Menntamál - 01.12.1942, Blaðsíða 24

86
MENNTAMÁL
fólksins, átti vafalaust mikinn, ef ekki mestan þátt í sköp-
un og viðhaldi ísl. alþýðumenningar. Um þetta efni hefir
Dr. phil. Holger Kjær ritað margt athyglisvert í bók sinni
„Kampen om Hjemmet.“
„Man kommt immer fruh genug zum Vielwissen, wenn
man lernt recht wissen, und recht wissen lernt man nie,
wenn man nicht in der Náhe, bei den Seinigen und bei
dem Tun anfángt",*) segir Pestalozzi.
Þessar skoðanir, sem reynsla mannkynsins hefir stað-
fest, hafa nú einnig hlotið vísindalegan rökstuðning frá
barnasálarfræðingum nútímans. Má um það efni m. a. vísa
til Barnasálarfrœði próf. Charlotte Búhler, sem út kom
árið 1939 í íslenzkri þýðingu Ármanns Halldórssonar skóla-
stjóra.
Hvað má af þessu lœra?
Reynsla sú, sem hér hefir verið rædd, og rök barnasál-
arfræðinnar, eru mjög lærdómsrík fyrir mat okkar á
þroskagildi hins verklega náms. Bendir hvorttveggja til
þess, að svo máttugt geti verklega námið verið, að það eitt
nægi til að veita barninu þann siðræna starfsþroska, sem
er nauðsynlegur undirbúningur að æfistarfi þess.
En ef þetta er rétt, er það vissulega ómaksins vert, að
kennarar geri sér grein fyrir því, í hverju töfrar þessir
séu fólgnir.
Það er sannreynd, sem kennarar þekkja, flestum betur,
að allt fram að kynþroskaárunum eru hneigðir barna yfir-
leitt miklu meiri til líkamlegra starfa en andlegra.
Barnið fer að bjástra, á meðan það er í vöggu. Þegar
það fer að vappa um, hefir það hönd á hverjum hlut,
þuklar, ýtir, dregur, sveiflar, hleður og hendir þeim til.
Seinna fer það að byggja, teikna, mála, hnoða, flétta, tálga,
*) „Menn verða allt af nógu snemma fjölfróðir, ef þeir læra að afla
sér sannrar þekkingar, en sönn þekking fæst aldrei, nema byrjað sé á
því, sem næst er, heima hjá sér'við starfið." (Þýð. G. Pinnb.).