Dýravinurinn - 01.01.1895, Page 43

Þær ékepnur, sem jeg sá svæfðar, gátu dregið andann og hreift nasir og
augu; þegar jeg bar flngur að augum þeirra, þá depluðu þær þeiin, og sýndu
á fleiri háttu, að þær gátu tekið eptir því sem fyrir augun bar fyrst eptir
svæfinguna, en ef til vill hefur þetta verið afleiðing þess, að skepnurnar hafa
ekki verið vel svæfðar, það er að skilja, að mænan hefur ekk; verið skorin
alveg í sundur, en hvort svo var, gafst mér eigi kostur á að rannsaka. Það
er þess vegna nauðsynlegt að fleiri en jeg veiti þessu atriði nákvæmlega
eptirtekt.
Læknar vita dæmi þess, að mænan hefur slitnað í mjóhryggnum á
manni, sem hrapaði; við það varð líkaminn máttlaus fyrir ncðan mænuslitið,
en þar fyrir ofan liafði hann tilfinningu og vald á hreyflngum sínum og hugs-
unum; en þó er.það mjög svo líklegt að svæflngin verki meira á heiiann, af
því að mænan er skorin í sundur svo nærri honum; þetta þarf þó rann-
sóknar við.
Það ætti eingöngu að aflífa skepnuna með roti eða skoti, en háls-
skurður að leggjast niður. Allir dýravinir ættu að styðja scm öflugast
að þessu.
Tr. G.

Skynlausar skepnur.
I dagíegu máli eru allar skepnur kallaðar skynlausar aðrar en raað-
urinn. En þetta er svo rangt og fráleitt sem framast má vera. Allar skepn-
ur hafa meira eða minna vit, meira og minna skyn. Flestar þær tilfinning-
ar, sem hreyfa sjer í mannshjartanu, eiga lí'ka heima hjá skepnunum; já,
meira að segja, sumar liinna beztu miklu hreinni, sterkari og rótgrónari en
hjá mörgum manninum. Það er alkunnugt, að skepnunnm má kenna ýmsar
listir, og að þær má venja á ýiusan hátt. Þetta hafa menn og fundið fyr og
seinna; sýnir það meðal annars hið alkunna og algenga orðatiltæki: »Allt má
venja nema vöndan manninn.«. En vanalegast er samt, að menn kannast
ekki við vit og tilfinningar skepnanna svo sem vera ætti. M-enn skoða þær
opt, of opt, í hugsunarleysi sem lifandi vjelar, skapaðar einungis til að gjöra
manninum — »herra jarðarinnar« — hægra fyrir og hjálpa honum til að geta
lifað og átt góða daga. Hundurinn er vjel til að gelta, reka úr túninu með
og taka af mönnum króka og snúninga í smalamennsku; hesturinn er áburð-
ar- og reiðvjel, kýrin vjel, sem framleiðir mjólk og smjör, sauðkindin vjel,
sem framleiðir ull og kjöt, og kötturinn lifandi músa- og rottugildra. Af þess-