Æskan - 01.10.1974, Qupperneq 12

TOBAKIÐ ER EITUR!
Rétt er að hafa eftirfarandl meginatriði i huga:
1. í tóbaki er mjög aterkt eitur, sem heitir nikótín. Við tóbaksnotkun fer það út í
blóðið og berat með því um allan likamann. Sá, sem notar tóbak að ataðaldri, hefur þetta
eitur atöðugt í líkamanum. 2. þegar sigaretta brennur, myndast efnl, sem getur valdlð
krahbameini. Krabbamein i lungum er nærri 11 sinnum algengara í sígarettureyklngamönn-
um en þeim, sem reykja ekki. Sígarettureykingar hafa stöðugt farið í vöxt á undanförnum
áraíugum, og krabbamein í lungum fer stöðugt í vöxt. Krabbamein í ýmsum öðrum líffsrr-
um er lika algengara meðal reykingamanna. 3. Sígarettureykingar valda smám saman
hósta, mæði og ýmiss konar annarri vanliðan. Miklu fleiri reykingamenn deyja úr lungna-
kvefi en menn, sem reykja ekki. 4. Miklar líkur eru til, að reyktngar getl átt þátt í ýmsum
öðrum sjúkdómum, t. d. sjúkdómum i a>ðum hjartans, en þeir sjúkdómar virðast aukast
stöðugt. 5. Tóbaksnotkun er hættulegust börnum og unglingum. Ýmislegt þykir benda
til þess, að börn og unglingar, sem reykja mikið, þroskist seinna bæði andlega og líkam-
lega. 6. Keykingar eru mikill 'sóðaskapur. l>ær spilla andrúmslofti bæðl fyrir reykinga-
mönnunum sjálfum og öðrum.
lagði af stað, kom sonur gömlu kon-
unnar, sem átti heima annars staðar í
byggðinni. Hann sagðist hafa fengið boð
um það, að móðir sín væri veik og vera
kominn til að biðja mig að koma með
sér til að sjá hana.
Ég sagði honum alla söguna, og svo
lögðum við af stað. En þegar þangað
kom, sem gamla konan átti helma, var
hún látin, — hafði verið veik af lungna-
bólgu.
( hálfgerðu óráði hafði hún hvað eftir
annað verið að spyrja um, hvernig á
því stæði, að ég kæmi ekki, — hana
minnti þá, að hún hefði sagt drengnum
að biðja mig að koma sem allra fyrst.
En hún hafði sagt honum, að ekkert
lægi á, koma bara við, ef ég væri á ferð
í grenndinni.
Ég spurði, hvenær hún hefði dáið.
„Klukkan fimrn," svaraði húsmóðirin.
Höggin á húsið vöktu okkur nákvæmlega
á sama tíma og gamla konan andaðist.
Hvernig stóð á þessu? Hvað voru
þessi högg? Hvað táknuðu þau? Hvers
eðlis voru þau? Voru þau misheyrn okk-
ar beggja? Er það mögulegt, að hugar-
áhrif gömlu konunnar á dauðastundinni
hafi verið svo sterk, að hún gæti látið
heyra til sín á þennan hátt?
VII.
Óskiljanleg hugaráhrif
Ég átti heima í litlu þorpi í Saskat-
chewan. Átta mílum þaðan var annað
þorp, og þar var enskur læknir. Okkar
héruð lágu saman, við hittumst oft og
unnum hvor með öðrum.
Einhverju sinni bar það við, að ung
kona kom til mín, sem ég þekkti ekkert.
Hún kvaðst eiga von á fjölgun og bað
mig að líta eftir sér.
Ég spurði hana ýmissa spurninga, þar
á meðal, hvar hún ætti heima. Það kom
þá í Ijós, að heimili hennar var í miðju
þorpinu, þar sem hinn læknirinn var.
Ég spurði hana hvers vegna hún leitaði
ekki til hans.
,,Ég mundi ekki trúa honum fyrir þvf
að líta eftir hundinum mfnum, ef hann
væri veikur," svaraði hún. „Hann hefur
ekki vit á neinu.“
Mér fannst þetta skrítið, því að ég
vissi, að hann var ágætur læknir. Ég
bað konuna að bíða stundarkorn og fór
út til þess að tala við hinn lækninn í
síma. Ég sagði honum, að þessi kona
væri inni hjá mér og í hvaða erindum
hún hefði komið. Ég sagði honum ekkl,
hvað hún hefði sagt um hann, heldur
aðeins, að ég hefði ekki viljað sinna
henni án þess að tala við hann, þar sem
hún væri nágranni hans.
Þegar ég hafði lokið máli mínu, skelli-
hló læknirinn og sagði: „Blessaður,
gerðu fyrir hana, hvað sem þú getur!
Ég skal segja þér, hvernig í öllu liggur,
þegar við finnumst næst.“
Ég fór inn aftur og talaði við konuna
á ný og lofaðist til þess að líta eftir
henni. Að því búnu skoðaði ég hana, en
þá komst ég að þeirri niðurstöðu, að
hún væri alls ekki þunguð. Hún sagði
mór, að hún væri komin sex mánuði
áleiðis, og hún var mátulega gild til
þess, að það gæti verið, auk þess sagði
hún mér frá ýmsu, sem benti til þess.
Ég sagði henni eins og var, en hún
varð ofsareið, óskaði þess, að hún væri
komin austur til Toronto til reglulegra
lækna, en sem lengst í burtu frá þessum
bölvuðu bjánum hérna í Vestur-Kanada,
sem kölluðu sig lækna. Svo fór hún án
þess að kveðja mig og skellti á eftir
sér hurðinni. Hinn læknirinn sagði mér
sams konar sögu af sinni reynslu af
þessari konu. Hann grennslaðist eftir
því á bak við tjöldin, hvernig hún hefð-
ist við. Hún vitjaði hans áldrei oftar og
einskis læknis, eftir því sem hann best
vissi, þangað til á réttum tíma — eftir
hans reikningi —, en þá veiktist hún
og virtist hafa reglulega léttasótt. Hún
lét þá flytja sig langt í burt í stærri bse.
þar sem spítali var. Þar var hún tekin
inn í sjúkrastofu og skoðuð. Hún var
eðlilega gild, eins og kona, sem hafði
gengið með fullan tíma og hafði ðll
einkenni þess, að hún væri að ala barn,
fékk t. d. kvalaköst með jöfnu millibiH,
svo svæsin, að hún hljóðaði hástöfum,
en þegar hún var skoðuð, komust lækn-
arnir að sömu niðurstöðu og við.
Ég mundi eftir því, að yfirsetukenn-
arinn okkar á læknaskólanum hafði sagt
okkur, að þess konar ímyndun ætti sér
stað. Við hlógum að þvi eins og hverri
annarri skrítlu. En ég geri það ekki leng-
ur, — pseudocyesis er eflaust sjaldgæ^
en svo sannarlega á það sér stað.
10