Menntamál - 01.12.1942, Blaðsíða 21

MENNTAMÁL
83
ins og skólanna, og þá fyrst og fremst barnaskólanna. Skil-
greining þessi verður forsenda að aðgerðum okkar.
Þýzki uppeldisfræðingurinn heimsfrægi, Georg Kerschen-
steiner, sem látinn er fyrir nokkrum árum, sagði, að til-
gangur uppeldisins og hins almenna undirbúningsskóla,
væri:
„1. die Aufgabe der Berufsbildung oder doch deren Vor-
bereitung,
2. die Aufgabe der Versittlichung der Berufsbildung,
3. die Aufgabe der Versittlichung des Gemeinwesens
innerhald dessen der Beruf auszuúben ist.“*)
í þessari skilgreiningu fellst í rauninni það, að megin-
hlutverk uppeldisins, — og þá líka barnaskólans, — sé, að
skapa sem hæfasta þjóðfélagsþegna, og vinna þannig að
framvindu þjóðfélagsins í áttina til hinnar æðstu siðrænu
(morölsku) fullkomnunar. Hlutverk skólans er því ekki
sérfræðilegs, heldur almenns eðlis. Það er ekki það, að met-
þjálfa börnin í einni eða annari sérgrein, heldur hitt, að
ala og þjálfa með þeim þá siðrænu meginþætti, sem sam-
eiginlegir eru öllu siðmætu starfi, hvort sem er andlegt eða
líkamlegt.
Það er auðsætt, að allir þessir þrír þættir í starfi skól-
ans, eru hver öðrum nátengdir. Skólinn getur ekki rækt
eitt þessara hlutverka, nema hann sinni hinum í sama
mæli. Hann fær ekki bætt um ágalla þjóðfélagsins, nema
hann hafi bætt um og aukið siðrænt gildi vinnubragða
einstaklinganna, en það verður aftur á móti ekki gert nema
með bættu starfsuppeldi. Skólinn verður því að líta á skjól-
stæðinga sína, — börnin, — sem lifandi hluta af lifandi
heild, — þjóðfélaginu, — og stefna í starfi sínu að því
lokamarki, að skapa hér á jörðu hið fullkomna menningar-
samfélag mannanna.
*) „1. starfsmenntunin, eða a. m. k. undirbúningur hennar,
2. siðgun starfsmenntunarinnar, og
3. siðgun samfélagsins, sem nýtur starfsins."