Eimreiðin - 01.07.1927, Blaðsíða 62

254
BARÁTTAN UM OLÍUNA
EIMREIÐIN
og 26,79°/o. Verði gripið til áðurnefndra þrautalendinga til
þess að auka olíuframleiðsluna, hækkar framleiðslukostnaður-
inn vitanlega svo mikið, að skipin taka upp kolakyndun í stað
olíukyndunar, r.ema ef til vill herskipin. Sparast þar mikil
olía, því samkvæmt skýrslum árið 1923 var um 43°/o af heims-
framleiðslunni notað sem eldsneyti í kola stað.
Það er einkum bensínnotkunin, sem erfitt verður að draga
úr, vegna hinnar sívaxandi notkunar bifreiða og flugvéla. 1923
voru yfir 18 miljónir bifreiða til í heiminum, þar af 15 milj.
í Bandaríkjunum, og það ár voru smíðaðar þar um 4 miljónir
bifreiða. Og notkun bifreiðanna fer tvímælalaust mjög vax-
andi á næstu árum. Verða þær þungur baggi á olíufram-
leiðslunni. Að vísu eru menn farnir að nota tréspíritus sem
eldsneyti í bifreiðum, en sú notkun er svo lítil, að hún hefur
enga þýðingu.
Hvað sem öðru líður, hlýtur olía að hækka stórkostlega í
verði á næstu árum. Framleiðslukostnaðurinn hlýtur að vaxa,
undir eins og farið er að ganga nær lindunum, nota áhrifa-
meiri eimingaraðferðir eða vinna olíu úr hellu, en þá dregur
úr eftirspurninni, og kolin fara að keppa við olíuna á ný, þar
sem þau eru nothæf. Eins og sakir standa eru kolin ekki
samkepnisfær og kolanám flestra landa því í öngþveiti. Ensku
kolanámurnar bera sig illa. Þýzku námurnar og þær ame-
rísku berjast í bökkum. Þetta eru stundar vandræði, sem úr
raknar, þegar olían hækkar í verði og vélar finnast, sem hag-
nýta betur hitagildi kolanna, en þær sem nú eru. En þegar
kol og olía hækka í verði, skapast betri skilyrði fyrir notkun
vatnsorkunnar en hingað til.
IV.
Hér að framan hefur verið leitast við að sýna fram á
ástæðurnar til baráttunnar um olíuna: lindirnar eru takmark-
aðar, en olían ómissandi, og notkun hennar fer dagvaxandi.
Ameríkumenn hafa undanfarið verið mesta olíuþjóð heims-
ins. Þeir hafa ausið olíunni út um allan heim með meira
kappi en forsjá, svo að allar horfur eru á að þeir þurausi a
næstu árum.
Hjá Ameríkumönnum hefur baráttan um olíuna verið háð
með peningum, manna á milli. Nú eru það ekki einstakir
menn heldur ríkin sjálf, sem berjast um olíulindirnar, og 1
þeirri baráttu hafa Bretar haft sigur hingað til.
Það yrði of langt mál að rekja ítarlega alla þá togsteitu,
sem verið hefur meðal stórveldanna hin síðustu árin út af
olíunni. Bretar byrjuðu fyrir alvöru að sölsa undir sig lindm