Æskan - 01.10.1974, Qupperneq 30

HÁKON BJARNASON:
Indíánafélagið
Ö
egar ég og félagar mínlr vorum að alast upp f
lok heimsstyrjaldarlnnar fyrri, var Reykjavlk öðru-
vísi en nú. Þá var tala (búanna um 15.000, og flestir bjuggu
í kvosinni milli Landakots og Skólavörðuholts. Laufásvegur-
inn teygði sig til suðurs langt út úr bænum, alla leið suður
að Gróðrarstöðinni og Kennaraskólanum, en syðstu (búðar-
húsin voru þar sem Bragagatan er nú. Bergstaðastlgurinn
endaðl nokkru sunnar vlð Ingólfshúsið. Tvær þvergötur
lágu þarna milli Laufásvegar og Bergstaðastígs, Baldurs-
gata og Hellusund. Á þessum bletti, frá Hellusundi og suð-
ur að byggðamörkum uxu upp margar hetjur á þeim tíma.
Neðan Laufásvegarhúsanna var aðeins eitt ibúðarhús, Stað-
arstaður, en allar brekkur þar fyrir sunnan og Vatnsmýrin
öll, þar sem nú er flugvöllur, var leikvangur okkar strák-
anna. Vatnsmýrin var sundurgrafin af gömlum og nýjum
mógröfum og skurðum og var hið mesta ótræði, en ofan
við hana voru tún og holt alla leið upp að Skólavörðu. I
Laufási var stórbú, og þar bjó blskuplnn yfir Islandi, Þór-
hallur Bjarnarson og börn hans uppkomin, en þangað hænd-
ist allt strákastóðið og var ávallt velkomlð. Fyrir það óx
samlyndið á milli strákanna og varð til þess að þeir héldu
meir saman. Þá var heldur ekki amast við þeim I Gróðrar-
stöðinni hjá Einarl Helgasyni, enda var sonur hans, Bllli,
einn af oss.
Þá var mjög í tísku, eins og bæðl fyrr og sfðar, að lesa
Indíánasögur, og frá stríðinu bárust sf og æ ægllegar
fréttir, sem æstu huga strákanna, þannig að eltthvað varð
til bragðs að taka. Varð, það úr, að tveir eða þrfr hinna
elstu, þeir Geiri Aðils, Ingi Matt úr Ingólfshúsinu og Stein-
þór á Laufásvegi 35 stofnuðu Indfánafélaglð, sem frægt
varð um allan bæ og langt um vlðar. Liðsmennlrnlr voru
yfir 30 að tölu á aldrlnum 9—14 ára.
Starfseml félagsins var með ýmsu móti, en snerist fyrst
og fremst um að leika Indíána. Til þess urðu strákarnlr að
fá sér höfuðskraut, en þar voru hæg heimatökin, þvf að
hænsni voru mjög vlða og auðvelt að ná f fjaðrir. En þegar
einhver kom með fallegar og langar og svelgðar stélfjaðrir
af hana vlssum við, að slfkt fékkst ekki nema með llpurð
og nokkurri handlagni, og oft mátti sjá, hvaða hanar höfðu
lagt til höfuðdjásnið. Næst var að útvega einhver önnur
einkenni, og var þá ráðist í að safna saman strigapokum
til að fá saumaðar buxur á allan hóplnn, þvf að buxur
strákanna voru með ýmsu móti. Flestir voru á stuttbuxum,
Hákon Bjarnasoti.
aðrir á hálfsíðum og ekki nema tveir eða þrír á síðum. Þetta
gérði flokkinn æði sundurleitan, og við svo búið máttl ekki
standa. Aftur á móti voru þá allir strákar f ullarpeysum,
svo að það olli engum vanda. I fyrstu gekk vel að ná í
nokkra strigapoka, en þá þraut brátt. Nú voru góð ráð dýr,
en þá fannst töluvert af strigapokum á öskuhaugunum,
sem þá voru þar sem Hljómskálagarðurinn er nú. Gelri fór
með þetta heim til mömmu sinnar, inn f stofu og bað hana
að setjast við sauma. En hún þvertók fyrlr það og bað
hann að hafa sig á brott með þetta hið skjótasta, þvf að
húsið hafði á svipstundu fyllst af megnasta óþef, og sá
fnykur hélst þar í nokkra daga. Því varð að leita að striga'
pokum á öðrum stöðum, og loks kom svo að allir áttu
vænar strigabuxur, og þá gátu heræfingar hafist.
Liðinu var nú skipt I tvær sveitir, og var foringl fyrlr
hvorri, þeir Geiri Aðils og Ingi Matt. Báðir voru jafnir að
tign, en Geiri hafði úrslitaatkvæði, ef á greindi. Eins og
áður segir, var öll Vatnsmýrin ekkert nema mógrafir og
skurðir, sundurtætt eins og skotgrafirnar f Frakklandl, og
þvf tilvalið æfinga- og strlðssvæði. Flokkarnir gátu farlð
vlðsvegar um alla mýrina án þess að eftir væri tekið, og
varð venjan því fljótt sú, að annar þelrra fór á undan og
faldi sig einhvers staðar, en svo skyldi hinn komast yfif
mýrina að settu marki. Þeir, sem fólu sig einhvers staðar,
áttu að tefja ferð þeirra, og þegar flokkunum lenti saman,
upphófst ægllegt stríð. Vopnin voru kústasköft eða helma-
tilbúin trésverð og skildir með ýmsu móti, oft stórir pott-
hlemmar. Reglur voru settar um, hve mörg spjótalög hver
þyldi, áður en hann dó, og stundum var mikið þref um það
við líkið, hvort það værl reglulega dautt eða ekki og urðu
forlngjar að skera úr. Það kom fljótt f Ijós, að höfuðskraut
Indíánanna var síst til þess fallið að dylja ferðir þeirra um
mýrina og grafirnar, en enginn lét það niður falla fyrir Þær
sakir. En þetta skraut kom þelm síðar f koll f bókstaflegum
skilningl.
Þvi var þannig háttað með starfsemi Indfánafélagsins,
það hóf útiæfingar snemma vors, þvf að skólar hættu þú
mjög snemma, en svo leystust þær upp af sjálfu sér, Þv^
að allir voru sendlr f sveit um fráfærur, sfðari hluta Júnf.
oq geandu marqir smalastörfum um sumarið. Svo hófust
þær aftur jafnskjótt og strákarnlr fóru að tfnast heim um
haustið. Þegar veður versnuðu og útlleiklr hættu, söfnuð-
ust strákarnir saman f kjöllurum húsa eða einhverjum skot-