Eimreiðin - 01.10.1924, Page 63

eimreiðin
Alexander Jóhannesson: ÍSLENZK TUNGA I FORNOLD. Reykjavík
1923—24.
Þeir láta skamt höggva á milli kennararnir við háskólann okkar unga,
ekki sízt í heimspekisdeildinni svo kölluðu; enda hefur hún fleiri og
^etri skilyrði til að sinna vísindum og ritmensku en hinar deildirnar,
sem alt af hljóta aðallega að vera fræðsludeildir eða uppeldis fyrir em-
bættismánnaefni, og ekki svo fjölskipaðar, að þeim vinnist mikill tími til
annara starfa. Og að því er bókakost snertir og önnur vísindaleg rann-
sóknartæki, eru þær allar svo illa settar, að þeim er ofætlun að geta
staðið erlendum háskólum á sporði í vísindalegum rannsóknum. Skást
settir í þeim efnum eru auðvitað kennararnir í íslenzkum fræðum, sögu
íslands, tungu þess og bókmentum, þó einnig þar sé mikils í vant, að
t>eir hafi öll nauðsynleg rannsóknartæki heima fyrir, svo þeir verða að
vera á sífeldu flakki til útlanda, ef um nokkur stærri rannsóknarefni er
að ræða eða djúpt á að leggjast.
Það hefur höf. þessarar bókar líka orðið að gera, enda ber hún þess
9lögg merki. Því í henni er meðal annars samandregið meginið af þeim
Iróðleik fskýringum og getgátum), sem fram hefur komið í norrænni
málvísi um síðustu 20 ára skeið. En það er enginn smávegis sægur af
ritgerðum, sem höf. hefur í því skyni orðið að kanna, eins og sjá má
af skrá yfir þær aftan við bók hans (bls. 348—362). Má um ýmsar þeirra
se9ja, eins og forðum var kveðið, að „sumt var gaman, sumt var þarft,
°S sumt vér ei um tölum". Þar er ekki alt jafn gullvægt og oft vandi úr
að velja. Hvort höf. hefur ætíð tekist að vinza úr hið bezta, skal ósagt
látið, enda oft vafamál, hvað réttast er. Því málfræðingar eru ekki síður
en annað fólk undir þá syndina seldir, að sitt sýnist hverjum.
Nafn bókarinnar: íslenzk tunga í fornöld er einkar vel valið, því hún
er miklu fremur saga íslenzkrar tungu fram að 1350 en venjuleg mál-
fræði og nær líka Iengra aftur í tímann en nokkur sérstök íslenzk tunga