Eimreiðin - 01.10.1924, Page 13

EiMREIÐIN
Samband íslands og Danmerkur
eftir 1. des. 1918.
Síðan um 1830 og þangað
til 1918 hafði stjórnardeila ís-
lands og Danmerkur staðið.
Þessi 80—90 ár höfðu flestir
beztu menn landsins tekið þátt
í deilu þessari með einhverj-
um hætti. Mikið af þeirri orku,
sem til annars hefði mátt verja,
fór í þessa deilu. Hún var
löngum harðsótt, því að danska
stjórnin var fastheldin á rétt-
indi Islands. Kröfur Islands
voru og nokkuð mismunandi.
Síðara hluta deilunnar kröfð-
ust íslendingar þess, að ísland
Einar Amórsson. yrði fullvalda ríki í konungs-
sambandi við Danmörku. Auk
tess gerðu menn lengstum ráð fyrir því, að einhver fleiri mál
JVnni að verða sameiginleg með löndunum fyrst um sinn.
anir vildu lengi vel ekki við þessum kröfum líta. Þeir héldu
**Vl fram, að danska ríkið væri eitt, og ísland væri hluti þar
°9 það skyldi það framvegis verða. Þeir máttu ekki heyra
po nefnt, að raskað yrði »einingu ríkisins*. Það var því
engstum langt á milli þess, er íslendingar kröfðust, og þess,
er Danir vildu veita.
En svo gerist það árið 1918, sem fáa mun hafa órað fyrir:
anska stjórnin og danska ríkisþingið — 3 flokkar þess —
Sarnþykkja að senda hingað nefnd manna til þess að semja
J'lð íslendinga um réttarsamband landanna. Og Danir senda
’ngað 4 ágæta menn til samninga við alþingi, sem þá var
að í Reykjavík. Lyktir þeirra samninga verða svo þær, að