Kirkjuritið - 01.01.1962, Blaðsíða 35

KIRKJURITIS
29
fangelsanir á liættu, ef upp komst um flóttann, svo að ýmsar
örðugleika þurfti að yfirstíga. En það hafa þó tæplega verið
gerðar mjög vtarlegar ráðstafanir til að leggja hindranir í
yeg fyrir flóttastrauminn á þeim tíma, er hér um ræðir.
Ég fór herbergi úr herbergi og lieilsaði upp á fólkið, sem
alls staðar tók mér með mestu alúð. Aðallega voru þetta bænd-
ur og annað alþýðufólk. Ég gat ekki annað séð, en að það
væri yfirleitt vel klætt og vel á sig komið. Sennilega átti
það ekki mikið til skiftanna, en hvorki var það tötralega til
fara, né heldur magurt eða vesældarlegt. Hreinlegt var það
og virtist að öllu leyti eðlilegt í útliti. Bændurnir komu mér
fyrir sjónir eins og erfiðismenn yfirleitt, þreklegir karlar, sem
sem báru þess merki, að þeir liefðu einhvern tíma tekið til
hendinni. Farangur höfðu menn lítinn sem engan tekið með
sér, fyrir utan brýnustu nauðsynjar. Lítil stúlka vafði að sér
brúðuna sína með móðurlegri umhyggju.
Yfirmaður búðanna var mjög viðfeldinn maður, leysti greið-
lega úr spurningum mínurn og fékk mér ýms gögn í liendur,
sem gáfu upplýsingar um ástandið. — Loks lá leiðin inn í
stofuna, þar sem réttarhöldin voru lialdin. Herbergið var ekki
stórt, og búið aðeins hinum nauðsynlegustu húsgögnum. Ég
veit ekki, hversu margir slíkir dómstólar voru starfandi í
einu í byggingunni. Ekki voru dómarar né réttarvitni ein-
kennisklædd .Flóttamenn voru kallaðir inn, einn í einu, og
lögðu þeir fram þau vottorð og skjöl, er þeir höfðu meðferðis.
Framkoma þeirra, sem yfirhevrðu, var blátt áfram og laus
við strangleik. 1 spurningunum virtist mér mest lögð áherzla
a að komast fyrir um persónulegar ástæður til flóttans, og
síðan, ef enginn vafi var á, að landsvist yrði veitt, livar mað-
unnn óskaði helzt að starfa, og að liverju, hvort hann ætti
vini eða ættingja, sem gætu greitt götu hans o. s. frv. — Mér
var boðið að leggja spurningar fvrir þá, sem yfirlieyrðir voru,
°g síðan fyrir dómenduma, og sömuleiðis að ræða við fólkið
eftir á. — Fýsti mig auðvitað helzt að vita, hvaða ástæður
hefðu legið til þess, að menn tóku sig upp. Um þetta ræddi
eg einnig við prestinn, sem var þaulkunnugur málunum frá
niargra ára starfi. Mín persónulega niðurstaða er á þessa leið:
Enginn vafi er á því, að sumt fólkið, ekki sízt hið yngra,
leggur land undir fót af ástæðum sem telja má mjög venju-