Eimreiðin - 01.10.1924, Blaðsíða 49

eimreidin
SKÁLDIÐ BYRON LAVARÐUR
361
ritað um bölsýni hans og örvænting. Verður því eigi með
sanni neitað, að mjög ber á þessu tvennu í ritum hans, hinum
fyrstu sem hinum síðustu, einkum í fyrri hluta Childe Harold
Pilgrimage (Pílagrímsför Haraldar jungherra), er ritað var þá
er hann var á tvítugsaldri, og í Don Juan, sem hann reit á
síðari árum æfi sinnar. Hins sama kennir mjög í Onental
Ta/es (Austrænar frásagnir), er birtust á árunum 1813—1815.
Lífsleiði og heimshrygð (Weltschmerz) er uppistaðan í heims-
skoðun þeirri, er í ritum þessum birtist, þó annað kunni að
virðast á yfirborðinu; ef dýpra er kafað er undiraldan
æ hin sama. Söguhetjurnar hinar sömu í lítt breyttum búningi,
þunglyndar og bölsýnar, lesa á legsteinum horfinna kynslóða,
að öll frægð er sem hjóm; útlagar, sem hvergi eiga höfði
sínu að að halla. Svipar þeim jafnan mjög til höfundarins
sjálfs. Samkvæmislífið, þótt það í rauninni væri honum hug-
þekt, kemur honum til að leita einverunnar og auðnarinnar.
Honum finst hann ekki eiga heima meðal manna, forðast þá
°9 leitar svölunar í skauti náttúrunnar:
„Þars risu fjöllin voru vinir hans,
á víðum mar hann undi jafnan bezt“
leggur hann Haraldi í munn, en svo var um sjálfan hann.
Brimsollið hafið, æðandi stormurinn og himingnæfandi hrika-
tindar voru honum mest að skapi. I návist þeirra fann hann
frið þann og sælu, er mannheimar gátu ei í té látið. Hann
lítur yfir lífskeið manna og virðist alt skuggi einn og hégómi
tómur, á hverfanda hveli — vanitas vanitatum. Dauðinn og
Qröfin eru eina hælið, þau færa gleymsku og máske endalok
alls. Þeirri spurning reyndi Byron þó eigi til að svara. Eitt
er víst, að honum virtust unaðssemdir jarðlífsins fánýtar þá er
alt kemur til alls. Háreistustu hallir hrynja til grunna. Vald
nianna og dýrð varir skamma stund. Tímans tönn nagar alt
°g vægir engu. Ðyron harmar hlutskifti sitt og mannkynsins
alls. Má rekja þroskaferil þessarar tilfinningar í ritum hans.
I fyrstu harmaði hann að eins eigin kjör, síðan nær samúð
hans til allra manna, enda sagði Macaulay, að slegið væri á
alla strengi mannlegrar sorgar í ritum Byrons. Kvæði hans
eru því æði oft yfirlýsing um það, hve langt vér mannanna
börn séum frá því takmarki að líkjast okkar æðstu fyrirmynd-