Vikan - 31.10.1963, Blaðsíða 81

ímyndað mér, að í framtíðinni
yrði að finna einhver ráð til þess
að takmarka eitthvað þessa
geysilegu aukningu mannfólks-
ins. Mér dettur í hug að það
mætti e. t. v. gera með því að
blanda einhverjum efnum í
fæðuna — þá fæðu, sem fólki
virðist vera óhjákvæmilegt að
neyta. En þessar hugleiðingar
ná svo langt fram í tímann, að
ég held að við þurfum ekki að
hafa áhyggjur af því — persónu-
lega.
VIKAN: — Ekki að óttast slíka
skömmtunarseðla?
GÍSLI: •— Nei, og allra sízt hér
á íslandi, þar sem landrýmið er
nóg.
JÓHANNES: — Ég vil taka und-
ir það með Gísla, að hin öra
fólksfjölgun er eitt geigvæn-
iegasta vandamálið, sem mann-
kynið stendur frammi fyrir, og
það er ekki að sjá að neinum
hafi hugkvæmzt neitt til að
leysa það. Á hinn bóginn held
ég ekki, að við þurfum að ótt-
ast þetta hér á íslandi, —- og sér-
staklega þar sem við erum beðn-
ir að líta aðeins 25 ár fram í
tímann, þá álít ég, að við þurf-
um engar • áhyggjur að hafa á
þeim tíma. En ef mannsævin
lengdist um helming að meðal-
tali, þá hlyti það náttúruiega að
hafa það í för með sér, að mann-
kynið yrði helmingi fjölmenn-
ara en reiknað er með nú í dag
— ef fæðingartalan verður svip-
uð og gert er ráð fyrir.
JÓIIANN: — Nei, á fslandi þarf
ekki að kvíða því, að mannfólk-
ið verði of margt eftir 25 ár, og
þess vegna er ekki nauðsynlegt
að ræða það á þessum vettvangi,
hvort menn muni þurfa skömmt-
unarseðla til að eiga börn. Við
hér getum fagnað því að þjóð-
inni fjölgar. Hvað viðvíkur
spánni um 200 ára mannsævi,
þá virðast mér litlar líkur fyrir
því, að við tökum upp svo holla
lífshætti hér á fslandi, að við
þurfum að ■ óttast það.
Ég vil ekki segja að lífshætt-
ir versni, en menn vinna of mik-
ið, leggja of mikið á sig, verða
taugaveiklaðir og detta niður
einn góðan veðurdag, dauðir á
götunni.
GlSLI: — Það er að sjálfsögðu
vafamál, hvort svona langur ald-
ur sé æskilegur. Það er auð-
vitað undir því komið, hversu
heilbrigðir menn verða allan
þennan tíma, hvort þeir verða
ekki orðnir eldgamlir og útslitn-
ir löngu áður. Ég man t. d. eftir
því, að menn voru almennt orðn-
ir gamlir og útslitnir um fertugt.
Það væri lítið æskilegt að lengja
aldur fólks, ef það væri svo bara
eitthvert vandræðafólk. En það
er ekki allt undir aldrinum
komið. Mér finnst t. d. mjög
vafasamt af okkur í dag, að tak-
marka starfsaldur manna yfir-
leitt við 70 ára aldur. Það eru
í dag margir í fullu starfsfjöri
á þeim aldxd, og þegai'; þeim er
svo skipað að hætta skyndilega
eftir langt og erfitt starf, þá fell-
ur maðurinn saman, missir allan
áhuga á lífinu.
Ef til þess kemur að lífið
lengist á næstu áratugum, þá er
að sjálfsögðu margt, sem þarf
að breyta um leið.
Við vitum um marga menn,
sem á gamalsaldri hafa haft
fulla starfsorku, tökum til dæm-
is Churchill, Adenauer og íleiri
slíka. Við megum ekki alltaf
láta æskuna reka þá frá störfum,
ef þeir hafa ennþá starfsþi'ek
og óskérta hæfileika.
VIKAN: — Að Iokum: Hvernig
haldið þið að vaklahlutfallið
verði í heiminum eftir 25 ár,
milli konunúnisma og kapital-
isma?
JÓHANN: — Kapitalisminn hér
á íslandi er svokallaður velfei’ð-
ai'kapitalismi, og ríkið er vel-
ferðarríki. Og við vonum að það
lifi lengi, og verði stöðugt betra
velferðarríki en það er nú.
Valdahlutfallið er erfitt að segja
um. Indland tvístígur enn og
Afríka er óviss. ICína reynir að
halda í sinn kommúnisma, og
Sovétríkin sömuleiðis. Líklega
verður ein, nokkuð stór styrjöld
á þessu tímabili og nokkrar
smáar, og undir úrslitum þess-
árar einu stóru styrjaldar, geri
ég ráð fyrir að valdahlutfallið
fari. Meira þori ég ekki að spá
þar um.
JÓHANNES: — Það má skilja
þessa spurningu á tvo vegu. f
fyrsta lagi hlutfallið á milli
kapitalisma og kommúnisma,
sem tveggja stríðandi efnahags-
kerfa, og ég mundi eiginlega
vilja skjóta mér undan þess-
ari spurningu með því að segja,
að eftir því, sem tímar líða, þá
verði minni raunverulegur mun-
ur á kei’funum, kerfin færist
nær hvort öðru heldur en fjær,
vegna innri þróunar, því bæði
lúta að sjálfsögðu þeim lögmál-
um og kröfum, sem tækni og
einkenni nútíma þjóðfélags
skapa þeim. Mismunurinn verð-
ur því æ minni, eftir því, sem
tíminn líður.
Raunverulegi mismunurinn
mun því aðallega liggja í stjórn-
arfarslegum mismun, fremur en
efnahagskerfislegum mismun.
Ef þið eigið hinsvegar við
hlutfallið milli þessara tveggja
kerfa, miðað við yfirráð. í heim-
inum, þá mundi ég einfaldlega
segja það, að það verði svipað
ástand í heiminum eftir 25 ár —
eða að það verði ekkert ástand.
Að annaðhvort verði jafnvægið
nokkurnveginn þolanlegt milli
þessara tveggja flokka, eða þá
að annar hafi sþrengt báða í loft
Framhald á bls. 85.
EINBYLISHUS að Sunnubraut 40, Kópavogi, fullgert,
ásamt bílskúr með VOLKSWAGEN-bíl og frágenginni lóð
BIFREIÐIR
MÁNUÐI
Vinningum fjölgar úr
1200 í 1800