Vikan - 17.10.1968, Blaðsíða 50

Í ÖLLUM KAUPFÉLAGSBLIÐUM
------------------------

--- . H,,

•s
SHAMPO t \
Hvað er soul?
Framhald aí bls. 23.
Það er engin tilviljun, að þeir,
sem hér hafa látið álit sitt í ljós,
eru blökkumenn. Margir álíta, að
aðeins blökkumenn geti sungið
soul. Þeir, sem eru þessarar
skoðunar, hafa þá í huga banda-
ríska blökkumanninn, fortíð hans
og hefð, — þrælavinnu, kyn-
þáttaofsóknir og stöðuga bar-
áttu fyrir jafnrétti.
Það voru blökkumenn í Suð-
urríkjunum með rhytmann frá
forfeðrum sínum í Afríku í blóð-
inu, sem skópu jazzmúsikina. í
New Orleans og fleiri borgum í
Suðurríkjum Bandaríkjanna var
(og er enn) fjöldi söngvara, sem
söng um það, hve erfitt það get-
ur verið að vera til. f söngvum
þeirra kom líka fram, hve þá
dreymdi um að verða einhvern
tíma ríkir eða að þeir hittu
draumaprinsessuna. Einfaldir
textar um sjálfsögðustu þarfir
mannsins. Þeir sungu ekki til
þess að geta önglað saman aur-
um, heldur vegna þess, að þeim
fannst þeir verða að tjá sig á
einhvern hátt. Það var soul í
söngvunum þeirra.
Af sömu rót og jazzmúsikin er
sprottin, er soulmúsikin, sem í
dag er svo vinsæl um heim all-
an, einnig runnin. Nú græða
menn mikla peninga á þessari
músik, og hinar stóru stjörnur,
eins og t. d. Aretha Franklin,
sem kölluð er „lady soul“, aka
um í lúxusbifreiðum og koma
fram á fínustu stöðum iklædd-
ar minki.
En ef þið hlustið á söng Ar-
ethu á hljómplötu, þá komizt þið
að raun um, að hin „gömlu“ hug-
tök, ást, sorg o. s. frv. skipta
mestu máli. Það er ekkert barna-
mál, sem við heyrum. Áheyr-
endur hrópa „tell it like it is“,
„talið um hlutina umbúðalaust",
iog það gera Aretha og soulkoll-
egar hennar. „Whip it to me“ eða
„sock it to me“ eru bandarísk
hugtök, sem á íslenzku eiga sér
aðeins hliðstæðu í svæsnustu
ástarlífsbókumenntum eða sorp-
ritum.
Hefur okkur nú tekizt að sýna
fram á, að soul er miklu meira
en músikin ein?
Hér að framan sögðum við, að
■enginn hvítur maður gæti sung-
ið soul. En Aretha Franklin tel-
ur þó, að franski söngvarinn
Charles Aznavour hafi í sér soul.
Frank Sinatra hefur líka verið
nefndur í þessu sambandi, einn-
ig Peggy Lee, Tom Jones, Steve
Windwood og margir fleiri hvít-
ir listamenn. Af íslenzkum soul-
söngvurum viljum við aðeins
nefna Shady Owens, en hún er
líka bandarísk í aðra ættina!
Nú kunna kannski einhverjir
lesendur að spyrja: Hvað vitið
þið um það, hvað það er að
þjást, að berjast fyrir tilverunni
og allt það. Nei, við vitum kann-
ski ekki mikum um það, en sama
er líka að ségja um flesta hina
bandarísku soulsöngvara. Við
verðum að viðurkenna, að soul
er ákveðin músikstefna, og ef
okkur líkar hún, getum við auð-
veldlega lokað augunum fyrir
því, að hún sé orðin dálítið
„óekta“. Við njótum rhytmans
og kraftsins í músikinni. Hafi
söngvarinn á sviðinu ekki soul,
þá getum við bara haft það.
☆
50 VnCAN «• tbl-