Sjómannadagsblaðið - 01.06.1982, Qupperneq 15

Gædum cllina lífl
Sú hugmynd að helga eitt ár
ákveðnu málefni hefur verið tekin
upp, bæði á alþjóðavettvangi og
hér á landi hjá okkur sérstaklega.
Þessi aðferð til að vekja athygli
á ákveðnum málaflokki, hefur
reynst vel, því að í þjóðfélagi nú-
tímans er stöðugt svo mikið um að
vera, að það verður að gera eitt-
hvað sérstakt til þess að almenn-
ingur leggi við eyrun og hægt sé að
skapa áhuga fyrir málum sérstak-
lega, jafnvel miklum nauðsynja-
málum.
Við munum í þessu sambandi
eftir alþjóðlegum áruni barnsins
og fatlaðra og sérstöku ári trésins
hér á landi.
Hugmyndin um alþjóðlegt ár
aldraðra náði ekki fram að ganga á
vettvangi Sameinuðu þjóðanna.
Ástæða þess var, að minnihluti
þjóða heims lítur á málefni aldr-
aðra sem forgangsverkefni, önnur
mál eru brýnni hjá þeim og var því
einungis samstaða um að halda
heimsráðstefnu um öldrun á árinu
1982.
Alþingi hefur hins vegar tekið
ákvörðun um að árið 1982 sé ár
aldraðra á íslandi og þá sérstak-
lega til að vekja athygli á málefn-
um aldraðra á þessu ári, en á það
verður að rninna að undanfarin ár
hefur verið töluverð umræða um
málefni aldraðra, og fyrir Alþingi
hafa legið bæði frumvörp og
þingsályktunartillögur um þau
mál.
Allir voru sammála um að þessi
aldurshópur væri þannig settur, að
sérstakt átak yrði að gera til þess
að íhuga kröfur hans og þarfir.
Þrátt fyrir það, að Sameinuðu
þjóðirnar yrðu ekki ásáttar unr
árið 1982 sem ár aldraðra, þá
ákvað Alþjóðaheilbrigðismála-
stofnunin að helga alþjóðaheil-
Páll Sigurðsson,
brigðisdaginn 7. apríl málefnum
aldraðra undir kjörorðinu „Add
life to years“, sem snarað hefur
verið á íslensku með yfirskrift
þessarar greinar „Gæðum ellina
lífi“.
Hugmyndin með þessu kjörorði
er að minna á að elli er tiltekið
lífsskeið í ævi manna, sem gefa
þarf sérstakan gaum, en ekki bið-
tími óhjákvæmilegra endaloka.
Áður en Alþingi hafði tekið
ákvörðun um ár aldraðra, hafði
verið sett á stofn nefnd til þess að
semja frumvarp til laga um mál-
efni aldraðra og gera aðrar tillög-
ur um málefni þeirra, sem til bóta
gæti orðið.
í kjölfar samþykktar Alþingis
var síðan kjörin nefnd sem fékk
einnig það hlutverk að sinna mál-
efnum aldraðra á ári aldraðra og
þessar tvær nefndir eiga að vinna
saman og hafa unnið saman.
Ráðherranefndin skilaði drög-
um að frumvarpi um málefni
aldraðra í janúars.l. og var það,
lítillega breytt, lagt fram sem
stjórnarfrumvarp í byrjun apríl.
Verði frumvarpið að lögum,
gerir það ráð fyrir verulegum
breytingum á fyrirkomulagi á
þjónustu við aldraða, sem mun
stuðla að samvinnu einkaaðila,
sveitarfélaga og ríkis um þennan
málaflokk til frambúðar.
í frumvarpinu er höfuðáherslan
lögð á aðstoð við aldraða í
heimahúsum, en stofnanaþjónusta
hins vegar skilgreind eftir tegund-
um stofnana og þjónustu þeirra,
og að að því sé stefnt að aldraðir
geti ávallt notið þjónustu á því
stigi, sem hæfir getu þeirra og
heilsufarsástandi.
Ákvæði gildandi laga um fram-
kvæmdasjóð aldraðra eru felld
inn í frumvarpið og eru raunar
grundvöllur þess að markmiðum
þess verði náð. Nauðsynlegt er að
allir geri sér grein fyrir því, að
undansláttur frá því að fram-
kvæmdasjóður aldraðra verði öfl-
ugur sjóður, gera að engu tilraunir
til þess að ná fram verulegu átaki í
þessum málaflokki.
Nefndirnar, sem fyrr var að
vikið, munu gangast fyrir mál-
þingum af ýmsu tagi á ári aldraðra
og verður t.d. reynt til að fá aldr-
aða sjálfa og þá sem nálgast
starfslok til að koma til slíkra
þinga og koma sjónarmiðunr sín-
um á framfæri. Það vakna að
sjálfsögðu spurningar um það, hve
lengi fólk á að vera í starfi. Á að
stefna að því að starfsævin styttist í
almennu venjulegu starfi eða á að
stefna að þvð að fólk hafi meira
val um það, hvenær það lætur af
starfi en nú ef. Önnur spurning,
sen æskilegt er að fá svar við, er
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 13