Nýjar kvöldvökur - 01.07.1933, Blaðsíða 49

TATARAR
143
hafa þá í þrældómi æfilangt. —- Árið
1531 voru Tatarar gerðir landrækir í
Englandi, voru teknir og fluttir nauð-
ugir hópum saman yfir á Frakkland eða
til Noregs, en árangurinn varð ekki
meiri en það, að þrjátíu árum síðar varð
að taka til sömu ráða að nýju. Ofsókn-
irnar voru á eina leið í öllum löndum, en
urðu hvergi að tilætluðum notum; Tat-
ararnir hurfu urn stundarsakir, en áður
en nokkurri varði, voru þeir komnir aft-
ur, og þannig endurtók sama sagan sig
mannsaldur eftir mannsaldur. Að lokum
urðu stjórnirnar þreyttar og uppgefnar
. á þessum eltingaleik og ofsóknirnar rén-
uðu, svo að nú á tímum hafa Tatarar öll
mannréttindi, að svo miklu leyti sem þeir
geta fært sér þau í nyt.
Tatarar eru yfirleitt fremur smávaxn-
ir og grannir, háraliturinn svartur, and-
litsdrættirnir reglulegir og svipurinn oft
fríður. Það orð hvílir á þeim, að þeir séu
• óáreiðanlegir, skreytnir, hefnigjarnir,
heigulslegir, óskammfeilnir , og óheflaðir.
Ákveðin trúarbrögð hafa þeir ekki, en
telja sig fylgja þeirri trú, sem þeim kem-
ur bezt þá stundina. Siðferði þeirra þyk-
ir mjög ábótavant, enda eru kröfur
þeirra í því efni allt aðrar en Norður-
álfumenn hafa vanizt. Þeir hafa sem
minnst mök við menn af öðrum kyn-
stofni og vilja helzt ekki giftast öðru
vísi en innbyrðis. Þetta tvennt síöast-
talda mun þó stafa mest af því, að aðrar
þjóðir hafa haft skönmi á þeim og jafn-
an litið niður á þá. — Sjaldan taka þeir
sér fastan og varanlegan bústað og aldrei
hefur tekizt að mennta þá svo að nokkru
nemi, þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir.
Jósep 2. Austurríkiskeisari reyndi mikið
til að kenna þeim og koma á þá menn-
ingarbrag og sömuleiðis hefur oft verið
reynt að láta þá ganga í skóla; en jafn-
an hefur orðið að gefast upp við alíar
slíkar tilraunir; eðlið hefur reynzt upp-
eldinu máttugra og Tatararnir liafa
haldið áfrarn að flakka eftir sem áður.
Samt flakka þeir sjaldan nú orðið land
úr landi, heldur halda sér innan tak-
marka þess lands, þar sem þeir eru fædd-
ir. Ungverskir Tatarar eru þó undan-
teknir þessari reglu, því að enn í dag
eiga þeir það til að taka sig upp í hóp-
um og fara til annara landa, en svo koma
þeir oftast aftur á fornar stöðvar eftir
eitt eða tvö ár.
Allt frá fyrstu hafa Tatarar þótt lipr-
ir smiðir og hafa gert mikið að því að
bæta katla; voru þeir því sumstaðar kall-
aðir »katldbætarar«. í Galízíu gefa þeir
sig aðallega við kopar- og látúns-smiði.
Sumir eru hestamangarar; aðrir temja
dýr, kenna þeim ýmsar listir og ferðast
um nleð þau til að græða á þeim pen-
inga. Sumstaðar gefa Tatarar sig þó viö
almennri vinnu, sérstaklega í Rúmeníu.
En hvar sem þeir eru, hættir þeim við
að betla, og hnupla þá líka, þegar færi
gefst; einkum eru það konurnar og börn-
in, sem það gera; en auk þess dansa kon-
urnar fyrir peninga og spá í spil og lesa
í lófa. — í Suðaustur-Evrópu leggja Tat-
arar mjög mikla stund á tónlist; hafa
þeir afburðagóða hæfileika í þessa átt og
hafa þeir um langan aldur verið frægir
hljóðfæraleikarar. f Ungverjalandi og
Rúmeníu úir og grúir af þeim og svo má
heita, að flestum hljómsveitum í stærri
bæjunum þar sé stjórnað af Töturum.
Hafa ýmsir Tatarar skarað svo fram úr
í tónlist, að þeir hafa getað brotið af sér
fjötra þá, er fyrirlitning og óbeit al-
mennings hefur lagt á þá, hlotið rnann-
virðingar og auðæfi og jafnvel tigin
kvonföng. — Tatarinn Bihary var svo
frægur fiðlusnillingur, að þegar hann dó
(1828), var mynd hans og fiðlu stillfr
upp á þjóðmenjasafninu í Budapest.
(Framh.).