Æskan - 01.11.1979, Page 42

Síðasti hluti
Hinn mikli meistari Petipa (1822—1910) þótti mjög
góður dansari og 25 ára að aldri fór hann til Rússlands
og samdi m.a. hina heimsfrægu balletta: Þyrnirósu,
Hnotubrjótinn í samvinnu við Ivanov og Svanavatnið
einnig ásamt Ivanov og eru allir þessir ballettar við hina
fögru tónlist eftir Tsjækovskí. Ævintýrið um Þyrnirósu
þekkjum við öll. Hnotubrjóturinn er byggður á einu
ævintýra Hoffmanns, og segir frá jólaboði sem foreldrar
Fritz og Klöru halda fyrir vini þeirra og gesti foreldranna.
Allir skemmta sér konunglega, þegar síðbúinn gestur
birtist, töframaðurinn Drosselmeyer. Hann gefur Klöru
hnotubrjót, sem hún tekur strax miklu ástfóstri við og
metur mest allra gjafanna. Þegar veislunni lýkur sofnar
Klara og hana dreymir hnotubrjótinn, Drosselmeyer og
jólatréð. Jólatréð tekur allt í einu að stækka, tindátarnir
og mýsnar berjast og stjórnar hnotubrjóturinn bardag-
anum, kemst í hann kraþþann, en Klöru tekst að bjarga
honum úr klóm músakóngsins með því að lemja hann í
höfuðið með skónum sínum. Tindátarnir fara með sigur
af hólmi og hnotubrjóturinn breytist í fagran prins, sem
fer með Klöru í ferðalag til Sælgætislandsins. Leiðin
liggur um ríki Snædrottningarinnar og Snækóngsins,
sem taka þeim tveim höndum. Klara og prinsinn yfirgefa
Snæríkið og halda til Sælgætislandsins, þar sem
Plómudísin ræður ríkjum. Dísin, herra hennar og hirðin
skemmta gestunum. Arabískir, spánskir, kínverskir og
rússneskir gestir sýna listir sínar, og skemmtunin nær
hámarki þegar Plómudísin og dansherra hennar dansa.
Klara þakkar ánægjulega viðkynningu og heldur heim á
leið með hnotubrjótsprinsinum sínum.
Svanavatnið samdi Petipa einnig í samvinnu við Ivanov
og er sá heimsfrægi ballett alveg ólýsanlega fallegur —
og að sjálfsögðu mjög eftirsóttur meðal dansara.
Rússinn Fokine bendir okkur á þá staðreynd, sem við
gerum okkur sjálfsagt ekki alltaf grein fyrir, að auk
dansins sé ballettinn tónlist, leiktjöld og búningar. Hann
samdi m.a. ballettinn Petrúska við tónlist eftir Stravinsky
og þykir sá ballett vera engum öðrum ballettum líkur, og
er hann oft nefndur: „Hamlet ballettsins". Þessi stór-
kostlegi ballett segirfrá þremur brúðum, sem fengið hafa
mannlegar tilfinningar: Hinum óhamingjusama Petr-
úska, fríóu ballettdansmærinni og hinum heimska svert-
ingja.
40