Kirkjuritið - 01.09.1976, Síða 65

hafi skilið eftir varanleg spor í hug-
um þeirra, sem fyrstir hermdu tíðindin.
hér kom fleira til. Skrifaðar heim-
llcfir utan guðspjallanna sýna, að
Sr>emma lögðu kristnir menn þá merk-
m9u í dauða og upprisu Jesú Krists,
þar hefði farið fram úrslitabarátta,
jDar sem hátign Guðs bar sigurorð af
lllum öflum, mannkyni til eilífs hjálp-
r®öis. Þessi barátta hafði nefnilega
ekki einasta sögulega þýðingu. En þó
reið á að halda fast við það, að hún
hefði átt sér stað innan vébanda sög-
Ur>nar og hefði snúist um raunveruleg-
an vanda, sprottinn af eðli mannsins í
heirninum, eins og hann kemur fyrir
aí skepnunni. Sá vandi er sístæður og
aiveg óháður tímanum. En hann tók
“ s>9 sína ákveðnu mynd á árunum,
he9ar Pontíus Pílatus var landstjóri í
Júdeu og Kaífas æðsti prestur í Jerú-
Salem. Þrír meginþættir mannfélags-
‘ns áttu hlut að máli. Róm var verald-
arvaldið, prestarnir og farísearnir trú-
arbrög3in og selótarnir ættjarðarástin.
etta þrennt er í sjálfu sér gott, svo
an9t sem það nær. En það getur líka
Sp'"st, þegar lægri hvatir mannsins ná
.a|di yfir því. Jesús stóð einmitt frammi
^rir slíku tilfelli. Höfundar guðspjall-
®nna vilja leiða oss fyrir sjónir, að mál-
aður Guðs bar sigur af hólmi í viður-
'9ninni við spillt kerfi.
ess vegna gera þeir svo mikið úr
he9ulokunum. Og ekki aðeins þeir,
v Ur °9 „sjónarvottarnir frá önd-
v \ u °9 þjónar orðsins“, sem varð-
u ' . hefðu minninguna, sem síðar varð
^Pistaða guðspjallanna. Þessa skoð-
haf Sty^a ræðubrotin, sem geymst
Pr’n' s^nishorn hinna fyrstu, kristnu
6 ikana. Vísindaleg rannsókn á guð-
spjöllunum bendir til þess, að í um-
ferð hafi verið a. m. k. þrjár mismun-
andi útgáfur af sögulokunum. °) Bak-
svið þeirra hefur verið ólíkt, og þær
hafa farið um hendur ýmissa aðila.
Það er því eftirtektarvert, hve ná-
kvæmlega þær fylgja allar sama sögu-
þræði, þótt ekki beri alveg saman um
einstaka þætti frásagnarinnar. Alkunna
er, að jafnvel heiðarlegustu vitnum
ber ekki ætíð saman um það, sem
hefur snortið þau djúpt. En söguþráð-
urinn er áreiðanlega hinn sami og
sagður var í öndverðu, meðan atburð-
irnir voru mönnum enn í fersku minni.
Þótt tilgangur höfunda með sögunni
sé auðsær, þá er það aðeins á stöku
stað, sem þeir gefa vísbendingu um
dýpri merkingu hennar. Stíllinn er hóf-
legur og væmnislaus. Það er eftirlátið
atburðunum sjálfum að hafa þau áhrif
á lesandann, sem í þeim eru fólgin.
I þessum lokaköflum er atburðarás-
in óslitin og spennan eykst stöðugt,
uns hámarki er náð og gleðitíðindin
feykja burt tárunum. En annað efni
guðspjallanna stingur mjög í stúf við
lokakaflana. í því er litlu samhengi
fyrir að fara. Nú verður fyrir oss röð af
einstökum atvikum, án ytra sambands
og líkari skyndimyndum en samfelldri
sögu. Og höfundarnir fjórir, sem í skrif-
um sínum um handtökuna, réttarhöldin
og krossfestinguna, lögðu sig í líma
við að rekja fastákveðna atburðarás,
sýna nú mikið frjálsræði í því, hvernig
þeir raða efni sínu upp, enda verður
útkoman eftir því. Nú stendur oftast
hvert atvik út af fyrir sig, mjög ein-
faldað að því er virðist og án mála-
lenginga. Flestu ef ekki öllu er sleppt,
sem ekki kemur kjarna málsins við.
223