.
í þessari grein segir Sig-
urður fyrir um upphaf
stríðsins og hernám ís-
lands. Kjarninn í greininni
er þessi spádómur: „Hinn
hljóði, brezki floti, sem
stefnir til íslands, öslar
hljóður norður í myrkri
sumarnæturinnar. Skipun-
um er dreift á varðstöðu
undan Reykj anesi og Faxa-
flóa. Einn drekinn skríður
inn á Reykjavíkurhöfn.
Yfirforinginn gerir lands-
stjórninni í stuttu máli
kunnugt, að þeir þurfi að
nota Reykjavík sem norð-
læga flotastöð til verndar
siglingum um norðanvert
Atlantshaf og herflutning-
um frá Bandaríkjunum. Ef
þeir geri það ekki, muni
óvinirnir skapa sér hér
öruggt vígi til útrása
og skemmdarleiðangra. —
Stjórnin mótmælir opin-
berlega þessu broti á hlut-
leysi landsins, en Bretinn
yppir öxlum og segir:
„Sorry, I can‘t help it.““
— Þetta er nokkurn veg-
inn alveg það, sem gerðist
10. maí ári síðar, þegar
landið var tekið hernámi.
Skömmu síðar er frá því
sagt, að Sveinn Kjarval,
sonur Jóhannesar S. Kjarv-
als, sé nú kominn heim til
íslands eftir að hafa eytt
fyrstu 19 árum ævi sinnar
í Danmörku. Drengurinn,
sem er húsgagnasmiður að
mennt, átti í nokkrum erf-
iðleikum með að fá vinnu,
því enn var stríðsgróðinn
ekki kominn til skjalanna.
Ennfremur kemur manni
nú spánskt fyrir að sjá af-
12
VIKAN 44. tbl.