Eimreiðin - 01.10.1924, Síða 19

Eimreiðin SAMBAND ÍSLANDS OG DANMERKUR 331
6ru bæði jafn rétthá ríki og því eru þjóðréttarskifti þeirra á
nieðal. Skifti íslands við Danmörk eru einn þáttur utanríkismála
þess. Danmörk getur vitanlega ekki farið með þessi utanríkismál
landsins. í sambandslögunum, 15. gr., segir, að hvert landið
ráði, hvernig það gæti hagsmuna sinna í hinu. I fyrstu heyrð-
ist því haldið fram í Danmörku, að ísland gæti ekki sent
»diplomatiskan« sendimann til Danmerkur, af því að Danmörk
íæri með utanríkismál íslands. En þessa röngu skoðun hafa
stjórnir landanna ekki aðhylst. 1920 var héðan sendur til
Danmerkur sendiherra, er naut þar sömu réttinda og aðrir
þesskonar umboðsmenn. íslendingar hafa að vísu ekki um-
boðsmann með sendiherra-nafnbót nú í Danmörku, en þeir
hafa þar þó enn þá »diplomatiskan« umboðsmann með em-
bættisheitinu: Chargés d’affaires.
Danmörk sendi hingað síðla ársins 1919 umboðsmann með
sendiherranafnbót (»overordentlig Gesandt og befuldmægtiget
Minister«). Sendimaður þeirra er því líka »diplomatiskur«. En
sá er þó munur á honum og öðrum sendiherrum Danmerkur,
að ráðuneytisforseti (»Statsminister«) ber ábyrgð á skipun
bans og lausn og að hann lýtur þessum ráðherra, í stað þess,
að utanríkisráðherra Danmerkur undirritar með konungi skip-
unarbréf annara sendiherra, og þeir lúta honum í hvívetna.
Það er að vísu ekki í verkahring Islendinga, að segja Dön-
um fyrir um það, hver af stjórnarvöldum sínum þeir skuli láta
fara með þetta mál eða hitt. En það hefur ýmsum þótt óvið-
hunnanlegt, að Danir skyldi fará öðruvísi með þetta utanríkis-
mál sitt en önnur. Hvers vegna var ekki þessi sendiherra lát-
inn lúta utanríkisráðherra Dana eins og hinir. Var það af því,
að danska stjórnin vildi sýna með því, að skifti íslands og
Danmerkur væri ekki þjóðréttarskifti, heldur ríkisréttar, að
skiftin við ísland væri ekki utanríkisskifti? Eða var það af
því, að óviðkunnanlegt þótti, að utanríkisráðherra Dana, sem
fer með umboð íslands í utanríkismálum þess, færi hér með
danskt utanríkismál, þar sem ísland, umbjóðandi hans, væri
annar aðilinn? Eða var það ef til vill líka fyrir það, að ís-
landi, sambandslandi Danmerkur, væri enn meiri sæmd í því,
að hafa við ráðuneytisforsetann að skifta í þessu máli? Þess-