Kirkjuritið - 01.12.1954, Blaðsíða 42

464
KIRKJURITIÐ
Það er ekki laust við, að menn hafi löngum litið hálf-
gerðum vorkunnaraugum til veru séra Jóns Þorlákssonar
norður á Bægisá. Hann hafi þar búið við kröm og vesöld
og hvergi notið sín.
Það er satt, að ríkmannlegt mun ekki hafa verið á
prestssetrinu í tíð séra Jóns, hvorki í húsakosti né öðrum
munaði. Þá voru og mikil harðindaár og bágindatímar:
„Hér lá svell á sævi,
sultur grét í dölum,
þögn á þingi bragna,
þoka í miðjar hlíðir.“
Móðan mikla var þá varla um garð gengin, er séra Jón
kom fyrst norður.
Og villt hefir það um fyrir mönnum í þessu efni, að á
gamals aldri dregur hann stundum dár að krankleik sín-
um og kröm og festir í ljóði. En hitt vissu margir, að
vinir hans báru tíðum matföng og gjafir að Bægisá, svo
sem Stefán amtmaður, Þorlákur í Skriðu og Einar Hjalte-
steð, faktor á Akureyri. Þar voru margir munnarnir oft
og einatt og prestur að vísu enginn forkur í búskapnum
frekar en fyrr í Galtardal. Hafði og löngum öðru að sinna.
Stóð hann þó sjötugur á engjum sumarið 1814, er dr.
Henderson sótti hann heim, svo að ekki hefir hann alltaf
setið að andlegri iðju einni saman. En bú hans var oftast
lítið, og byggði hann flest árin af jörðinni sambýlisfólki.
1 Galtardal bjó aftur á móti Margrét kona hans stór-
búi og færðist undan að „yfirgefa óðöl og lilunnindi vvð
Breiðafjörð, takandi í stað ófomægju og bágindi, óvön
landsháttum Norðurlands“, eins og hún sjálf komst að
orði.
Þjóðsagan lætur hana flytja mat (,,fiskahest“) úr bú-
sæld Breiðafjarðar norður að Bægisá til bónda síns, sem
hún vafalaust unni, þó að ekki ætti geð saman. Þau hjón
höfðu eignazt eina dóttur, Guðrúnu, sem giftist séra Eyjólfi
Gislasyni, siðast í Snóksdal, en meðal barna þeirra var