Eimreiðin - 01.10.1924, Síða 17

Eimreidin SAMBAND ÍSLANDS OG DANMERKUR 329
ef ísland hefði verið til þessa dags í framkvæmdinni sami
hlutinn af danska ríkinu sem það hafði verið til 1. des. 1918,
eða öllu heldur, að þá hefði íslenzk króna aldrei heyrst nefnd.
Þetta er þó alveg ósannað mál. Hitt er heldur, að sérstakt
Sengi mundi alt að einu hafa komið á íslenzka krónu, því að
ísland hafði sérstakan fjárhag. Gengi gat því komið á íslenzka
krónu eins og t. d. á kanadiskan dollara. Ekki mundu at-
vinnuvegir landsins heldur hafa verið betur stæðir, þótt Is-
land hefði haldið áfram að vera hjálenda Danmerkur. Trauðla
hefðu menn farið betur með stríðsgróðann fyrir það. Og því
hefði íslenzk króna staðið í svipuðu gengi, þó að ísland hefði
verið hjálenda Danmerkur, sem hún hefur staðið í með nýja
skipulaginu á sambandi landanna.
III.
Þá skal víkja nokkrum orðum að þeim skiftum, sem stjórn-
arvöld íslands og Danmerkur hafa átt saman eftir að sam-
bandslögin komu til framkvæmdar. Verða þá fyrst fyrir utan-
rikismálin.
Eftir 7. gr. sambandslaganna fer Danmörk með utanríkis-
mál íslands í umboði þess. Fyrsta verk Danmerkur á því
sviði var að tilkynna erlendum ríkjum, að hún hefði viður-
hent Island fullvalda ríki samkvæmt sambandslögunum. Jafn-
framt þurfti Danmörk einnig að leggja fyrir umboðsmenn sína
— sendiherra og konsúla — að fara með málefni Islands
iafnframt málum Danmerkur. Ennfremur átti það að koma
fram hið ytra, að ísland væri orðið viðurkent fullvalda ríki.
Því var auðvitað, að setja ætti skjaldmerki landsins, er
ákveðið var með konungsúrskurði nr. 2 12. febr. 1919, á
skrifstofuhús sendiherra Danmerkur og ræðismanna, og að
dreginn væri þar upp íslenzkur fáni samhliða danska fánan-
um. Þessu hefur utanríkisstjórnin danska öllu ráðstafað óað-
finnanlega, eftir því sem kunnugt er. Það er ekki heldur
annað kunnugt, en að danska utanríkisstjórnin hafi farið vel
og viturlega með umboðið. Mun hún hafa kostað kapps um að
rækja vel þau mál, er úrlausnar hafa þurft, t. d. tollsamning-
ana við Spán. Er áreiðanlegt, að mikil áherzla var lögð á það