Eimreiðin


Eimreiðin - 01.07.1927, Side 106

Eimreiðin - 01.07.1927, Side 106
298 RITSJÁ EIMREIÐIN 1.—2. gr. er um greinisorðið, og virðist mér þar óaðfinnanlega frá öllu gengið. 9. gr. Við athugasemd þá, er þeirri grein fylgir, hef ég ýmislegt að athuga. Þar segir, að þegar forníslenzka nefnifallsmerkið r hafi l eða n næst á undan sér, verði úr því ll eða nn. í einkvæðum orðum með breiðu sérhljóði í rót, svo sem í hóll, steinn, á þetta heima og sömu- Ieiðis í tvíatkvæðum orðum á -all, -ill, -ull, eða -ann, -inn, -unn, t. d. vaðall, jötunn, en alls eigi í orðum með grönnu sérhljóði í rót. Þannig er t. d. bolur, svanur o. s. frv. án allrar tvöföldunar á / og n (það hef- ur aldrei orðið boll, svann með fillíkingu). Þarna vantar að gera grein fyrir lögmálum tillíkinganna. 14. gr. Þar tel ég óþarft að taka orðið gestur sem dæmi um sérstakan flokk, því að í eintölu beygist það sem heimur og í fleirtölu sem fundur, en geta tilbrigðanna í smáathugasemd. Aftur hefði í þess stað verið gagnlegt að setja upp orð sem kóttur (eða fjörður) sem dæmi um sér- stakan flokk, en sú beyging er aðeins lauslega nefnd síðar (í 16. gr.) sem afbrigði. Beygingu orða sem hellir hefði og helzt þurft að sýna þarna. 17. gr. Ekkert annað en frændsemisorðin fimm (faðir o. s. frv.) eiga þarna heima. Það er því rangt að hafa orðin maður og fótur hér með í flokki. Þau eiga rétta samstöðu við orðið vetur (í 14. gr.). 20. gr. Þarna eru orð sem skel talin í flokki með orðum sem nál (sem ég frá íslenzku sjónarmiði vil nefna a-stofna), en réttara og gleggra hefði verið að setja upp sérstakan flokk fyrir /a-stofnaorðin (= skel) og i>a-stofnaorðin líka (= stöð—stöðvar), sem þarna eru hvergi nefnd. Sömuleiðis bar að telja orðin mýri og reyður í sérstökum flokki og Iofa orðunum brúður og vættur að vera þar með, en geta þess einungis, að þau beygist sem tíð í fleirtölu. 23. gr. Hér í hvorugkynsorðunum hefði nauðsyn verið á að hafa orð sem nes og böl (= ja- og ua-stofna) sem sérstaka flokka, því þá myndi þar alt verða auðskildara nemendum, en mun reynast fremur torskilið með því Iagi sem nú er á greininni. 25. gr. Þar er mjög réttorð leiðbeining um það, hvar setja skuli þa^ rorðið, sem stjórnar eignarfalli annars orðs. 36.—42. gr. hafa inni að halda ýmsar athugasemdir um einkunnirnar (adjectives). Þar er sagt, að mörg af þessum orðum, t. d. jafn o. fl» vanti nefnifallsmerkið. í þessu er harla lítil fræðsla, úr því að eigi er sagt, eftir hvaða reglum sú vöntun eigi sér stað. Líka þurfti að geta
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116

x

Eimreiðin

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.