Eimreiðin - 01.10.1924, Page 18

330
SAMBAND ÍSLANDS OG DANMERKUR eimREIÐIN
frá danskri hálfu að leysa það mál sem bezt eftir ósk íslenzku
stjórnarinnar. Sérstakir sendimenn uoru líka sendir, eins og
kunnugt er, frá Islandi til að leitast fyrir um samninga um
tollmál þetta. Er ráð gert fyrir því í 7. gr. sambandslaganna,
að ísland sendi menn úr landi til að annast sérstök íslenzk
málefni, og var för sendimanna þessara í samræmi við þetta
fyrirmæli. Eftir sömu gr. sambandslaganna skal skipa eftir ósk
íslenzku stjórnarinnar og á kostnað íslands sendiherra eða
konsúla á stöðum þeim, þar sem enginn sendiherra er fyrir
frá Danmörku eða sendikonsúll. Ekki hefur enn orðið úr
þessu, enda hefur ekki verið fult samkomulag um skilning á
þessu ákvæði. Hin leiðin hefur verið farin, að senda mann
eða menn héðan samkvæmt því ákvæði sambandslaganna, er
hér var áður nefnt. Og hefur sendiför eins erindrekans til
Miðjarðarhafslandanna staðið árum saman. Það hefur aldrei
orkað tvímælis, að þessir sendimenn væri alíslenzkir sýslunar-
menn. En hina, er skipaðir yrði sendiherrar eða konsúlar eftir
ósk Islands, hafa Danir talið danska embættismenn, en ís*
lenzka stjórnin mun ekki enn hafa tekið ákveðna afstöðu til
til þessa atriðis.
Dönsk utanríkis-stjórnarvöld geta enga samninga gert fyrir
Islands hönd við önnur ríki. Umboðið er þann veg takmarkað.
Eftir 17. gr. stjórnarskrárinnar gerir konungur — auðvitað á
ábyrgð íslenzks ráðherra — þessa samninga. Getur konungur
því veitt dönskum embættismanni eins og hverjum öðrum sér-
stakt umboð til að gera slíka samninga. Og þetta hefur stund-
um verið gert. En jafnan er það látið koma fram, ef danskur
embættismaður fer með. íslenzkt utanríkismál, að hann komi
fram fyrir Islands hönd. Stundum hefur íslenzkur maður fyrir
Islands hönd gert samninga við stjórnarvöld erlendra ríkja án
þess að séð verði, að umboðsmaður landsins í utanríkismálum,
hafi komið þar nærri. Má þar til nefna póstsamning við
Noreg og Bretland.
Það mun enn sem komið er mega segja, að meðferð utan-
ríkismála landsins hafi verið fullnægjandi. Og það mun mega
gera ráð fyrir því, að svo verði framvegis, ef sæmilega er
áhaldið af hálfu vorra manna.
Danmörk og ísland hafa auðvitað skifti sín á milli. Löndin