Kirkjuritið - 01.01.1962, Síða 42

36
KIRKJURITIÐ
Hann sagði, að það væri stórum orðum aukið, að bændur
yfirleitt væru þeim andstæðir. Þess bæri og að gæta, að bænd-
ur liefðu yfirleitt alist upp sem einstaklingshyggjumenn, og
vegna fastheldni sinnar við fornar venjur, ættu þeir oft örðugt
með að fella sig við nýja búnaðarháttu. En fleiri og fleiri
væru að venjast því, og hann nefndi mér dæmi þess, að gamall
bóndi hefði verið fljótari að átta sig á nauðsyn breytingar-
innar beldur en sonur bans. Ég neytti þess nú, að ég liafði
um fimm ára skeið átt heima í einu af mestu kornræktar-
löndum lieimsins, og þekkti því nokkuð til þeirrar þjónustu,
sem stjórnarvöldin þar láta bændum í té, meðal annars með
mjög nákvæmri samvinnu við vísindastofnanir. Ég spurði
bann, meðal annars um, bvort ýtarlegar jarðvegsatliuganir
færu fram, þegar landi væri skift til kartöfluræktar eða korn-
ræktar, livort bændur fengju árlega vísbendingar um liættu,
sem stafaði af plöntusjúkdómum eða skorkvikindum, og hversu
ýtarlegar væru rannsóknir á næringargildi binna ýmsu korn-
tegunda. Hann virtist bafa mikinn áhuga á að frétta um allt
þetta, en taldi, að í þessum efnum myndi nokkuð skorta í
Austur-Þýzkalandi, miðað við Canada, eins og ég lýsti því fvrir
honum, en stjórnarvöldin liefðn fullan liug á að stefna að því,
að jörðin yrði nytjuð til fulls með vísindalegum aðferðum.
Þess yrði að gæta, að land, sem befði verið stríðsvettvangur
árum saman, væri í annarri aðstöðu en t. d. Kanada, og
myndi taka nokkurn tíma að koma öllu í gott borf. Virtist mér
liann tala um þessi mál með hógværð og skynsemd, en bann
gerði minna úr því en f]óttamennirnir í Gieszen, að nokkurri
þvingun væri beitt til þess að koma stóryrkjubúunum á.
Þegar ég sat í skrifstofu yfirmannsins í flóttamannabúðun-
um í Giszen og horfði út um gluggann, blasti við mér liin
fagra og frjósama slétta, hálsar og skógivaxnar hæðir, sánir
akrar. Uppi á bæð einni fagurri blasti við augum mér rúst af
miðaldakastala. Vottur um borfið þjóðfélagsskipulag, horfna
atvinnuhætti og mannfélagshætti. Og ósjálfrátt spurði ég sjálf-
an mig, bvort það væri eittlivað svipað þessu. sem væri að
gerast á minni eigin öld. Hvort bændurnir þýzku væru ekki
svipaðir aðalsmönnunum gömlu, sem ekki gátu hugsað sér
annað fyrirkomulag en þeir voru vanir við, þegar riddara-
borg lénsmannsins gnæfði yfir bændaþorpin og hinar smáu